۱۳۹۵ خرداد ۱۴, جمعه

دستور اجرایی شدن اصل ۱۵ قانون اساسی برای"آموزش زبان مادری درمدارس" عملی خواهد شد؟



آموزش زبان‌های قومی درایران؛ ازحرف تا عمل
طاهر شیرمحمدی، دویچه وئله02.06.2016  : علی یونسی از دستور دولت برای آموزش کردی و ترکی خبرداد. روحانی اجرایی شدن اصل ۱۵ قانون "آموزش زبان مادری درمدارس" را مژده می‌دهد. آیا آنچه که دولت اعلام کرده عملی خواهدشد ویا درحد وعده و شعار است؟
علی یونسی دستیار ویژه رئیس جمهوری درامور اقوام واقلیت‌های دینی ومذهبی۱۰خرداد-۳۰ مه درمصاحبه با ایرنا خبرداد که دولت دستورداده است زبان‌های کردی وترکی درمدارس مناطق قومی به دانش‌آموزان آموزش داده شود.
به گفته یونسی طرح آموزش زبانی کردی درمدارس استان کردستان اجرا شده ودرصورت فراهم شدن زیرساخت در دیگر مناطق کشور نیز اجرا می‌​شود.
یک روز بعد از سخنان یونسی حسن روحانی هم در سفر خود به استان‌​های کردستان وآذربایجان پیام مهمی درهمین راستا برای اقوام داد. پیامی که برای خود او نیز می‌​تواند سرنوشت​ساز باشد، زیرا آرا اقوام او را رئیس جمهور کرد و دوره دوازدهم انتخابات نیز نزدیک می​‌شود.
روحانی روز سه شنبه ۱۱ خرداد در سخنرانی خود در مهاباد در مقابل هزاران شهروند کرد با شعار بژی خلق کرد (زنده باد مردم کرد) مژده داد: «قرار است مراکزی در کردستان، آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و... تأسیس شود که مردم بتوانند زبان مادری خود را به خوبی بیاموزند و در این راستا با وزارت آموزش و پرورش در حال مذاکره هستیم تا اصل ۱۵ قانون اساسی در کشور اجرا شود
کردها خواستار فرهنگستان زبان کردی شدند
حسن روحانی و دستیار او در امور اقوام، از آموزش زبان‌های بومی در مراکز آموزشی ویژه خبر داده‌اند
دستور دولت برای تدریس زبان کردی و ترکی موجب خرسندی مقام‌​های محلی شد. جلال محمود زاده نماینده مهاباد در مجلس در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم (۱۱ خرداد) از رئیس جمهور درخواست کرد مقدمات لازم برای ایجاد فرهنگستان کردی را فراهم آورد. وی تاکید کرد که ایجاد فرهنگستان زبان کردی در مهاباد از خواسته‌‌های جدی مردم از دولت یازدهم است.
از سوی دیگر صحبت‌​های "امید‌بخش" و دلگرم کننده" روحانی چندان از تردیدها نکاست. زیرا وعده​‌های روحانی که در بیانیه ۱۰ ماده‌​ای انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم به صورت کتبی به اقلیت‌های قومی و دینی داده بود هنوز عملی نشده است.
مغایرت تدریس کردی و ترکی درمراکز با قانون اساسی
افشار سلیمانی کارشناس و تحلیل​گر مسائل سیاسی به دویچه وله می‌​گوید: «این دستور دولت که آقای روحانی در سفر به ارومیه هم اعلام شده بود یعنی تدریس زبان​‌های مادری در مراکزی که راه‌اندازی خواهد شد نه براساس اصول ۱۵و۱۹ قانون اساسی است ونه با مطالبات ملی سازگار است
به گفته سلیمانی صدور چنین دستوری "ازسربازکردن و ادای ظاهری تکلیف" تلقی می‌​شود. وی در ادامه صحبت‌​هایش تاکید می​کند: «از آنجایی که گفته شده قراراست مراکزی دایر شود تا تدریس زبان‌‌های مادری دراین مدارس انجام شود، می​‌شود گفت که این اقدام با اصل ۱۵ قانون اساسی سازگار نیست، چون اصل ۱۵ می‌​گوید زبان​های بومی می‌​تواند درمدارس تدریس شود، نگفته مراکز جداگانه‌​ای ایجاد شود برای تدریس زبان مادری، لذا باید (این زبان‌​ها) در مدارس تدریس شود نه در مراکز جدیدی که دایر می‌​کنند
 افشار سلیمانی، کارشناس: دستور دولت یعنی تدریس زبان​های مادری در مراکزی که راه اندازی خواهد شد نه براساس اصول ۱۵و۱۹ قانون اساسی است و نه با مطالبات ملی سازگار است.
این کارشناس پیشنهاد می‌​کند "مناسب است دولت اصل ۱۵ قانون اساسی را آن‌گونه که مفاد قانون تصریح می‌​کند یعنی تدریس زبان​‌های بومی در مدارس را از سطوح ابتدایی تا پایان دوره دبیرستان عملیاتی کند".
