۱۳۸۸ اسفند ۷, جمعه

تنوع زبانهای مادری درايران و وحدت ملی

فرج سرکوهی (منتقد و روزنامه نگار):

حتی اجرای کامل اصل ۱۵ قانون اساسی نيز به نابرابری وتبعيض

بين شهروندان ايرانی و زبان های موجود در ايران پايان نمی دهد .

عنوانها: 1-ايران، کشوری چند زبانه ، 2- زبان های اقليت،عبور از فرهنگ به سياست ،

3- آموزش به زبان مادری و دموکراسی ، 4- قانون اساسی اسلامی وزبانهای مادری .

http://www.radiofarda.com/content/f3_ethnicgroups_mothertongue_Iran/1969442.html

اغلب رسانه های دولتی و نيمه دولتی ايران «روز جهانی زبان مادری،دوم اسفند ـ ۲۱ فوريه» را به تقريب ناديده گرفتند و اين در حالی است مساله «زبان مادری» نه فقط از مهم ترين مسائل فرهنگی، که از حساس ترين معضلات سياسی ايران بوده و حق برابر همه زبان ها در يک کشور چند زبانه از شاخصه های اصلی دموکراسی و برابری همه شهروندان در برابر قانون است.
حفظ زبانهائی که با خطر نابودی و فراموشی رو به رو هستند و دفاع از حق زبان هائی که متکلمان بدانها در کشورهای گوناگون دراقليت بوده و با سرکوب زبان مسلط درگيراند،از هدفهای اصلی روز جهانی زبان مادری است.

ايران، کشوری چند زبانه
مجموعه ژئوپوليتيکی که درسراسر تاريخ مدون خود، از دوران مادها وامپراطوری هخامنشی تا کنون، ايران ناميده می شود،همواره کشوری چند زبانه بوده وزبانهای پهلوی کهن،ميانه وفارسی دری، برخلاف برداشت برخی ناسيونالستها، هرگز از مولفه های مليت وهويت ايرانی واز شاخصه های تعلق به اين مجموعه نبوده است.
برخی مکاتب منسوخ وقديمی «زبان مشترک واحد» را از مولفه های ملت و مليت میدانستند اما نگاهی به برخی از کشورها، تمدنها وفرهنگهای چند زبانه چون ايران،هندوستان،سوئيس،اسپانيا،بلژيک و.. از کلی نبودن اين معيار حکايت میکند.
دستکم از حدود دو قرن پس از اسلام کارکرد زبان فارسی دری از زبان اداری و آموزشی و رسمی ايران فراتر رفته و اين زبان به زبان ادبيات مکتوب اين سرزمين نيز بدل شد تا جائی که بزرگ ترين استعدادهای ترک زبان چون نظامی گنجوی و مولوی نيز آثار با ارزش خود را به زبان فارسی خلق کردند.اين سنت به دوران معاصر نيز،به دلخواه يا به جبر موقعيت تحميلی،ادامه يافت.
محروم بودن ايرانيان غيرفارسی زبان از حق آموزش و انتشار آثار به زبان مادری،حذف زبانهای غيرفارسی از رسانه ها و اسناد و مکاتبات اداری مناطقی که اکثريت يا تمامی ساکنان آنها به زبانی جز فارسی سخن میگويند،سياست سرکوب سازمان يافته زبانهای غيرفارسی به دوران پهلوی اول و دوم در تداوم اين سنت نقشی مهم داشتند.
در برخی کشورهای تک زبانی،چون آلمان و فرانسه،زبان واحد از مولفه های مليت وهويت ملی است اما در کشورهای چند زبانه ای چون ايران زبان اصلی يا رسمی را نمی توان مولفه وشاخص تعلق به مليت ارزيابی کرد.
در کشورهای چند زبانه ای که از نعمت ساختار سياسی غيرمتمرکز و دموکراتيک برخوردار و شهروندان و زبانهای گوناگون آنها از حقوق برابر،از جمله حق آموزش و انتشار آثار به زبان مادری، بهره منداند، چند زبانه بودن يک کشور نه منشا اختلاف و سرکوب يا تجزيه و جدائی طلبی که بستری است بارور برای غنا، ارتقاء و تبادل خلاق فرهنگی.

زبانهای اقليت،عبور از فرهنگ به سياست
براساس گزارش سازمان جهانی يونسکو،که ۲۱ فوريه را به عنوان روز زبان مادری نامگذاری کرده است،نيمی از ۶ هزار زبانی که مردم جهان بدان سخن میگويند درحال نابودی است.
به گفته متخصصان يونسکو با نابودی هر زبان بخشی از گنجينه فرهنگ بشری نابود می شود. در ايران نيز زبان های کوچکی چون «تاتی» چنين سرنوشتی را تجربه می کنند.
حساسيت سياسی زبان مادری در ايران اما نه به زبان های کوچکی چون تاتی که به زبان های بزرگی چون ترکی،کردی و بلوچی،ارمنی و.. بر می گردد و با سرکوب حکومت مرکزی به سود زبان فارسی از سوئی و گرايش های جدائی خواهانه در برخی مناطق از ديگر سو نسبت دارد.
ايدئولوژی رسمی حکومت ايران به دوران پهلوی اول،که مدارس مدرن در سراسر کشور تاسيس شدند،بر بستر «احياء عظمت گذشته شاهنشاهی کهن ايرانی» و ناسيوناليزمی نزديک به شوونيزم شکل گرفته بود و هم از اين روی زبان فارسی نه فقط به عنوان زبان رسمی و اداری،که به عنوان تنها زبان مجاز نهادهای آموزشی،رسانه ها و انتشارات و... تعيين و ديگر زبان های موجود در ايران از حق آموزش و انتشار و در نتيجه از حق رشد و ارتقاء محروم شدند.

پهلوی دوم نيز سياست رضا شاه را در مورد سرکوب زبانهای غير فارسی پی گرفت.

در نظام آموزشی ايران کودکان فارسی زبان در نخستين سالهای مدرسه خواندن و نوشتن زبان مادری خود را می آموزند و کودکان غير فارسی زبان با يکی از بزرگ ترين تبعيض ها و نابرابری های زندگی خود رو به رو شده و بايد زبانی نو و تازه را فراگيرند و هم از اين روی در همان نخستين سال های مدرسه افت و عقب ماندگی تحصيلی بر آنان آوار می شود.
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس جمهوری اسلامی،اکثريت ۵ ميليون دانش آموزانی «که در ۶ سال اخير مردود شده‌اند» کودکانی هستند که زبان فارسی زبان مادری آن ها نيست.
بر اساس آمار رسمی مجموعه غيرفارسی زبان های ايرانی از منظر شمار بر فارسی زبانان بيشی دارند.
محروم کردن اکثريت مردم يک کشور از حقوق فرهنگی خود،محروم کردن زبان های غير فارسی از حقوق مساوی با زبان رسمی به بهانه حفظ يکپارچگی و وحدت ملی،که با ناچار با نابرابری شهروندان و تبعيض بين آنان همراه است،می تواند واکنش های افراطی و منفی را در هر دو سو برانگيزد.
تبعيض زبانی و فرهنگی بين شهروندان يک کشور وحدت ملی را کاهش داده و اعتراض بدان از حوزه زبان و فرهنگ به حوزه سياست عبور و در فضائی مناسب به انفجار بحران های سياسی بزرگ کمک می کند.
گرايش های تجزيه طلبانه ای را که گه گاه و به شکل های گوناگون در تاريخ ايران رخ نموده و رخ می نمايند نيز می توان در برخی از ابعاد آن بر مبنای اعتراض به تبعيض زبانی بررسی کرد هر چند در اين عرصه عوامل تاريخی، سياسی و .. ديگری نيز درکاراند.

آموزش به زبان مادری و دموکراسی
اما آموزش به زبان مادری،که به ناچار بايد با آموزش زبان رسمی کشور همراه شود،در کشوری چند زبانه چون ايران چندان آسان نيست و به امکانات آموزشی و مالی،برنامه ريزی علمی،بهره گيری از تجربه های موفق مشابه در کشورهای ديگر جهان و بيش از همه به تحول ساختار سياسی نيازمند است.

تجربه های موفق آموزش به زبان مادری در کشورهای چند زبانه جهان نشان می دهند که تحقق اين طرح در ساختاری که در آن همه قدرت ها در دولت مرکزی متمرکز است عملی نبوده و رفرم هائی چون آموزش به زبان مادری،بدل شدن رسانه های تک زبانی به رسانه های چند زبانه،نوشتن مکاتبات و اسناد اداری به زبان رايح هر منطقه و زبان رسمی و.. جز با گذار از نظام های متمرکز به سوی اشکالی از خودمختاری و نظام های فدراتيو ممکن نيست.

اين تجربه ها نشان میدهند که آموزش و انتشار آثار به زبان مادری وديگر رفرم هائی که حق برابر زبانها و شهروندان يک کشور را تضمين می کنند با دموکراسی و تقسيم و توزيع قدرت سياسی پيوندی تنگاتنگ دارند و تجربه های تاريخی نيز نشان میدهند که تحميل زبان واحد بر همه مليتها و اقوام يک کشور چند زبانه بخشی از سياستهای حکومتهای استبدادی است.

