۱۳۹۳ بهمن ۹, پنجشنبه

سخنرانی درباره ی پیمان ویا قرارداد مرزی آخال



ایل گویجی : سخنرانی "همنشین بهار" درباره  "پیمان آخال" نمونه ی جدیدی ازتلاش برای کتمان کردن ماهیت جنایتکارانه ی یک نقشه شوم استعماری علیه ترکمنها ونیز تلاشی برای کتمان کردن همکاری های دولت وقت ایران با استعمارگران است.  
پیمان آخال Treaty of Akhal
آخال تِکّه، يا اَخَل تِکّه، نامی است که درسال‌های ۱۸۸۲ـ۱۸۹۰میلادی برشهرستانی از استان ماوراء خزر اطلاق می‌شد وهم‌اکنون قسمتی ازآن معروف به عشق‌آباد، مرکز ترکمنستان شوروی است. آخال اسم محل وتِکه يا تِکّه نام قبيله ترکمن ساکن دراين سرزمين است.
...
۵۳ سال بعداز ترکمانچای، پیمان آخال (آخال-تکه) از سوی امپراتوری روسیه بر ایران تحمیل شد. ظاهراً هدف تعیین مرزهای دو کشور درمناطق ترکمن‌نشین شرق دریای خزر بود اما درعمل تصاحب‌ گستره ترکستان وبخش خاوری دریای مازندران را درپی داشت. (۲۱ سپتامبر ۱۸۸۱ میلادی/۳۰ شهریور ۱۲۶۰ هجری شمسی).
انعقاد این پیمان درشرایطی صورت گرفت که نیروهای روس پیش تر براطراف آرال، سمرقند، تاشکند، خان‌نشین بخارا وخوارزم مسلط شده وسرزمین ترکمن‌های تَکه را هم با نام «سرزمین ماورای خزر» تصرف کرده بودند.
...
ناصرالدین‌شاه برای عقد این قرارداد وزیر خارجه‌اش را به روسیه فرستاد تا پیمانی را درتهران امضا کنند.
با این پیمان، ناصرالدین‌شاه که هیچ‌گاه نتوانسته بود ترکمن‌ها را شکست دهد، حکومت روسیه را براین مناطق به رسمیت شناخت و ایران و روسیه برای نخستین‌بار درناحیهٔ شرق دریای خزر با یکدیگر همسایه شدند.
پیمان آخال تأثیر دوگانه‌ای برایران داشت. از یک‌سو ایران تا حدی از یورش‌های ترکمن‌ها رهایی می‌یافت؛ اما این امر به بهای گران از دست‌رفتن سرزمین‌هایی به دست آمد که ناصرالدین شاه ادعای سلطنت بر آن‌ها را داشت. همچنین خط مرزی کاملاً به نفع روس‌ها طراحی شده بود.
روس‌ها درضمن انعقاد قرارداد مرزی نه تنها کوه‌های بلند مرتفع سرحدی را درمرز خودشان انداختند، سرچشمهٔ رودخانه‌ها را نیز جزء خاک روسیه ثبت کردند که هروقت اراده نمایند آب را ازده‌های ایران قطع کنند ودرنتیجه محصول خراسان را تباه سازند.
درعوض دولت ایران تعهد کرده بود که اجازه ندهد درامتداد رودهایی که وارد خاک روسیه می‌شود، روستای جدید ساخته شود یا اراضی زراعی آن مناطق گسترش یابد یا برای زمین‌های درحال کشت بیش از حد، آب مصرف شود.
پیمان آخال به ضرر ترکمن‌ها بود وبا مصالح سنتی قوم ترکمن همخوانی نداشت. میان آنان مرز کشیده شده و در دوکشور قرار گرفته واتحاد آنان به هم خورد. یموت‌های ایران که براساس موافقت‌نامه دو دولت هرسال برای چراندن گله‌های خود به آن سوی مرز کوچ می‌کردند، باید به هردو دولت مالیات می‌دادند وتلکه می‌شدند.%  
برگرفته ازمتن سخنرانی درخصوص عهدنامه های ترکمانچای وآخال مندرج درسابت همنشین بهار  
عهدنامه های ترکمانچای وآخال
   Туркманчайский мирный договор / Treaty of Turkmenchay & Akhal
منبع اول: سایت همنشین بهار http://www.hamneshinbahar.net   
 منبع دوم     http://iranglobal.info/node/42421

هیچ نظری موجود نیست: