ترکیب اتـنـیکی ومذهبی اهالی سوریه

رنگین کمان قومی ومذهبی درسوریه 

سوریه درنقطه اتصال سه قاره آسیا، اروپا وآفریقا واقع شده واین جایگاهی استراتژیک به آن بخشیده است. سوریه کشوری با گروه‌های اتنیکی( قومی) گوناگون است وعبارتند از کردها ،  ارمنی‌ها ، ترکمنها، چرکس‌ها ویهودیان.

سوریه کشوری کوچک با مساحت۱۸۵۱۸۰ کیلومترمربع وجمعیتی بالغ بر۲۱ میلیون نفراست. سوریه ازشمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان ودریای مدیترانه وازجنوب با اردن واسراییل همسایه است. این کشور دارای ۱۴ استان است که شامل سویدا، دیرالزور، رقه، طرطوس، حما، لاذقیه، حمص، دومه، دمشق، حلب، قنیطره، ادلب، درعا وحسکه می‌شوند.  

قرارگرفتن سوریه درنقطه اتصال اروپای صنعتی وخاورمیانه نفت‌خیزوهم‌زیستی قوم‌ها ومذاهب مختلف دراین کشور، موقعیتی بس ویژه به آن داده است.

نزدیک ۷۴ درصد جمعیت سوریه به مسلمانان سنی تعلق دارد. ومسلمانان علوی‌، شیعیه دوازده امامی واسماعیلیان باهم  ۱۲ درصد میباشند که سهم علویان ۶ درصد، دوازده امامی‌ها ۵ درصد واسماعیلیان حدود یک درصد است. ۱۰ درصد جمعیت سوریه نیز مسیحی هستند و بقیه جمعیت شامل دروزیان و یزیدیان می شود. مسلمانان شیعه بیشتر درشهرهای دمشق، حلب وروستاهای اطراف حمص ساکن‌اند.

۸۹ درصد مردم سوریه راعرب ها و حدود ۶ درصد جمعیت آن را کردها تشکیل می‌دهند. درسوریه دست‌کم یک میلیون آواره عراقی وپانصد هزار فلسطینی نیز زندگی می‌کنند که همراه با کردها حدود ۹ درصد کل جمعیت را شامل می‌شوند.

سوریه جامعه‌ای جوان تلقی می‌شود وبخش بزرگی از جمعیت آن را کودکان تشکیل می‌دهند. سوریه و لبنان در میان کشورهای خاورمیانه به گوناگونی مذاهب شهرت دارند.

سوریه بطور سنتی کشوری کشاورزی بوده اما نفت، گاز، معادن سنگ نمک و فسفات و صادرات غیرنفتی چون نخ و پارچه و مواد شیمیایی در دوران معاصر بزرگترین تکیه گاه اقتصاد این کشور هستند. نفت كالای اصلی صادراتی است هر چند ذخاير نفت سوريه در مقايسه با ديگر كشورهای خاورميانه اندك است . نزدیک یک چهارم نیروی کار سوریه در حوزه کشاورزی مشغول هستند. زراعت دراین کشور درجلگه‌ی ساحلی وزمين‌های دره‌ی فرات متمركز است . كشت عمده شامل پنبه ، گندم وجو می‌شود.

نظام آموزشی سوریه به دلیل حضور مسلط افسران در میان نخبگان کشور، آمیزه‌ای از آموزه‌های اسلامی، عثمانی و اروپایی است. خط و زبان مردم سوریه عربی است و کردی و ارمنی نیز از دیگر زبان‌ها به شمار می روند. درسوریه ۳۵ طایفه زندگی می‌کنند و کردها و عرب‌ها اکثریت سنی را تشکیل می‌دهند. عرب‌ها در همه نواحی سوریه زندگی می‌کنند اما اقلیت‌های قومی و مذهبی این کشور معمولا دریک یا دوناحیه متمرکز شده‌ وبسیارمقید و وفاداربه فرهنگ و مناسبات اجتماعی ورفتاری خود هستند.

شش درصد ازجمعیت سوریه را علوی‌ها (نصیریون) تشکیل می‌دهند. بخش بزرگی از افسران نظامی وقدرتمداران وهمچنین خانواده اسد دراین تعلق مذهبی ریشه دارند.

حکومت سوریه برای این کشور که محل سکونت اقوام وگروه های زبانی مختلف است تنها یک هویت می‌شناسد وآن هویت عربی است.

کردهای سوریه عمدتا در شمال شرقی این کشور سکنی دارند و از بسیاری آزادی‌های سیاسی و اجتماعی محروم هستند. فرهنگ آنها از سوی دولت سوریه به رسمیت شناخته نشده و انتشار روزنامه به زبان کردی یا صحبت به زبان کردی نیز در مدارس این کشور غیرقانونی تلقی می‌شود. استان‌های کردنشین سوریه، زیرساخت‌های اقتصادی ضعیف‌تری نسبت به سایر نقاط دارند و فقیرترین بخش های این کشور به شمار می‌روند.

ارمنی ها، چرکس‌ها وترکمن‌ها ازدیگر اقلیت‌های قومی سوریه‌اند. پیشینه‌ی حضور ارمنی‌ها دراین کشور به جنگ جهانی اول و اجبار آنها به کوچ از شرق ترکیه باز می گردد. ارمنی‌ها بیشتر درشهرهایی چون حلب، دیرالزور والحسا ساکن هستند. چرکسها که مسلمانان غیرعرب هستند درقرن‌های نوزدهم وبیستم ازقفقاز روسیه به سوریه آمده‌اند. بخشی از مردم ترک زبان وگروهی از آرامی زبان‌ها( اقلیت آسوری) نیز درسوریه زندگی می‌کنند. چند صد هزار فلسطینی هم دراین کشور سکونت دارند که محل زیست بیشترشان در دمشق است.

این تنوع قومی، زبانی ومذهبی درسوریه که رنگین‌کمان ومینیاتوری ازجامعه بشری است، درکمترکشورجهان دیده می‌شود.

ترک‌ها از جمله اقلیت‌های سوریه هستند که بازمانده تاخت و تازهای دوران سلجوقی و جنگ‌های صلیبی محسوب می‌شوند. امروزه اکثر ترک‌های سوریه درحوالی لاذقیه، حلب و دمشق اسکان دارند و همواره به صورت یک جمع جدا از دیگران زندگی می‌کنند. لاذقیه با دارا بودن جمعا ۲۶۵ روستای ترک‌نشین، کانون ترکهای سوری به شمار می‌رود.

وجه تمایز سوریه با سایر کشورها از نظر گروه‌های دینی در متمرکز بودن نقاط سکونت این گروه‌هاست. بطور مثال مسیحیان این کشور در دمشق وحلب و شهرهایی چون لاذقیه، حمص و درعا یا حسکه زندگی می‌کنند. بیش از ۹۰ درصد علویان هم دراستان لاذقیه وروستاهای اطراف آن هستند.استان سویدا وروستاهای آن نیز منطقه سکونت بیش از ۹۰ درصد دروزی‌هامحسوب می‌شود. شیعیان جعفری درحمص وحلب ودمشق به سر می‌برند وگروه اندک و کم تاثیری دراقتصاد وسیاست به شمار می‌آیند.

کردهای سوریه به خلاف کردهای عراق یا ترکیه تاکنون با دولت مرکزی خود درگیری مسلحانه نداشته ودراعتراض‌های کنونی ضد دولتی دراین کشور نیز حضور چندانی نیافته‌اند. آنان که در"حسکه" ، " قامیشلی" و"دیریک" سکونت دارند، دلیل این سکوت را بی‌اعتنایی به حقوق خود وروشن نبودن آینده عنوان کرده ومی‌گویند که نه به اپوزیسیون اعتماد دارند نه به دولت کنونی.

آنها همچنین نگران هستند که اپوزیسیون این کشور پس ازسقوط رژیم این کشور به دلیل حمایت دولتمردان ترکیه ازاعتراضات مردم سوریه، تحت تاثیر مواضع ترکیه قرار گیرد و وقعی به حقوق کردها نگذارد.%   
 تاریخ12.04.2012 ،  http://dw.de/p/14bdh