قانون اساسی اسلامی وزبانهای مادری
اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی برخی حقوق زبان های غير فارسی را به رسميت می شناسد اما برخی از مهم ترين آن ها،از جمله حق آموزش به زبان مادری را انکار می کند.
بر اساس اين اصل «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ايران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی بايد با اين زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‏های گروهی و تدريس ادبيات آن ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است»
بند اول اين اصل چند زبانه بودن مردم ايران را می پذيرد اما با تاکيد بر آن که «کتب درسی بايد» به زبان فارسی نوشته شوند،حق آموزش به زبان های مادری گوناگون و رايج درايران را نفی می کند.

بر اساس اين بند «اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی» نيز بايد به فارسی نوشته شوند.

بند دوم اين اصل اما «استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‏های گروهی و تدريس ادبيات آن ها در مدارس، در کنار زبان فارسی» را مجاز می داند.

بند دوم اصل ۱۵ ، به ويژه درمورد آموزش ادبيات زبانهای گوناگون در مدارس،اجرا نشده است اما حتی اجرای کامل آن نيز به نابرابری و تبعيض بين شهروندان ايرانی و زبانهای موجود درايران پايان نمیدهد.%

- برگرفته از سایت رادیوفردا
----------------
-------------------------------------

۱۳۸۸ اسفند ۵, چهارشنبه

۲۱ مارس، به عنوان «روز بين المللى نوروز» نامگذارى شد

مجمع عمومى سازمان ملل روز بين المللى «نوروز» را به رسميت شناخت

به مجمع عمومي سازمان ملل، قطعنامه را کشورهاى

ايران، جمهورى آذربايجان، افغانستان، تاجيكستان،

تركيه، تركمنستان، قزاقستان و قرقيزستان ارايه دادند

مجمع عمومى سازمان ملل متحد در نشست عصر سه شنبه خود تصويب كرد كه روز ۲۱ مارس، اول نوروز، به عنوان «روز بين المللى نوروز» نامگذارى شود.
در قطعنامه روز بين المللى نوروز اشاره شده كه
۲۱ مارس (اول فروردين) همزمان با آغاز فصل بهار، توسط بيش از ۳۰۰ ميليون نفر از مردم جهان به عنوان نخستين روز سال جديد (خورشيدى) جشن گرفته مى شود.
اين قطعنامه مى افزايد: جشن آغاز نوروز كه ريشه ايرانى دارد بيش از سه هزارسال است كه در مناطق بالكان، حاشيه درياى سياه، قفقاز، آسياى مركزى، خاورميانه وساير مناطق گرامى داشته مى شود.
مجمع عمومى سازمان ملل ازاعضاى خود خواسته است تا با جشن گرفتن اين روز، تاريخ وسنتهاى آن را با چشم انداز گسترش هويت نوروز درميان جامعه بين المللى، مورد مطالعه قرار دهند.
اين مجمع همچنين خواستار برنامه ريزى سالانه براى پاسداشت اين روز توسط اعضاى سازمان ملل شده است.
پس از تصويب سند نامگذارى روز بين المللى نوروز در مجمع عمومى سازمان ملل، معاون نمايندگی ايران در سازمان ملل درسخنانى از جلال الدين مولوى، شاعر ايرانى، نقل و قول كرد كه آغاز سال نو را به عنوان «تحول در زمين و جان ها» معرفى كرده است.
اسحق آل حبيب گفت: «بزرگداشت نوروز در واقع تجسم يكى از اهداف متعالى سازمان ملل يعنى تقويت صلح جهانى از طريق احترام به فرهنگ هاى ملى، ميراث فرهنگى جهانى و تنوع فرهنگى است.»
سند قرار گرفتن نوروز در فهرست ميراث بين المللى سازمان علمى، فرهنگى و آموزشى سازمان ملل، يونسكو، روز
۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۹ به تصويب رسيده بود.
در اين سند اشاره شده كه جشن نوروز يادآور آن است كه زندگى در پيوند با طبيعت تعريف مى شود و بيانگر پيوند ناگسستنى ميان كار سازنده با چرخه هاى طبيعى تجديد پذير و همچنين نشان دهنده اشتياق و نگرش احترام برانگيز نسبت به ريشه هاى طبيعى زندگى است.
دراين قطعنامه كه توسط نمايندگىهاى ايران، جمهورى آذربايجان، افغانستان، تاجيكستان، تركيه، تركمنستان، قزاقستان و قرقيزستان به مجمع عمومى سازمان ملل ارايه شده بود از نوروز به عنوان جشنى ياد شده كه براى بشريت عناصر مهمى دربر دارد و گفت و گوى بين فرهنگى و درك متقابل را تقويت مى كند.
قطعنامه روزبين المللى نوروز در
۱۷ بند مقدماتى و پنج بند اجرايى تنظيم شده است ودرآن علاوه بر شناسايى روز ۲۱ مارس (اول فروردين) به عنوان روز بين المللى نوروز از كشورها خواسته شده تا در باره اين جشن وسازماندهى مراسمى در بزرگداشت نوروز اقدام كنند.
همچنين از كشورهايى كه نوروز را گرامى مى ‌دارند خواسته شده تا براى پژوهش پيرامون تاريخ و سنت‌هاى نوروزى با هدف انتشار آگاهى در مورد ميراث نوروز در ميان جامعه بين المللى تلاش كنند. %

