گسترش همکاری واتحاد عمل جمهوری خواهان ضرورتی اجتناب ناپذیر

بیانیه اعلام موجودیت «کانون همکاری نهادهای جمهوری‌خواه ایران»، 12 10 2025
هم‌میهنان گرامی،
در پی بیش از چهار دهه استبداد دینی، سرکوب آزادی‌ها، نقض حقوق بشر، گسترش بحران‌های ساختاری سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌ محیطی، ایران با خطراتی جدی چون جنگ، فقر فراگیر، مهاجرت گسترده و فروپاشی سیاسی واجتماعی مواجه شده است. جمهوری اسلامی با بی‌اعتنایی به خواست دموکراسی وعدالت، به مانعی بزرگ درمسیر توسعه‌ی دموکراتیک پایدار تبدیل شده و کشور را در وضعیت خطیری قرار داده است. وظیفه‌ی ما جمهوری‌خواهان دموکرات در خارج ازکشور حکم می‌کند که برای فرارسیدن ایرانی جمهوری‌خواه، دموکراتیک، آزاد و بری از تبعیض و ستم مبارزه کنیم.
دراین مسیر، پشتیبانی از جنبش‌های اجتماعی و مدنی در درون کشور، ترویج گفتمان جمهوری‌خواهی، دموکراسی‌خواهی‌ و جدایی سه قوه (مجریه، مقننه، قضائیه) و دین، از جمله وظایف بنیادی ماست. بدین منظور، همکاری، همفکری وهمگرایی نیروهای جمهوری‌خواه، در خارج از کشور، بیش از پیش ضرورت و فوریت یافته است.
برای مقابله با پراکندگی و شکاف در میان طیف گسترده جمهوری‌خواهان و به‌منظور یافتن راه‌کارهایی جهت تقویت همکاری، هماهنگی و تأثیرگذاری بیشتر، شماری از نهادهای جمهوری‌خواه، با حفظ اصول، استقلال و هویت خود، در ماه‌های گذشته گفتگوهای مستمر و سازنده ای را آغاز کردند.
حاصل این گفتگوها، برداشتن نخستین گام در مسیر همکاری مشترک، بر پایه‌ی نقاط اشتراک و با عنوان «کانون همکاری نهادهای جمهوری‌خواه ایران» است.
امید آن داریم که این گام نخست، سرآغازی برای نزدیکی و همگرایی هرچه بیشتر نهادها و نیروهای جمهوری‌خواه در خارج از کشور باشد.

کانون همکاری نهادهای جمهوری‌خواه ایران
۱۵ مهر ۱۴۰۴ / ۷ اکتبر ۲۰۲۵
-------
پلاتفرم ‌همکاری، همفکری و همگرایی نهادهای جمهوری خواه
الف) حداقل اشتراکاتی که جریانهای مختلف جمهوری خواه بتوانند با هم شروع به همکاری، همفکری و همگرایی بکنند:
>۱- مخالفت با كليت نظام جمهورى اسلامى ایران؛
۲- باورمندی به جمهوری، دموکراسی، جدایی سه قوه (مجریه، مقننه، قضائیه) و دین، اعلامیه جهانی حقوق بشر (۱۰ دسامبر ۱۹۴۸) و دیگر میثاق های جهانی حقوق بشر؛
۳- عدم همکاری با پادشاهی خواهان و طرفداران نظام موروثی و نیروهایی که با آنان همکاری می کنند؛
۴- باورمندی به استقلال و یکپارچگی ایران؛ مخالفت با مداخله قدرت های خارجی در امور مربوط به حق تعیین سرنوشت مردم ایران و عدم وابستگی به آنان؛
ب) هدف این همکاری ها و همگرایی ها:
اهداف ما از این همکاری‌ها و همگرایی‌ها، پشتیبانی از جنبش های مدنی و اجتماعی درون کشور و گسترش همبستگی بین‌المللی با آنها در راستای تلاش برای جمهوری، دموکراسی و جدایی سه قوه و دین در ایران است.

ت) نوع همکاری ها:
۱- واکنش جمعی به رویدادهای ملی و بین المللی مربوط به ایران؛
۲- کارزارهای مشترک سیاسی در دفاع از مبارزات مردم ایران در راستای آزادى، رفع هر نوع تبعیض؛ استقرار جمهوری، دموکراسی و جدایی سه قوه و دين در ایران؛
۳- برگزاری میزگردها و بحث های سیاسی درچارچوب این پلاتفرم؛
۴- ایجاد کانال ارتباطی ممتد نمایندگان نهادها با یکدیگر؛
 >کانون همکاری نهادهای جمهوری خواه ایران
نام نهادهای امضا کننده:
۱- جنبش جمهوری‌خواهان دموکرات و لائیک ایران؛
۲- نهاد همگرایی جمهوری‌خواهان ایران - استکهلم؛
۳- شبکه همگرائی جمهوری خواهان سکولار دموکرات ایران؛
۴- ‌انجمن ایرانیان جمهوری خواه - تورنتو؛
۵-گروه ایرانیان جمهوری خواه استرالیا (یار) ؛
۶- انجمن پژوهشی و آموزشی دانا؛
>ایمیل برای تماس با کانون همکاری نهادهای جمهوری خواه ایران؛
kanoon.hamkari@gmail.com

 

https://asre-nou.net/php/view.php?objnr=66745 

خودساخته ی والیبال ایران را نابودش کردند

 گزارش ۱۵ آبان ۱۴۰۴، پیام یونسی پور، «صابر کاظمی»، استعداد طردشده والیبال ایران در۲۶ سالگی درگذشت. بر پسری که درپنجم دبستان استعداد والیبالش کشف شد وتا بالاترین درجه‌های افتخار پیش رفت درسال‌های پایانی زندگی‌اش چه گذشت؟ 

صابر کاظمی، استعداد طردشده والیبال ایران ۶ روز بعدازعقد قرارداد با باشگاه الریان قطر، برای شنا به استخر باشگاه رفت، به دلایلی نامعلوم دچار ایست مغزی شد، توسط دکتر «رضا جباری» پزشک مورد اعتماد حکومت وبا دستور«محمدباقر قالیباف» به ایران برگردانده شد و روز چهاردهم آبان۱۴۰۴ خبردرگذشتش را اعلام کردند.

صابر کاظمی را می‌توان نمونه‌ای معنی واقعی یک استعداد در ورزش ایران دانست. او خودساخته بود، بدون رانت بالا آمد، برای ماندن در تیم‌های ملی ایران، تن به هرخواسته ودستورنداد، عضو هیچ باند سیاسی یا مافیای مالی نشد ودرنهایت زیر شدیدترین فشارها، محرومیت‌ها و جریمه‌ها قرار گرفت.

صابر کجا متولد شد وچگونه به‌سوی والیبال رفت؟

صابر کاظمی سوم دی۱۳۷۷ در روستای «قانقرمه» ازتوابع شهرستان «آق‌قلا» استان گلستان به دنیا آمد. روستایی به‌غایت محروم مانده از ثروت کشور که درسال‌های اخیر تنها دو خبر درموردش در رسانه‌ها نشر شده. «سیل» و ویران شدن خانه‌ها ومزارع و البته افتتاح یک استخر سرپوشیده.

خبر افتتاح استخر سرپوشیده در روستای قانقرمه به حدی برای مسئولین استانی هیجان‌انگیز بود که «هادی حق‌شناس» استاندار وقت گلستان آن را «پروژه بزرگ فرهنگی ورزشی» نامید وخبرگزاری «ایرنا» وابسته به دولت جمهوری اسلامی از حضور معاونان وزیر تعاون در این روستا برای مراسم افتتاحیه‌‌اش نوشت.   

وقتی صابر۱۲ساله بود، این شهرستان نه زمین فوتبال داشت، نه سالن والیبال، نه مجموعه‌ای برای ساده‌ترین ورزش‌های عمومی.

او ازهمان سن و با اصرار وتشویق پدرش، به دلیل قد متفاوتی که نسبت به‌تمامی هم‌رده‌های سنی خود داشت، به سمت رشته ورزشی والیبال رفت. چون تیمی در رده سنی‌ نونهالان و نوجوانان وجود نداشت، به تیم غیرحرفه‌ای وآماتوری «میدان آق‌قلا» که درلیگ محلات گلستان شرکت می‌کرد، پیوست.

صابر کاظمی تا ۱۵سالگی در رده محلات گلستان تمرین کرد تا این‌که روزی هنرش به چشم «محمد وکیلی» نشست. محمد وکیلی، استعداد یاب برجسته والیبال ایران است که از سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۹۰ خورشیدی، هم وظیفه استعدادیابی در والیبال ایران را برعهده داشت وهم مدتی سرمربی تیم ملی والیبال نوجوانان ایران بود. اوشهر به شهر وروستا به روستا به دنبال استعدادهای درخشان ایران می‌رفت و درهمین سفرها بود که صابرکاظمی،«مرتضی شریفی»، «محمدرضا حضرت‌پور» و«امیرمحمد فلاحت‌خواه» را دید وبه والیبال ایران معرفی کرد.

صابر کاظمی که در۱۶سالگی، از روستای قانقرمه به تیم ملی والیبال نوجوانان ایران رسید، جزو نسل طلایی بود که مانند مرتضی شریفی ومحمدرضا حضرت‌پور وبرخی دیگر، ناگهان از تیم ملی نوجوانان، به اردوی تیم ملی دعوت شدند.

ازعجایب صابر کاظمی این بود که او ابتدا به اردوی تیم ملی نوجوانان دعوت شد و دوسال بعد، اولین قرارداد حرفه‌ای خود را با یک باشگاه امضا کرد؛ نخستین باشگاه او شمس تهران یکی از باشگاه‌های زیرمجموعه کاله مازندران بود.

 چه رکوردها وافتخاراتی به یادگار گذاشت؟

صابر کاظمی پس از سه سال دعوت جست و گریخته به اردوهای تیم ملی بزرگ‌سالان سرانجام درسال۱۳۹۷ اولین بازی خود را با پیراهن تیم ملی والیبال ایران درسن۲۰ سالگی انجام داد.

«ایگور کولاکوویچ» سرمربی مقدونیه‌ای وقت تیم ملی ایران، به صابر لقب «صاعقه» داده بود و می‌گفت سرعتش در پرش و قدرت آبشارهایش منحصربه‌فرد است.

صابر را آرام‌آرام با به‌عنوان بازیکن «پشت خط زن» باقدرت ضرباتی برق‌آسا دروالیبال ایران، آسیا وجهان شناختند. ثبت آبشاری باسرعت ۱۱۸ کیلومتر بر ساعت و پرشی برای آبشاری با ارتفاع ۳ متر و۶۱ سانتی‌متری Spike reach ازجمله یادگارهای این والیبالیست نابغه بود.

صابر کاظمی حدفاصل سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ بازیکن ثابت تیم‌های ملی ایران بود. دراین حدفاصل با تیم ملی والیبال ایران به ۲ قهرمانی بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا و۲۰۲۲ هانگژو دست‌یافت. یک مدال طلا ۲۰۲۱ ویک مدال نقره ۲۰۲۳ جام ملت‌های آسیا را کسب کرد و در دو دوره بازی‌های لیگ ملت‌های والیبال مردان جهان حضور داشت.

او همچنین ارزشمندترین بازیکن مسابقات قهرمانی آسیا سال ۲۰۲۱، هفتمین والیبالیست برتر درامتیازآوری درلیگ ملت‌های جهان ۲۰۲۱ (با رکورد ۱۷۷ امتیاز)، بهترین بازیکن فینال دربازی پایانی قهرمانی آسیا ۲۰۲۱ را به دست آورد.

 چه کسانی صابر و خانواده کاظمی را زیر فشار گذاشتند؟

صابر کاظمی بنا به تصمیمی که هرگز به‌صورت رسمی رسانه‌ای نشد ولی برخی از نزدیکانش آن را برگرفته از «اعتقاداتش» می‌دانستند، سال ۲۰۲۳ از حضور دراردوی تیم ملی والیبال پرهیز کرد.

فدراسیون والیبال در ابتدا حکم به ۲ سال محرومیت از حضور درتمامی رقابت‌های باشگاهی و ملی صابر کاظمی داد. وب‌سایت فدراسیون والیبال ۲۲شهریور۱۴۰۳ خبر از تغییر حکم صابر کاظمی وتبدیل‌شدن محرومیت دوساله او به «دو میلیارد هزینه برای زیرساخت‌های والیبال درمناطق محروم استان گلستان» می‌دهد.

فدراسیون والیبال اما پس از دریافت کامل مبلغ ۲ میلیارد تومان، حکم محرومیت کاظم را باطل نکرد تا او برای قرارداد با باشگاه‌های داخلی دچار مشکل شود و برای ادامه فعالیت حرفه‌ای خود به قطر برود.

بااین‌وجود فدراسیون والیبال درمکاتبه‌ای که با فدراسیون جهانی والیبال داشت ادعا کرد که صابرکاظمی همچنان محروم است واجازه بازی برای تیم الریان قطر را ندارد.

صابر کاظمی تنها ۶ روز پس از عقد قرارداد با باشگاه الریان قطر دچار ایست مغزی شد و روز ۱۴آبان۱۴۰۴ودرفاصله ۲ روز پس ازآن‌که پزشک معتمد رییس مجلس خبر از «مرگ مغزی» او داد، درگذشت.

بخش عمده‌ای ازاتفاقاتی که برای این نابغه والیبال ایران طی روزهای منتهی به درگذشتش افتاد، درمغایرت با خواسته‌های خانواده‌اش بود. خانواده صابر، با انتقال او به ایران به دلیل تاکید پزشک‌های متخصص برای جابجا نشدن او، به‌شدت مخالفت کرده بودند، اما درنهایت با فشار«میلاد تقوی» رییس فدراسیون والیبال و«رضا جباری» پزشک مورد تایید حکومت، صابر را به ایران منتقل کردند.

رسانه‌های ایران ۷آبان۱۴۰۴ به نقل از میلاد تقوی مدعی شدند که خانواده صابر کاظمی با اهدای اعضای بدن او موافقت کرده‌اند که این موضوع هم با واکنش و تکذیب اعضای خانواده‌اش همراه شد. به نظر می‌رسید فدراسیون والیبال برای درگذشت او بیش از زنده ماندنش برنامه دارد.

 ایست مغزی صابر، یادآور اتفاق تلخ دیگری بود که پسر رعنای والیبال ایران درسال ۱۳۹۷ تجربه کرد. زمانی که دراوج جوانی در اردوی تیم ملی والیبال دچار شکستگی مچ پا شد. او به وب‌سایت فدراسیون جهانی والیبال سال ۱۳۹۹ گفت: «این زمان برایم خیلی سخت گذشت. چون احساس می‌کردم دیگر همه، اعتمادشان را به من ازدست‌داده‌اند. فکر می‌کردند من تمام شدم، اما همین باعث شد انگیزه‌ام بیشتر شود و دوباره برگردم.»

 او این بار اما دیگر برنگشت. در۲۶ سالگی خاموش شد.  

https://iranwire.com/fa/features/146096-

اطلاعیه- بیلدیریش بمناسبت مرک مشکوک والیبالیست تورکمن

اطلاعیه سازمان فرهنگی و سیاسی تورکمنصحرای ایران بمناسبت از بین رفتن مشکوک والیبالیست جوان ترکمنصحرایی

تانیمال والیبالیست صابر کاظمی نینگ گومیرتیک آرادان چیقماغی اوچین ایران تورکمن صحراسی نینگ مدنی وسیاسی قوراماسی نینگ بیلدیریشی

 ینه بیر گوًمیرتیک حادثه تورکمصحرامیزینگ تانیمال والیبالیستی صابر کاظمی نی آرادان چیقاردی

قطر مملکت ینده ایران والیبالی نینگ  26 یاشینداقی آد غازانان ییلدیزی تورکمصحرالی صابر کاظمی نیچه گون کوُما دان سونگ آرادان چیقدی

بو آجی واقعه حقیندا اطراف لی اوُی لانیپ نظر برن تورکمن تشکل لاری هم آز بولمادی. 

غسیغاجا آیتساق مرحوم صابرکاظمی نینگ، ایران والیبال فدراسیون ینگ تدبیر سیز و قابلیت سیز باشلیغی نینگ گؤدک چمه لشمه لری نینگ قربانی بولماق گومانی گونبه گوندن آرتیپ باشلادی.     

 مرحوم صابر توکیو دا 2021ده گچیرلن اولمپیک دن سونگرا بولغی سیز چمه لشمه لره سیزاوار بولیپ باشلانسادا، گچن ییل ینگ شهریور آییندا والیبال ینگ ملی تیمی نینگ اردوسینا چاغیریلیار ولی بیر تورگینلشیگه غاتناشیبپ بیلمه دیگی اوچین والیبال فدراسیون نینگ کایینجی بیلن قارشی گلیار. والیبال فدراسیون ینگ باشلیغی میلاد تقوایی مرحوم صابر کاظمی نی یاریشلاردا  ملی تیم ینگ دوزیمینده قوشیلماق دان ایکی ییل محروم اتیار.

 بو درک سیز قراردان سونگرا ادن بیر اینترویوسیندا بو حق دا بریلن سوراغا منطق لی جواب بریپ باشارماندا ، "خلق ایسته دی و بیز جزالاندیرمالی بولدوق دییار". یعنی خلق ینگ ایسله گی بوینچا جزالاندیردیق دییپ بیر ماسغارا ادعانی مطرح اتیار.

 امما

ایکی ییل لاپ یاریشلاردا ملی تیم ترکیب ینده اویناماق دان محروم بولان تورکمن ییگیتی صابر کاظمی قطر ینگ بیر والیبال تیمی بیلن شرط ناما یازیشیپ قطر مملکت ینده اقامت اتمه لی بولیار. امما قطر شول تیم ینگ اقامت ادن هتل نینگ استخری ایچینده هلاکچیلیگه اوغراماق دان باشینا آنیق بولمادیق بلا گلیپ بینی سی نینگ دامارلارینی ییرتیپ غاناتیار و نیچه گون اؤزینه گلیپ بیلمانی کوما دا یاتیپ جان بریار. بو آجی واقعه آردیندان جسدی 14آبان 5نجی نوامبر 2025 گونی دوغدیق مکانی تورکمنصحرا گتیریلیار و بوگون 15نجی آبان 1404 قونامچیلیقدا توپراغا بریلیار.

 ایزی یاراسین وغالانلاری اوزاق یاشا سین

 جایی جنت بولیپ، یادی ابدی غالسین 

 بیز، وظیفه لی شخصیتلاردان و دگیشلی دولت ارگان لاریندان بو آییلغانچ فاجعه سینا مربوط واقعیت لار و حقیقت لارینگ آچیق لانماغی طالب اتیاریس.  

ایران تورکمن صحراسی نینگ مدنی وسیاسی قوراماسی

15نجی آبان 1404 / 6نجی نوامبر 2025

 

بیانیه ای درباره والیبالیست ملی ‌پوش ایران از ترکمنصحرا

بیانیه شورای همبستگی ترکمن‌صحرا درباره وضعیت بحرانی صابر کاظمی، والیبالیست جوان و محبوب ایران

انتشار خبر بروز وضعیت بحرانی ومرگ مغزی برای صابر کاظمی، والیبالیست ملی‌پوش و از چهره‌های درخشان ورزش ایران، موجی از اندوه و نگرانی درمیان مردم ایران و به‌ویژه مردم شریف ترکمن‌صحرا برانگیخته است.

شورای همبستگی ترکمن‌صحرا ضمن ابراز همدردی عمیق با خانواده محترم کاظمی وجامعه ورزش، آرزو دارد که با خواست خداوند و تلاش تیم‌های درمانی، امید به بهبودی و بازگشت زندگی برای این ورزشکار جوان همچنان زنده بماند.

صابر کاظمی از ستارگان بااخلاق و پرتوان والیبال ایران است که با پشتکار، تواضع و استعداد درخشان خود، افتخارآفرین کشور در میادین جهانی شد. اما در سال‌های اخیر به‌دلیل تصمیم‌های ناعادلانه و فضای غیرمنصفانه از حضور در تیم ملی محروم گردید و ناگزیر برای ادامه فعالیت حرفه‌ای خود به باشگاه الریان قطر رفت — تصمیمی دشوار اما طبیعی برای ورزشکاری که زندگی‌اش در تلاش و رقابت معنا یافته بود.

با وجود این شرایط، صابر هیچ‌گاه از مردم خود جدا نشد. عشق او به ایران، به مردم ترکمن‌صحرا و به والیبال همواره در رفتار و منش او آشکار بود. 

  با توجه به اخبار و اظهارات متعدد و گاه متضاد، از جمله احتمال برق گرفتگی، اصابت سر به جسم سخت، سکته قلبی و خاموشی دوربین‌های هتل محل اقامت اعضای باشگاه به هنگام وقوع این حادثه تلخ، تمامی این موارد بر ابهام و مشکوک بودن حادثه می‌افزاید.

با توجه به حساسیت موضوع، شورای همبستگی ترکمن‌صحرا بر ضرورت انجام بررسی‌های دقیق، بی‌طرفانه و شفاف از سوی نهادهای ذی‌ربط داخلی و بین‌المللی تأکید می‌کند، تا حقیقت این حادثه پیش از هر چیز برای خانواده و بستگان صابر کاظمی و همینطور افکار عمومی روشن شود و حرمت انسانی و ورزشی او پاس داشته گردد.

قلب میلیون‌ها ایرانی با قلب هنوز تپنده‌ی صابر می‌تپد — با امید به روشن شدن حقیقت و بازگشت او به زندگی.

با احترام و همدردی صمیمانه،
شورای همبستگی ترکمن‌صحرا

۱/۱۱/۲۰۲۵

https://turkmentalk.wordpress.com/2025/11/01/

*باز نشراین بیانیه ی "شورای همبستگی ترکمن‌صحرا" دروبلاگ ویا نشریه ی الکترونیکی "کانون فرهنگی وسیاسی خلق ترکمن- واحد آلمان "، برای ابراز همدردی مشترک با اعضای خانواده و دیگر نزدیکان و دوستداران این والیبالیست سرشناس ترکمنصحرایی درایران وجهان صورت گرفته است.

 دوم نوامبر 2025 / 11 آبان 1404    

نامه دوست چپی از داخل به رفقای وفادار به سنت چپ کلاسیک

نامه ای از یک دوست چپ از ایران به رفقای وفادار به سنت چپ کلاسیک 

سخنی درباب چپ امروز

وقتی ذیل پست یکی از جوانان مدعی چپ پرسیدم ؛ چرا درقبال فاجعه انسانی سودان سکوت کرده اید ؟
گفت زیرا مرد سفیدپوست استعمارگر دراین دعوا وجود ندارد !

با خود خیلی کلنجار رفتم برای چنین پاسخی .

اما حالا میخواهم شما را فرا بخوانم برای این انحراف تاریخی

سال‌ها از آن روزهایی گذشته است که نام «چپ» درگوشمان طنین دیگری داشت. آن روزها چپ نه ژستی فرهنگی بود و نه برچسبی رسانه‌ای؛ بلکه تعبیرِ صادقانه‌ای بود از آرزوی رهایی، برابری و انسانیت.
امروز اما، هرگاه نوشته‌ها وسخنان برخی از چپ‌های تازه‌نفس را می‌خوانم، دل میان احترام و حیرت درنوسان است. چپ امروز، دربسیاری ازجلوه‌هایش، بیشتر شبیه حالتی ازاعتراض اخلاقی است تا تحلیل سیاسی.

از تحلیل مادی تا واکنش اخلاقی

ما که با متون کلاسیک پرورش یافتیم، آموخته بودیم جهان را ازمنظر مناسبات مادی و طبقاتی بخوانیم؛ از زاویه‌ی تولید، کار، سود و قدرت.
اما چپ امروز گاه همه‌چیز را به اخلاق و احساس فروکاسته است:
به جای پرسش از«چه کسی از این وضع سود می‌برد؟» می‌پرسد «چه کسی مظلوم است وچه کسی ظالم؟»
سیاست بدل شده به صحنه‌ای از همدردی و خشم لحظه‌ای - بی‌آن‌که ریشه‌های مادی فاجعه درک شود.

رسانه و نماد، جای واقعیت را گرفته‌اند

در ذهن چپ امروز، فلسطین به نماد مقاومت جهانی بدل شده است؛ نماد ستم، استعمار و مظلومیت.
اما وقتی فاجعه‌ای مشابه در سودان، یمن یا کنگو رخ می‌دهد، کمتر واکنشی برمی‌انگیزد؛ چون در دستگاه نمادین رسانه‌های جهانی، جایی برای آن‌ها نیست.
ما حتی درمخالفت با امپریالیسم، گاه ناخواسته درمدار نگاه امپریالیستی می‌چرخیم: همان را می‌بینیم که غرب به ما نشان می‌دهد.
ورود سیاست‌های هویتی و تحلیل رفتن چپ
از دهه‌ی هفتاد میلادی به بعد، با رشد جنبش‌های فمینیستی، ضد نژادپرستی و دفاع ازاقلیت‌های جنسی ومذهبی، چپ افق تازه‌ای گشود.
دفاع از این اقلیت‌ها در ذات خود انسانی و ضروری بود، اما به‌تدریج هویت جای طبقه را گرفت.
به‌جای آن‌که بپرسیم چه ساختاری ستم می‌آفریند، هر گروه دردِ خود را درمرکز قرار داد.
سیاست از عرصه‌ی رهایی جمعی به میدان تأیید و بازنمایی فردی تبدیل شد.
درنتیجه، چپِ تاریخی که زمانی با شعار «کارگران جهان متحد شوید» قد برافراشت، امروز میان صدای هزاران «منِ مظلوم» پراکنده شده است.

فرسودگی عاطفی به جای سازمان‌یافتگی
وقتی سیاست فقط بر پایه‌ی احساس بنا شود، طبیعی است که خستگی از راه برسد.
خشم و اشک، اگر به تحلیل و سازمان نینجامند، به سکوت بدل می‌شوند.
به همین دلیل است که در برابر فاجعه‌ای چون سودان، برخی از دوستان می‌گویند: «ما از ماجرای غزه خسته‌ایم، به کمی استراحت نیاز داریم.»
اما رنج انسان‌ها نیازمند استراحت ما نیست، نیازمند درک ماست.

بازگشت به ریشه‌ها
اگر هنوز در درونمان چیزی از آن آرزوی نخستین زنده است، باید یادمان نرود:
چپ اگر می‌خواهد اخلاقی بماند، باید دوباره مادی شود.
باید به سرچشمه‌ی قدرت برگردد؛
به نقد سرمایه، به اقتصاد سیاسی، به سازمان وبه همبستگی انسانی که مرز ونژاد وهویت نمی‌شناسد.

اخلاق بدون تحلیل ، فقط واکنش است.
و واکنش، اگر به فهم و عمل نیانجامد، زود خاموش می‌شود.
شاید زمان آن رسیده باشد که از احساس به تحلیل بازگردیم وازهوویت به انسان 

https://iranglobal.info/fa/node/198290

۱۰ آبان ۱۴۰۴ ، یکم نوامبر 2025 

دو واژۀ ترکمنهای ایران وترکمن صحرا چگونه پدید آمدند

دو واژه ی ترکمن ها وترکمن صحرای ایران کی وچگونه پدید آمدند؟

   پیشگفتار: اکثریت  مردم ترکمن ایران درمنطقه ای که از ساحل جنوب شرقی دریای خزر بطرف شرق تداوم می یابد و در تقسیمات کشوری جزو دواستان گلستان وخراسان شمالی میگردد زندگی می کنند. مردمان سراسر ایران به زیستگاه ترکمن ها "ترکمنصحرا" می گویند. ولی هر دو حکومت پهلوی( سرنگون شده با انقلاب بهمن1357 /1979) وحکومت "جمهوری اسلامی ایران" کنونی از بکار بردن واژه ترکمنصحرا عامدانه خودداری می کنند. ترکمن درایران هم اقلیت اتنیکی وهم مذهبی است ودرمورد تعداد جمعیت آنها همانند سایر اتنیک های ایران آمار دولتی داده نمی شود ولی چون در سرشماری داوطلبانه و غیر دولتی از جانب جمعی از افراد سپاه ترویج درپاییز 1357 بیک میلیون رسیده بود، امروزه بیشتر ترکمنها جمعیت شان را سه میلیون نفر تخمین میزنند.

   حال بدنبال پیشگفتار بالا بیان اشاره وار چگونگی پدید آمدن اصطلاح "ترکمنصحرا" ویا "ترکمنستان ایران"،

حکومت رومانف ها درروسیه تزاری وقاجارها درایران درجریان ایجاد مرز بین روسیه و ایران درغرب دریای خزربراساس "عهد نامه ی گلستان" بسال 1813، برسرایجاد مرزجغرافیائی ایران و روسیه درشرق دریای خزر نیز به تفاهم میرسند. آنها توافق میکنند نه تنها تقاضای ترکمنها دربرسمیت شناختن مرزموجود درشرق دریای خزر را نپذیرند بلکه برعکس ازطریق تصرف وتقسیم سرزمین ملت ترکمن مرزجدیدی دربین خود ایجاد نمایند. درحالیکه درشرق دریای خزر براثر جنگ طولانی مدت شیعه وسنی که از1510میلادی با لشگر کشی شاه اسماعیل صفوی وکشتار بیرحمانه ی اهالی شهر مرو( بخاطرعدم پذیرش تغییرمذهب)آغازگردیده، موجب پدید آمدن مرز بین ترکمن وایران شده، وترکمنها ضمن مقاومت دربرابر تجاوزات با هیاتی به سرپرستی قیات خان خواهان به رسمیت شناخه شدن آن مرز ازجانب روسیه تزاری شده بودند.  

دراجرای نقشه ی شوم تصرف وتقسیم سرزمین ملت ترکمن ابتدا تهران فعال شده، جهت علیل وناتوان ساختن ملت ترکمن علاوه بر اقدام به قتل، غارت وسوزاندن منازل واموال باحمله های غافلگیرانه وپراکنده، ونیز اجرای تدابیر مرموزانه وپنهانی متعدد( باهمکاری بیگانگان )، بطوراعلام شده یکبار به "قارری قلعه"( 1858) وباردیگر به "مرو" (1860) لشگرکشی نموده  شکست میخورد. درنتیجه نوبت را به ارتش استعماری روسیه تزاری واگذار کرده این بار تهران یاری دهنده میشود وبمناسبت پیروزی نهائی ارتش تزار دریانوار 1881 بدنبال دوبار ارتکاب گنوسید( قتل وعام) درمحدوده ی استانهای "داش آُغوز" و "آخال" فعلی، تهران تبریک نامه فرستاده رودخانه ی اترک را بعنوان مرز پیشنهاد میدهد. به این ترتیب سنت پترز بورگ و تهران دردسامبر1881 پس از68 سال(1813- 1881 ) موفق به امضای قرارداد "آخال" درمورد ایجاد مرز روسیه وایران درشرق دریای خزرمیشوند. وچون ایران توان اعمال حاکمیت بر سهم خود را نداشته روسیه سهم ایران را نیز اشغال ودر کنترل نگه می دارد تا ترکمن امکان سربلند کردن در راه کسب حقوق از دست رفته اش نیابد. ارتش روسیه درراستای این سیاست استعماری در 1916 دراقدام به سرکوب قیام ترکمنها مرتکب گنوسید( نسل کشی) سوم درشرق ترکمن صحرا میشود.

     حکومت جدید برخاسته ازانقلاب اکتوبر 1917 روسیه، مرزهای ایجادشده براساس سیاست استعماری روسیه ی تزاری را در1918به رسمیت شناخت وبه واحدهای ارتش روسیه درخارج ازآن مرز فرمان بازگشت به داخل مرز را داد. ملت ترکمن از خلاء بوجود آمده استفاده کرده به رهبری جمعی از قضات وروشنفکران غرب ترکمنصحرا اقدام به حرکتهای فرهنگی و سیاسی نمودند. ازآن جمله مدارس سکولار( غیرمذهبی)ی بنام "مدارس جدید" که درآنها علوم تجربی نیزبه زبان ترکمنی تدریس می شد راه انداخت و درپاسخ به تاریخ چهارم مارس1919/12اسفند 1297 (1297.12.12 ) کنگره ی مشترک قضات، ریش سفیدان منطقه در گنبدقابوس برگزارشد که طی آن عثمان آخون به رهبری دستگاه قضائی واداری منطقه ی خودمختار برگزیده میشود. ولی دولت محلی ترکمنستان ایران با توطئه هائی رنگارنگ حکومت کودتایی که درمارس 1921 قدرت را درتهران قبضه نموده بود مواجه شده طی کنگره ای بتاریخ 20 مه1924 (30/1303) اعلام جمهوریت کرد. ولی حکومت جدید دست نشانده ی بیگانگان درتهران ( رژیم پهلوی) به جای پذیرش وجود دولت محلی ترکمنها براساس قانون اساسی انقلاب مشروطیت در 1285/1906م سه لشگر اعزام نموده مقاومت را درهم شکست. درنتیجه ترکمنصحرا برای اولین بار در تاریخ به تصرف تهران درآمد وبستن مدارس ترکمنی واجرای دیگر تدابیرشوونیستی آغازگردید. ازطرف دیگر با پدیدآمدن اتحاد جماهیر شوروی مرزبین ایران وروسیه همانند دیوار برلین ومرزآلمان غربی وشرقی تبدیل به مرزبین دو اردوگاه متخاصم سوسیالیستی و کاپیتالیستی گردید. که طولانی شدن این وضعیت درقرن بیستم بدبختی های فراوانی را نصیب ملت ترکمن ایران وجمهوری ترکمنستان نمود.

رژیم پهلوی سهم ایران ازتقسیم سرزمین ترکمن طبق قرارداد"آخال"(1881) را بعنوان ملک شخصی رضاشاه به تصویب مجلس دست نشانده رساند ودرنتیجه اداره ی ترکمنصحرا به "اداره ی املاک پهلوی" واگذارشد. این اداره ابتدا با ترکمنها در سرزمین خود همانند استعمارگران برخورد کرده به بیگاری واداشت ولی با گسترش مقاومت به دادن سند فروش زمین به آنها را شروع کرد. اینکار پس از اشغال ایران ازجانب متفقین( شوروی، آمریکا وانگلستان)و تبعید شدن رضا شاه گسترش یافت تا اینکه پس ازکودتای 28 مرداد 1332( 1953)محمد رضا شاه اجرای نقشه های شوم جدیدی برعلیه ترکمنها را آغاز نمود. که طبق آن اسدالله علم وزیر دربار محمد رضا شاه مأمور کوچاندن فارسها، بویژه زابلی های شیعه مذهب به ترکمنصحرا شد و سرلشگر مزین بعنوان نماینده ویژه ی شاه مأمور بخشیدن ملوکانه و نیزفروش زمین به امرای ارتش، افراد ذی نفوذ دستگاه های دولتی، قضائی وکلان سرمایه داران گردید. بدنبال این تصمیم رژیم پهلوی با استقرار واحدی از گارد ویژه ی سلطنتی با اختصاص هشت هزار هکتار ازاراضی مزروعی( درمحدوده ی آق قلعه 1340) کنترل را شدت داد.

 درترکمنصحرا تا آمدن افراد سپاه صلح  آمریکا ( اواسط دهه ی 1960 / 1340) کتابخانه ای وجود نداشت وتلاش ها هم نتیجه ای نمیداد. این کمبود ونمونه هائی ازاین دست تنها با کمک آمریکائی ها برطرف گردید. به عنوان مثال برای تمام ترکمنصحرا تنها دو دبیرستان وجود داشت. یکی درشهر بندرترکمن که آنرا آلمانیها بعنوان هنرستان راه آهن ساخته بودند که به بهانه ی دستگیری مدیرش(عضوگروه 53 نفر) تبدیل به دبیرستان گردیده  ولی خوابگاهش بسته میشود، ودیگری درشهرجدید التأسیس گنبدقابوس ( درنزدیکی گرگان ویا جرجان قدیم) که به قصد فراهم نمودن امکان تحصیلی به فرزندان غیرترکمنهائی که کوچانده شده بودند ایجاد گردیده بود. علاوه براین، مسأله ی تبعید، زندانی، مسموم کردن واز بین بردن به اشکال دیگر تحصیل کرده های خارج ازایران ترکمن پس ازبازگشت نیز با کمک آمریکائی ها برطرف گردید. بطورکلی تنها پس ازگسترش توافقات بین دواُردوگاه سوسیالیزم و کاپیتالیزم برسر کنترل نواحی هایل مرزی و حضور آمریکائی ها در منطقه، مأموران رژیم شوونیستی پهلوی وادار به حفظ ظاهر شدند.

 ترکمنها به انقلاب 1357( 1979)مردمان ایران با طرح حقوق فرهنگی وسیاسی ازدست رفته شان چون " اُقـو گه رئگ خط گه رئگ، توًرکمنچه مکتب گه رئگ، الدئن گیدئن یئرلری قایتاریپ آلماق گه رئگ" پیوستند. درفاصله ی سرنگونی رژیم شوونیستی ازنوع پادشاهی تا شکلگیری وتحکیم رژیم شوونیستی نوع مذهبی نیروهای مترقی ترکمن باهمکاری نیروهای مترقی سراسری توانستند یکسال شرایط "خودمختاری غیررسمی" یعنی شرایط حاکمیت دوگانه ی معروف به " دوره ی کانون و ستاد" را درترکمنصحرا بوجود آورند که این دوره با تحمیل جنگ نابرابر واعمال جنایت بی شمار درفوریه ی 1980یافت.

با گسترش ونیز سرعت گرفتن تصاعدی تحولات پس از پایان "دوره ی جنگ سرد" وفروپاشی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، در ایران و جهان، جناح رفرمیست حاکمیت اسلامی قوی شد. در زمان کسب بخش اجرائی حکومت توسط آنها بخش شرقی استان مازندران با نام استان گلستان جدا گردید ولی حکومت نه تنها حاضر به اجرای مواد قانون اساسی مربوط به تدریس زبانهای غیرفارسی درمدارس نشد برعکس در رابطه با حقوق زبانی وفرهنگی اقلیت های اتنیکی همانند شوونیست های پادشاهی عمل نمود. و در رابطه با مواردی چون شرکت دادن ترکمنها درمسئولیتهای اداری و تعیین حوزه های انتخاباتی وغیره درنگاه وعمل حکومت  با زمان قبل ازانقلاب 1979 فرق چندانی قابل مشاهده نیست بطوریکه حوزه های انتخاباتی همانند زمان رژیم پهلوی باقی ماندند وبرخلاف تناسب ترکیب اتنیکی جمعیت استان درصد بسیار بالائی ازپستهای اداری استان به غیر ترکمنهائی که ضد غیرخودی بویژه ازجنبه های اتنیکی ومذهب باشند سپرده میشود. ولی بحکم روزگار مبارزه ی حق طلبانه ی ترکمنها همانند دیگرهموطنان خود در راه پایان دادن به تبعیض ورسیدن به برابر حقوقی همچنان ادامه خواهد یافت. برای اینکه دیگر مبارزه با تبعیضات به مطالبه زمان تبدیل شده ومبارزه ی حق طلبانه ی ترکمنها ودیگر ملیتهای تحت ستم دوگانه درایران ازعناصر تفکیک ناپذیر مبارزه درراه دموکراسی وحقوق بشر درایران، منطقه وجهان گردیده است.

 یوسف کُر ، برلین  2006-08-05 /  14 مرداد 1385 

--------------------------

* منابع مورد استفاده : الف- منابع ترجمه شده از انگلیسی بفارسی

 1- ایران عصرصفوی، اثرRoger Savory ترجمه ی کامبیزعزیزی، انتشارات سحر، چاپ ششم 1378.

 2-مک گاهان ج.آ. ، کتاب کمپین اوُکسوز وسقوط خیوه، لندن 1874 – این کتاب درایران وجمهوری ترکمنستان چاپ و نشر نشده

2. Mac Gahan, J.A. Campaign of the Oxus and the Fal of Khiva. London:Sampson Low,1874

 3- ترکمنها درعصرامپریالیسم، اثرM. saray ترجمه ی قدیر بردی رجائی، چاپ اول 1378.

 4-ترکمنهای یموت، نوشته ی ویلیام آیرونز، ترجمه دکتر محمد امین کنعانی، چاپ اول 1386 ، نشر افکار  

ب- منابع ترکمنی وفارسی :  

 3- ترکمن لرینگ تاریخی، تألیف حاج عبدالغور آخوند آهنگری، انتشارات ایل آرمان، چاپ اول 1382 .

4- دونیأدأکی ترکمنلـر، تألیف دکتر محمد قلیچ ، چاپ مؤسسه ی ف. اؤزسان،  بورسا 1997 .

5- مسأله ی ارضی درصحرای ترکمن،  دکتر منصور گرگانی،  چاپ اول 1358  .

6- تاریخ ترکمنستان( جلد1 و2)، آرازمحمد سارلی، مرکزچاپ وانتشارات وزارت امورخارجه ایران 1373 .

7- کتاب دوجلدی مخابرات استرآباد، --- >  ص637 و 639،8 ماه مرج سال 1919 

 8-تاریخ ترکمنستان شوروی.ازانتشارات آکادمی علوم جمهوری ترکمنستان، آشغابات1959 علم نشریاتی

9-TSSR-ing Tarihi, Aşkabat, Ilım 1959.