بزرگداشت پرشکوه بنیانگذار زبان ادبی ترکی جغتایی ونویسنده کتاب محاکمه اللغتین

http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2016/04/160411_zs_ali_shir_nawayee_gathering_kabul

علی‌شیر نوایی زادهٔ ۸۴۴ هـ. ق ودرگذشتهٔ ۹۰۶ هـ. ق است. پس به هـ.ق 62سال ولی بمیلادی ویا شمسی 60 سال( 9.فوریه 1441تا سوم مارس1501) عمرکرده ودرحدود۳۰ تا۹۰ اثر به زبانهای فارسی وترکی جغتایی نوشته است.

 پدرعلی شیر نوایی ازفرماندهان عالی رتبه ارتش امیر تیمور گورکان( به ترکی کؤره کن، بمعنی داماد درفارسی) بود. او بهمراه حسین بایقرا( پسر شاهرخ فرزند وجانشین امیرتیمور) تعلیم وتربیت شد و وزیر ومشاورعالی اش گردید.     

 نوایی مدتی حاکم منطقه استرآباد وترکمنصحرا شد. بدینجهت لقب "امیری" گرفت وامیرعلی شیرنوایی نامیده شد. او افراد ومحافل أهل ادب وعلم را بطور ویژه  توجه نمود وجمع پایداری را به میراث گذاشت که ازمیان آنها افرادی چون میرزا مهدی استرآبادی که منشی نادرشاه افشار گردید ولقب خان گرفت پدید آمد. میرزا مهدی چندین زبان میدانسته واززبانشناسان بزرگ عصر خود وصاحب فرهنگ لغت ترکی-فارسی "سنگلاخ" است. بعلاوه فرامین نادر وقراردادهای ایران با کشورها وگزارشات وقایع از جمله کنگره دشت مغان و قطعنامه آنرا هم نوشته است.

کاش امیر علی شیر نوایی از ویژه گیهای فونه تیکی زبانها آگاهی بیشتری میداشت وبجای مقایسه زبانها براساس لغت، اینکار را براساس آواها وقواعد و ترتیب قرار گرفتن درکلمات، انجام می داد و غیره. دراینصورت رقیبان و حسودان موذی او ومیراث دارانش نمی توانستند موفق وپیروز گردند.

ماغتیمقولی:

غافیل لیقدا دوشمان آلدی داشی میز،    دارغاتدی هریا نا دئنگی دووشی میز،

بأش ییلدا بیر کتاب ادن ایشی میز ،       قیزیلباش لار آلیپ ویران ایله دی.