سلیمانی در ادامه تاکید می​کند: «البته حقوق اقوام درکشورصرفا در مقوله زبان خلاصه نمی‌​شود واز منظر استقرار عدالت شامل جنبه​‌های دیگر اعم از فرهنگی، سیاسی نیز می‌​گردد که درصورت تحقق همه جانبه آنها، با تقویت فرآیندهای دموکراتیک موجب تقویت انسجام ، وحدت ملی و مشروعیت نظام می‌​شود
کردی و ترکی الگویی برای آموزش دیگر زبان‌​های مادری
آیا دستور دولت برای تدریس کردی و ترکی می‌​تواند الگو و مدلی برای دیگر زبان‌​ها باشد؟ افشاری در پاسخ به این پرسش دویچه وله می‌​گوید: «ظاهرا دستور دولت درمورد همه زبان​‌های بومی است. دراین میان زبان عربی که زبان اعراب ساکن ایران و زبان قرآن نیزهست همواره از دوره راهنمایی تا آخر دوره دبیرستان در مدارس تدریس شده است و می​‌شود.
در اینجا بیشتر زبان​های ترکی آذری و کردی که به ترتیب بیشترین تعداد جمعیت ایران را شامل می​شوند مطرح است. البته این موضوع شامل ترکمن​‌ها و بلوچ​‌ها نیز می​شود. شاید گیلک​‌ها هم چنین درخواستی داشته باشند. هرچند گیلکی بیشتر لهجه​‌ای از زبان فارسی خوانده می‌​شود و بسیار نزدیک است به این زبان، به هرحال اینکه اصل ۱۵ قانون اساسی را چگونه تفسیر و اجرا کنند، حائزاهمیت است
به گفته سلیمانی طرح موضوع ازسوی روحانی در سفر استان آذربایجان غربی که برخی شهرهایش ترکی - کردی است این پیام را می‌​رساند که ترک‌ها وکردها در همزیستی بایکدیگر و بهره​‌مندی از حقوق مدنی خود به تقویت ایران کمک کنند و از اختلاف بپرهیزند. وی همچنین تاکید کرد: «وعده روحانی نمی‌​تواند ضمانتی داشته باشد و تصورمی‌​کنم به این زودی​‌ها این دستور به اجرا نرسد، شاید هم این سخنان به این دلیل ابراز شده است که به انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم درسال ۹۶ درحال نزدیک شدن هستیم».
شاهد علوی، روزنامه​نگار کرد: آنچه که رئیس جمهور اعلام کرده یعنی تدریس در مراکز و تاسیس مراکزی برای آموزش زبان کردی، ربطی به اصل ۱۵ قانون اساسی ندارد و مشکل را حل نمی‌کند.
شاهد علوی، روزنامه​نگار کرد و فارغ​التحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه شهید بهشتی تهران به دویچه وله می​گوید که تدریس کردی که به ارداه معلمان سقز انجام گرفته هنوز در سطح شهرستان سقز مانده است.
وی تاکید می‌​کند: «من فکر می‌​کنم ما این را نمی‌​توانیم الگو تلقی بکنیم بخاطر اینکه این حتی در حد اصل قانون اساسی هم نیست. بنابراین می​‌تواند فقط الگو برای شروع باشد. آنچه که رئیس جمهور اعلام کرده یعنی تدریس در مراکز و تاسیس مراکزی برای آموزش زبان کردی، ربطی به اصل ۱۵ قانون اساسی ندارد، به ملیت​‌های ساکن ایران هم خدمتی نمی‌​کند و مشکل را حل نمی‌کند. چون‌که در مراکز خصوصی آموزش کردی و ترکی الآن هم انجام می​‌گیرد
علوی اضافه می‌​کند برای آموزش زبان و ادبیات محلی در کنار زبان فارسی باید کتاب تدوین شود، معلم تربیت شود و ساعاتی در مدارس تعیین گردد. تاسیس چنین مراکزی در مقابل آنچه که قانون تعیین کرده نمی‌​تواند جایگزین مطلوبی برای تدریس زبان مادری در مدارس باشد.
به باور این کارشناس آنچه که سبب شده روحانی ودستیار او "مژده عملی شدن بخشی از خواست​‌های قومیتی" را درکردستان و آذربایجان بدهند با درجه خودآگاهی ملی واتنیکی، میزان سازماندهی مردم حول خواست‌​های قومی بین کردها وترکها ارتباط دارد.
او می‌افزاید، جنبش هویت‌‌طلبی میان کردها و ترک​ها توده‌​ای شده است و وضعیت آنها با عرب‌​ها در خوزستان، بلوچ​ها در سیستان و بلوچستان و ترکمن​‌ها در ترکمن‌صحرا متفاوت است. این کارشناس به این مسئله هم اشاره می‌​کند که در سیستان و بلوچستان هویت مذهبی بلوچ‌​ها برجسته‌​تر از هویت ملی- اتنیکی آنهاست.%  لینک مطلب  http://dw.com/p/1Iyx 

هیچ نظری موجود نیست: