تاثیرات انقلاب اکتوبر1917 روسیه برترکمنصحرای ایران- بخش یکم

به مناسبت یکصدمین سالگرد انقلاب اکتوبر1917

اشاره: سرنوشت رویدادی بسیار مهم با عنوان "انقلاب سوسیالیستی" که یکصد سال پیش درماه اکتوبر در روسیه تزاری بوقوع پیوسته برای همه جوامع ازجمله ترکمنهای ایران دارای اهمیت است. بنابراین لازم است ما ترکمنهای ایران نیز نقش مثبت و منفی آن را در رابطه با خودمان بکاویم وبا ابعادش آشنا شویم و تجربه هایی اندوخته و برآگاهیهای خود بیافزاییم.  

با درنظر گرفتن این ضرورت، تلاش خواهم کرد که من نیز بسهم خود کوشیده با همه درمیان بگذارم.

دراین راه ابتدا لازم دیدم  نگاه کوتاهی به چگونگی وقوع انقلاب اکتوبر 1917 در روسیه داشته باشم

درجنگ جهانی اول( از1914تا 1918)، در روسیه تزاری، شکست وعقب نشینی های ارتش ونیز قحطی ناشی از جنگ موجب گسترش اعتراض های مردم وافزایش سر پیچی سربازان و درجه داران می گردد.

درژانویه 1917، وقتی مردم دراعتراض بشکستها و کمبود ناشی از جنگ به خیابان آمدند نیکلای دوم(تزار روسیه)فرمان تیراندازی میدهد. اما، بیشتر سربازها و درجه داران از تیراندازی خود داری کرده به مردم می پیودند وبا هم به دوما(پارلمان)رفته درآنجا اولین شورای خلقی را با شرکت بسیاری از نیروهای سیاسی روسیه تشکیل میدهند. درماه بعد( فوریه)درپتروگراد وقتی سرباز‌ها بمردم گرسنه و خسته ازجنگ به خیابان‌های شهر آمدند، پیوستند، تزار به درخواست دوما استعفا داده تاج و تخت را به برادرش وامیگذارد ولی او نمی پذیرد. درنتیجه مجلس دوما به ریاست شاهزاده لووف ازنمایندگان نخبه حزب کادت‌های لیبرال که مورد پشتیبانی شوراها هم بود دولت موقت تشکیل میدهد. کشورهای فرانسه وانگلستان دولت موقت را به رسمیت می شناسند ودولت موقت هم متقابلن پیمان‌های روسیه درجنگ را می پذیرد.

بدین ترتیب انقلاب دمکراتیکی معروف به انقلاب فوریه 1917 رخ میدهد که هم دوما (پارلمان) وهم سووت( شورا)های نمایندگان سربازان وکارگران و دهقانان درآن سهم داشتند.

مروری به چگونگی شکست انقلاب فوریه 1917

لنین رهبر شاخه اکثریت( بلشویکها) حزب سوسیال دموکرات روسیه که درآوریل1917 از تبعید به پتروگراد پایتخت وقت روسیه بازگشته بود. برخلاف اکثریت مردم وتشکلهای سیاسی روسیه، به مخالفت با دولت موقت برمی خیزد. به اعتقاد او پیشاهنگ انقلابی درپی انقلاب کارگری باید باشد. او در راه تحقق اندیشه اش طرحی با عنوان “تزهای آوریل” می نویسد. ولی نظریه پرداز دیگری بنام پلخانوف، برخلاف لنین وظیفه حزب مارکسیستی را نه انقلاب پرولتری( کارگری)، بلکه توسعه دادن حقوق دموکراتیک کارگران ودیگر زحمتکشان درشرایط دموکراتیک ناشی از دموکراسی پارلمانتاریستی اعلام میکند.

   لنین با طرح شعار"همه قدرت در دست شوراها"، علاوه بر افراد حزب تحت رهبریش( بولشویکها)، شورای پتروگراد ونیز کمیته‌های مستقل را به مخالفت با دولت موقت برمی انگیزد.

او پس از اعلام مخالفت با ادامه شرکت روسیه درجنگ وقرارگرفتن روسیه درصف فرانسه وانگلستان، به دنبال انتشار نکات اساسی نظرات خود را با عنوان “درباره وظایف پرولتاریا درانقلاب کنونی” در روزنامه پراودا، ازهر فرصتی برای ازبین بردن دولت موقت وراه اندازی " انقلاب کارگری" استفاده می نماید.

اینک به چند مورد اشاره میشود

 درژوئن 1917 ، ارتش با فرماندهی دولت موقت به قوای آلمان حمله نموده پیشرویهایی میکند، اما به دلیل کمبود اسلحه و تجهیزات پیشروی را متوقف میکند. ارتش آلمان درماه ژوییه، اقدام متقابل کرده هجوم میکند ودرطول چند هفته، ارتش روسیه را پس میراند. امما لنین ازاین فرصت برای کسب قدرت استفاده نموده، درکنگره شوراها اعلام میکند که حزب او برای گرفتن قدرت حکومتی آماده است. بسیاری از رفقای نزدیک او، هراس خود ازفروپاشی دولت موقت را مطرح میکنند. ولی لنین با بی توجهی به انتقادهای رفقایش، بلشویک‌ها را درکنار افراطیون، درماه ژوییه به تظاهرات خیابانی کشانده موجب خشونت و درگیری میگردد. دولت موقت برای کنترل نا آرامی‌ ها بدستگیری شورشی‌ها وبولشویکهای فعال می پردازد. دراین اقدام تروتسکی به زندان می افتد ولنین به فنلاند می گریزد.

  اوضاع آشفته ی پیدید آمده ازتلاش بولشویکها موجب میشود که نیروهای طرفداربازگشت به نظام  پادشاهی( تزاریسم)پیشین بفکر سرنگونی دولت موقت افتاده اقدامات تدارکاتی خود را با جدیت پیگیری کنند. ولی دولت موقت طرح کودتای آنها بفرماندهی ژنرال کورنیلف را دراواخر ماه اوت کشف میکند. درماه سپتامبر، ژنرال کورنیلف برای گریز از محاکمه نیروی زیر فرماندهی خود را بطرف پایتخت می برد. ولی کودتاگران با ابتکارات کرنسکی وزیر جنک دولت موقت شکست میخورند.   

  درماه سپتامبر1917، کرنسکی پس از شکست دادن کودتاگران طرفداران نظام تزاری، بخاطرحفظ دموکراسی نوپای روسیه، ریاست دولت موقت را می پذیرد. ولی از یکطرف با فشار تبلیغات شبانه روزی بولشویکها و تزاریها واز طرف دیگر با فرو ریزی اعتبار ارتش براثر شکستها درجبهه جنگ مواجه شده، درپاسخگویی به دشواریهای ناشی ازجنگ ونیز برقراری ثبات و اعمال حاکمیت ناتوان می گردد. تبلیغات بلشویک‌ها آنچنان گسترده و موءثربوده که مردم وفعالین شوراها بتدریج می پذیرنذ که دولت موقت مسئول ادامه جنگ ونا بسامانی‌ها می‌باشد. بسیاری از سربازان ومردم به افسران ارتش همچون زمین دارانی می‌نگرند که ‌باید برانداخته شوند.

 براثر ناتوانی دولت موقت درختثی کردن کوششها وبویژه تبلیغات بلشویکها، رهبری شورا‌ها بدست بولشویکها افتاده، وبا شورای پتروگراد که رهبری آن به دست تروتسکی از یاران لنین افتاده بود با دولت موقت دربرابرهم قرار میگیرند. بلشویکها پس از پیوستن تعدادی ازسربازان ارتش، در24 و25م اکتوبر بفرماندهی تروتسکی مناطق مهم شهرو بویژه مقر دولت موقت را تصرف می کنند. کرنسکی مدتی مقاومت کرده با بولشویکها می جنگد ولی موفق نشده در1918ابتدا به فرانسه وسپس به آیالات متحده آمریکا میرود وتا آخر عمر میماند. بدین ترتیب بلشویکهای روسیه پس از پایان جنگهای داخلی، بجای امپراطوری روسیه تزاری، در1922 اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیتی را متشکل از 15 جمهوری بوجود آودند، که پس از 69 سال فرو ریخت وجای خود را به پانزده کشور مستقل سپرد.%  پایان بخش یکم

منابع مورد استفاده   

 1-میزگرد جالبی درباره انقلاب اکتوبر1917 بمناسبت یکصدمین سالگردش

https://www.radiofarda.com/a/28816831.html

 2- انقلاب اکتوبر بزرگترین رویداد قرن 20م. ازهمنشین بهار  

https://www.youtube.com/watch?v=EzbqZizplos

 3-آزادیخواهان انقلاب بلشویکی اکتوبر ۱۹۱۷ را پاس نمی‌دارند! ، ج. اسدی

http://www.iran-emrooz.net/index.php/politic/more/71531/

 4- سه دیدگاه عمده درباره ماهیت انقلاب اکتوبر۱۹۱۷روسیه باعنوان زمین لرزه اکتبر۱۹۱۷در روسیه

https://www.radiofarda.com/a/revloution-october-1917/28799842.html