دزدی به ابرها هم کشیده شده

سال ۱۳۵۷، "مرکز ملی تحقیقات ومطالعات باروری ابرها"، با هدف دستیابی به فناوری افزایش بارش ازطریق بارورسازی ابرها توسط وزارت نیرو تاسیس شد.  

آب دزدی ازابرهای ایران

 سایت ایران امروز، آرمان/شهناز دیواندری، پنجشنبه۶ مهر۱۳۹۶ : ایران جزو كشورهایی است كه چالش‌ها و مشكلات زیادی در زمینه بحران آب دارد. درسال‌های اخیر با توجه به كاهش بارندگی دركشور، مساله كمبود آب به‌صورت جدي‌تر پیگیري‌ مي‌شود. ایران دچار وضعیت قرمز در مورد موضوع تامین آب است. رشد سریع جمعیت مهم‌ترین عامل كاهش سرانه آب تجدید‌‌شونده در قرن اخیر بوده است. سالانه ۱۰میلیارد متر مكعب آب با كیفیت توسط ابرها از ایران خارج مي‌شود. بحران آب روزبه‌روز چهره واضح‌تری ازخود برای ما آشکار می‌کند و ابعادی مختلف از زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. در این شرایط، راهکارهایی مانند بهینه‌سازی مصرف، انتقال آب و همچنین شیرین سازی آب دریاها مورد توجه قرار می‌گیرد، اما درکنار این راهکارها، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که نسبت به استفاده از آنها غفلت می‌کنیم. یکی ازاین راهکارها، استفاده از منابع آب جوی است. فناوری بارورسازی ابرها به عنوان شاخه‌ای از علم تعدیل وضع هوا، مجموعه‌ای از فناوری‌های ایمن، علمی و ثابت شده برای افزایش بارش، کاهش خسارت‌های تگرگ و مه است که با قدمتی بیش از ۶۰ سال در۴۰ کشور جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه افزایش بارش برای نخستین بار درایران ازسال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ توسط یک شرکت کانادایی درحوضه آبریز سدهای کرج وجاجرود به کارگرفته شد. پس از انقلاب مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها ازسال ۱۳۵۷ در وزارت نیرو و با هدف دستیابی به فناوری افزایش بارش ازطریق بارورسازی ابرها تاسیس و تاکنون نیز اقداماتی دراین زمینه انجام شده است. درعمل، توجه چندانی از طرف سیاستگذاران و مجریان نسبت به این فناوری دیده نمی‌شود. فرید گلکار، مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات ومطالعات باروری ابرها، در مورد مزیت‌های این فناوری می‌گوید: تولید آب با استفاده از فناوری بارورسازی ابرها، کم هزینه‌ترین روش تامین آب است، طوری که میانگین هزینه استحصال هرمترمکعب آب فقط۱۰۰ ریال است. او اضافه می‌کند: درپروژه‌های استحصال آب با استفاده از روش باروری ابرها، هیچ‌تخریب زیست‌محیطی وجود ندارد. آب ازهیچ‌نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل نمی‌شود.

بارورسازی ابرها یك روش به‌صرفه است
مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات ومطالعات باروری ابرها درمورد هزینه اجرای راهکارهای طبیعی مقابله با خشکسالی می‌گوید: هزینه استحصال هریک‌هزار متر مکعب آب ازطریق شیرین کردن آب‌های شور دو‌هزار دلار، انتقال بین حوزه‌ای ۴۰۰ دلار، تغذیه مصنوعی سفره‌های آب‌های زیرزمینی ۲۳۰ دلار، تصفیه فاضلاب‌ها ۲۳۰ دلار و بارورسازی ابرها فقط ۱۵ دلار است. بنابراین بین راهکارهای طبیعی مقابله با خشکسالی، بارورسازی ابرها مقرون به صرفه‌ترین راهکار در سال‌های آینده است. ضمن اینکه برخی از راهکارهای دیگر، خسارات جانبی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت. به عنوان نمونه انتقال آب بین حوضه‌ای پیامدهای زیست‌محیطی واجتماعی گسترده‌ای دارد. شیرین سازی آب دریا وبرگرداندن نمک به دریا-که الان اتفاق می‌افتد- تبعات زیست‌محیطی خواهد داشت.

بارورسازی ابرها درسایر كشورها
بارورسازی ابرها درحالی درایران مورد بی‌توجهی مسئولان قرار گرفته است که کشورهای زیادی از این روش برای جلوگیری از بروز بحران آب استفاده می‌کنند. بارش باران دربعضی ازاین کشورها ۱۰ برابر بیشتر از بارش‌های کنونی ایران است. به عنوان نمونه، استرالیا با متوسط بارش بیش از نه برابر نسبت به ایران ازسال ۱۹۴۷ پروژه‌های بارورسازی را آغاز کرد. چین نیز بارش سه برابری نسبت به ایران داشت.
درسال ۲۰۰۳ مرکز تعدیل آب و هوای چین ۳۷هزار کارمند داشت و اعتبار عملیاتی این مرکز ۴۸هزار‌میلیارد ریال گزارش شد. تایلند با ۳0‌درصد مساحت ایران، ۶/۹ برابر ایران بارش دارد. اکنون هشت مرکز عملیاتی و چهار مرکز تحقیقاتی با ۲۳ هواپیما، دراین کشور به بارورسازی ابرها اختصاص یافته است.

لزوم توجه به فناوری بارورسازی ابرها
استفاده ازاین فناوری درایران- برعکس آنچه ضرورت دارد- چندان پر رنگ نیست. با اینکه دو دهه ازآغاز فعالیت‌های مرتبط با بارورسازی ابرها درایران می‌گذرد واین فناوری درکشور بومی شده، هنوز نتوانسته است جای خود را درمدیریت منابع آب کشور باز کند. مرکز باروری ابرها درایران فقط دو فروند هواپیمای مسن آنتونوف روسی آن هم به صورت استیجاری در اختیاردارد که تجهیزات بارورسازی ابرهای این هواپیما نیز قدیمی شده است. امارات با پنج روز بارانی و مساحتی بسیار کوچک‌تر از ایران، به شش فروند هواپیما مجهز است و تایلند نیز با ۲۶ فرورند هواپیما عملیات بارورسازی ابرها را اجرایی می‌کند. با این حال، پروژه‌هایی محدود درکشور اجرایی شده است. درسال ۱۳۹۳ طرحی دراستان‌های آذربایجان شرقی و غربی، تهران، چهارمحال و بختیاری، یزد، فارس، کرمان و اصفهان اجرا شد که بر اساس ارزیابی موسسه آب دانشگاه تهران، بارش‌ها آن سال دراثر باروری ابرها دو‌میلیارد و ۱۰0‌میلیون مترمکعب افزایش یافت. برآوردهای موسسه آب دانشگاه تهران نشان می‌دهد دراثر باروری ابرها، بارش‌ها درآن سال ۳3‌درصد افزایش پیدا کرد. طرح باروری ابرها در سال‌های۱۳۸۷،۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ اجرایی شد، اما اجرای آن درسال۱۳۹۰ به دلیل کمبود منابع مالی مورد نیاز برای عقد قرار داد با شرکت هواپیمایی میسر نشد.
مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات ومطالعات باروری ابرها محدودیت‌های اعتباری را بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی این طرح‌ها درایران می‌داند. %

http://www.iran-emrooz.net/index.php/politic2/71202/