نازمحمد پاقغا نینگ يادلاما داباراسي بوليب گچدي

گزارشی یازان: خبرچی آشیرمحمد رئوفي- آق قالا شهرينده مرحوم شاهير همده ژورناليست نازمحمد پاقغا نينگ آرادان چيقان 12 ييلليغيني، اولي دابارا بيلن يادلاما گچيرديلر
  آننا گوني شهريور آيي نينگ 21 آق قالا شهرنينگ آلتين صحرا آدلي طوي كؤشگينده مرحوم شاهير هم-ده ژورناليست نازمحمد پقه نينگ آرادان چيقانليغی نينگ 12 ييلليق يادلاما داباراسي گچيريلدي.
بو يادلاما دابارا مرحومينگ ايچر ماشغالاسي ، عيالي همده ايكي ساني غيزي وكؤره كه ني شيله ده گلستان ولاياتي نينگ مدنيت اداراسي نينگ باش توتاني حاج آقا فضيلت وآق قالا شهرنينگ حاكمي الياس هيوه چي ،آق قلا شهرنينگ شورا آغضالاري وشهرداري وتركمن صحرانينگ دورلي شهرلرينده ياشايان شاهيرلار، يازيجي لار، ادبياتچي لار، ژورناليستلار وباشغادا زنان دير مردان ايلاتي غاتناشيب بو دابارانينگ گچيريلمگينه اولي غوشانت غوشديلار.
آننا محمد بيات يادلاما دابارانينگ باشليغي صحنا چيقيب ناز محمد پقه بيلن آراليغيندا بولان بيرناچه يادلامارا گؤز آيلاب اول بيلن صحرا غازياتي وبيله كي غازياتلاردا بيله ايشله شنديگيندن خبر بريب بو دابارا غاتناشان اهلي ايلدشلردن اداره يولباشچيلاريندان مينت دارليق بيلديردي.
سونگرا آق قلا شهرنينگ حاكمي جناب هيوه چي هم شيله بير يادلاما داباراني گچيريانلره ساغ بول آيديب . بو ييل يورديميزينگ يولباشچي سي خامنه اي نينگ بلله مگينده مدنيت همده اقتصاد آدي بيلن آدلانانديغيندان آغزاب بيله ييلدا فرهنگي شخصيتلاري يادلاب اولاري اولي دابارا بيلن سيلاغلاماق باريميزينگ بورجي دير ديب سوز آچدي.
شيله ده اول نازمحمد پقه ني تركمن صحرانينگ باباطاهيري ديب سوزيني سونگلادي.
بوگونكي يادلاما دابارا سينا انچمه سياسي شخصتلار شول ساندان سید سبحان حسینی ـ عبدالسلام مهیمنی - فروزان آصف نخعی ـ الهه موسوی ـ علی نصیبي –عبدالرحيم نيازي ساعي-حاج نورجان آق-فرهاد قاضي- آمانقليچ شادمهر- لطيف ايزدي- مشهد قلي قزل- حال محمد پقه و باشغالار هم غاتناشديلار.
فروزان آصف نخعی ژورناليست ناز محمد پقه نينگ ياشايشي واخلاقي گورنيشلريندن آغزاب گوررينگ بردي. واول سوزي نينگ دواميندا نازمحمد پقه يازماقدان قورقميان خبرچي لارينگ حاطاريندا دوريب گچن بير شخصيت ديب بلله دي.
اونسونگ نازي شاهيرينگ غيزي آي بولك آی بولک صحنا چيقيب آتاسي نينگ روباغي لاريندان بير ناچه سيني اوقيب بردي.
باشغادا تركمن وفارس شاهيرلاري غفور خوجه.عیدی اونق - منصور طبری – نورياغدي زيارتي-علی جهانگیری - علی اصغری اوز يورگ دويغيلارني غوشغي بيلن بيان اتديلر.
احسان مکتبی ژورناليست لارينگ بيري هم نازمحمد پقه اوز فكري ودويغي لاري بيلن شوگون، سيز ايلاتي بو اوجاقا ا ؤيشيرودي. اول ميداما دوسليغي و دوغانليغي اؤز وظيفه سي ساييب گچن شاهير دير ديب سوز آيتدي.
رحمت الله رجايي ژورناليست هم ناز محمد پقه بارادا گوررينگ بريب اونينگ آرادان چيقانيني اولي بير درد ساييب اوز ايشله يان غازياتيندا گلستانيم آغلا ماضموني بيلن بللاب يازغيلارمي يازديب ديم ديب يادلادي.
امان قلیچ شادمهر تركمن صحرانينگ يازيچي عاليمي هم اوز پايينا گورا بو ييغناغا بوش گلماندير اول نازمحمد پقه دورموشونگ اوغلي بوليب گچندير ديدي . اونينگ دوغري ليغدا-تازه دوره ديجيليگده- غوشغي وادبي يازغي يازماقدا باشغالار بيلن آيراتينليغي باردي.
اول زمانا قارايشلاري، كوپچيليگه بولان اينامي اؤزيندن دولي بير انسانچيليغي ياساب بيلن شاهيردير.
اول اؤليم حالاتيندا هم صبرلي ليقدا وقناعتچيليقدا بيزلره الگو بوليب گيدن أگيرت بير شخصيت دير ديب سوزيني قوتاردي.
منصور آق خبرچي هم صحنا چيقيب نازمحمد پقه شاهير وژورناليست ليغيندان داشغاري دولي بير انسان بوليب گچن شخصيت دير ديدي.
دکتر اراز محمد سارلی گلستان ولايتي نينگ تركمنلر اوغريندا گنگشچي سي هم سونگقي گوررينگ برن شخصيت بوليب شيله ديدي.
مختومقلي فراغي نينگ قوبيري نينگ آچيليش دابارسيندا 78 نجي ييلدا نازمحمد پقه مانگا مختومقلي دان بير غوشغي اوقالسين ديب تابشيردي. من هم بوليار ديب جواب برديم ديدي.
شول دابارا تركمنستانينگ پرزدنتي صفرمراد نيازاوف هم گليب غاتناشدي وشوندانازمحمد شاهيرينگ آيديشينا گورا اونينگ غيزجاغازي آي بولك مختومقلي فراغي دان نامه سن ديان غوشغيني اوقاب بردي.
نازمحمدينگ شوندا غيزي نينگ غوشغي اوقيب دوراني سينلاب اونينگ دمي بيلن دم آليب وحركتلري بيلن حركتله نيب دوراني اديل مانگا دؤيين يالي ديب آيتدي.
دكتر سارلي سونگرا دابارا غاتناشان فارس دوغانلارميز بولاني اوچين هم بير ايكي آغيز فارسچا گؤرلأب گلنلرينگ بارينا ساغ بول آيديب غازيات ژورناللاردان داشلاشمايلينگ ديب تركمن صحرا دا غولليق اديان ادبي اوجاقلاردان هم مينت دارليق بيلديردي.
سونگرا گيجه ليگ نهار بيلن باران ميهمانلار سيلاغلاندي. نهاردان سونگرا آق قلا شهرنينگ جمعه امامي آيات تؤوهير غالديريب اوتيران معركه دن هم بير الحمد اوچ قل هوالله اوقيماقلارني ايسلأب نازمحمد شاهيرينگ روحينا باغيشلاديلار.
يادلاما دابارني گچيرمكده آنه محمد بيات- اکبر پیرا- غفور سخایی - عیدی اونق -یدالله صحنه - اق محمد گرگانی- غفار رادمهر وباشغالارينگ اولي رولي باردي.
يادلاما نينگ تئوه رگينده بولان واقعالار (حاشيه) : داباراني لطيف ايزدي آليب باردي.
قدير ايزدي نينگ تالاشي بيلن عجب بير كتاب سرگيسي بوليب گچدي.
كتابلاري گنبدشهريندن فرهاد قاضي وعاشرمحمد رئوفي –آق قلا دان ستار سوقي-شاه دردي آخوند ايزدي وباشغالار تايينلاديلار.
سالوندا سس مسئله سينينگ كسيليب آچيليب دورماغي اوتورانلارينگ كوپسيني اينجيتدي.
نازمحمد شاهيرينگ سونگقي دمده يانيندا بوليب اول بيلن خوشلاشان شاهير مجيد آرخي نازمحمد بارادا آيديلماغا مانگا رخصت برمه ديلر ديب غاتي ناگيلگچيليگ بيلديردي. اول الينداكي كيفيني گؤركزيب نازمحمد پقه بارادا اشديلمه ديگ، آيديلماديق سؤزلر يورگيمده دفه يالي بوليب دور اينها شو اليمدأكي كيفينگ ايچي نازمحمد پقه دان دولي ديب اول بارادا ديللندي. اول نازمحمد شاهير آراميزدان گيتسه ده منگ يوره گيمده هميشه ديري دير .من اونينگ بيلن نأچه آيلاب دردله شيب واغتيمي گچيرديم ومانگا رخصت بريلن بولسا اونينگ اؤلن دألدگيني آيديب برجگديم. اما ... ديب گؤزلريندن دامجا دامجا ياش دؤكيب نازمحمد پقه حقيندا بير آدام سوز آيدسا ايكينجيسي من بولمالي ديان حقي حقلاب بيلمه ديلر ديب سوزيني غوتاردي.%
برگرفته از سایت دانشجویان تورکمن