*- برگرفته از سایت رادیو فردا

------------------------------------------------------------------------

۱۳۸۸ اسفند ۳, دوشنبه

به مناسبت دوم اسفند، روز جهانی زبان مادری

نظرات موسوی درباره مسائل قومی و دینی

*- برگرفته از سایت ایران امروز ، 2010-02-22
«نوروز» به مناسبت دوم اسفند، روز جهانی زبان مادری مرور می‌کند:
اصول فراموش شده قانون اساسی درباره حقوق اقلیت های نژادی و زبانی
نگاهی اجمالی به موضوع رفع تبعیض های نژادی، زبانی و مذهبی دربرنامه های و سخنرانی های مهندس موسوی

در روزهای پیش و در آستانه دوم اسفند،
۲۱ فوریه، روز جهانی زبان مادری، مباحثی پیرامون لزوم حمایت جنبش سبز و سران آن از حقوق اساسی و انسانی اقوام ایرانی و اجرای اصول اجرایی نشده ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی مبنی بر حق تحصیل و تحریر به زبان های محلی (ترکی، کردی، لری، عربی و …) در سطح جامعه مطرح می شود.

با توجه به تاکید دائمی جنبش سبز به رعایت حقوق بشر و حقوق شهروندی از جانب حاکمیت، رفع هرگونه تبعیض جنسیتی، نژادی و مذهبی و لزوم اجرای اصول فراموش شده قانون اساسی؛ در این گزارش، متن اصول
۹ ، ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی که جزوی از اصول نادیده گرفته شده توسط حاکمیت در ارتباط با حقوق اقوام هستند، را بررسی و اشاره ای خواهد شد به تاکیدات مهندس میرحسین موسوی بر رفع تبعیض های نژادی، زبانی و مذهبی در برنامه ها و سخنرانی های ایشان.

اصل نهم قانون اساسی:
در جمهوری اسلامی ایران، آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت اراضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است. هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی، به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و تمامیت ارضی ایران کمترین خدشه‏ای وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادیهای مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات، سلب کند.

اصل پانزدهم قانون اساسی:
زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‏های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.

اصل نوزدهم قانون اساسی (برابری قومی):
مردم ایران ازهر قوم و قبیله که باشند ازحقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.
در ادامه خلاصه ای از برنامه ها و سخنرانی های مهندس موسوی را که به لزوم رفع هرگونه تبعیض نژادی و مذهبی، اجرای اصول
۹، ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و لزوم تلاش جهت تامین حقوق اقوام ایرانی پرداخته است، آورده شده است :

سخنرانی مهندس موسوی در جمع نمایندگان اقوام ایرانی:

● بنیاد حفظ و گسترش زبان های اقوام ایرانی را تاسیس می کنم.

● پیگیری اجرایی کردن اصل
۱۵ قانون اساسی یکی از وظایف بنیاد حفظ و گسترش زبان های اقوام ایرانی خواهد بود.

● نگاه مناسب به اقوام و مطالبات آنها اگر به سیاستی در سطح ملی تبدیل شود و در کنار آن نهادهایی ایجاد شود که این نگاه را دغدغه اصلی خود قرار دهد، هم می تواند نگاه امنیتی نسبت به اقوام را از بین ببرد و هم مطالبات آنها را پی گیری کند و من این کار را خواهم کرد.

● قومیت های ما با افتخار لباس های محلی خود را می پوشند و به زبان محلی خود صحبت می کنند و ما باید این فضا را در سطح ملی گسترش دهیم و سو ظن ها را از بین ببریم.

● دولت چه در مورد اقوام و چه در رابطه با کل کشور باید قویا از آزادی های مصرح در قانون اساسی دفاع کند و همه باید در جهت کم کردن اثرات سو رقابت های درون اقوام کمک کنند.

● توزیع عادلانه ثروت، امکان مشارکت در اداره کشور و حفظ منزلت از مطالبات اقوام ایرانی هستند.

● اهمیت دادن به یک قوم یا زبان یا پی گیری مطالبات آنها را باید به یک وجدان عمومی در سطح جامعه تبدیل کنیم.

● اگر با نگاه فرصت به قومیت ها نگاه شود، اقوام مختلف می توانند تبدیل به فرصتی شوند که ما با اطراف خود محکم تر و عمیق تر ارتباط برقرار کنیم.

● موسوی نسبت به ردصلاحیت های گسترده کاندیداهای اقوام مختلف گفت: ردصلاحیت ها و نظارت استصوابی مساله ای است که فقط گریبانگیر اقوام و اقلیت ها نیست بلکه گریبانگیر کل کشور است و من همیشه مخالفت خود را با این مساله ابراز کرده ام و در آینده هم این مساله را پی خواهم گرفت. ردصلاحیت ها و نظارت استصوابی را به نفع کشور نمی دانم. این مساله در اول انقلاب نبود و با حذف کاندیداها از مجلس چهارم به بعد همواره مخالف این مساله بوده و هستم.

● توسعه نیافتگی در برخی مناطق کشور ما هم به تبعیض ها و هم به ناکارآمدی نظام مدیریتی برمی گردد. ما باید به سمت رفع تبعیض گام برداریم و بهترین راه اجرای آن پرداختن به قانون اساسی و به ویژه اصول
۱۵ و ۱۹ آن است. در کنار اینها باید ذهنیت جامعه را نیز تغییر دهیم.

● موسوی در پایان سخنان خود به زبان ترکی از همه حاضران در همایش گفت وگوی اقوام ایرانی تشکر کرد.

بیانیه مهندس موسوی برای صیانت از حقوق اقوام ایرانی:
● مطالبات اقوام ایرانی از مطالبات تاریخی مردم ایران یعنی استقلال، آزادی، برابری و پیشرفت در پرتو اسلام و معنویت جدا نیست.

● اقوام علاوه بر عقب‌ماندگی‌های اقتصادی و توسعه‌ای، از برخی نابرابریها نیزرنج می‌برند.

● خواسته های اقوام ایرانی در
۳ دسته ی زیر تقسیم بندی می شوند :

● توزیع عادلانه ثروت؛

● امکان مشارکت در قدرت و مناصب مدیریتی کشور؛

● منزلت برابر اجتماعی و فرهنگی.

● یکی از مهم‌ترین عواملی که در اصلاح وضع موجود مؤثر می باشد بازنگری در نوع تفکر مدیریت کشور نسبت به اقوام است. این رویکرد متناسب با اصل نوزدهم قانون اساسی است که با تأسی از آیة
۱۳ سورة حجرات تأکید می‌کند «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ،‌ نژاد، زبان و مانند این‌ها سبب امتیاز نخواهد بود.»

● تصویری از موقعیت کنونی در برخی از مناطق قومی ایران:

● وجود بی‌عدالتی اقتصادی:

برخوردار نبودن از منابع و فرصت‌های اقتصادی برابر نسبت به سایر مناطق کشور؛

● احساس تبعیض‌ منزلتی:

برخوردار نبودن از منزلت اجتماعی برابر با دیگر شهروندان، موضع گیری نامناسب در برخی از رسانه‌های جمعی از جمله برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی،‌ مناسبات اجتماعی؛

● وجود تبعیض سیاسی:

برخوردار نبودن از امتیازات برابر و مساوی با دیگر شهروندان در دسترسی به مناصب (مدیریتی) و اداره امور کشور بویژه در مورد هم‌وطنان سنی مذهب؛

● احساس تبعیض فرهنگی:

تعلل در اجرای کامل برخی از اصول قانون اساسی نظیر اصل
۱۵ و ۱۲

راهبردها و سیاست‌ها
۱. تأمین مطالبات قانونی اقوام در چارچوب قانون اساسی (اصول ۱۲، ۱۵، ۴۸ و۱۰۰)؛

۲. باور به تنوع قومی در ایران و نگاه فرصت‌محور به اقوام ایرانی به عنوان یک پدیده خدادادی؛

۳. تهیه و تصویب لایحه مربوط به توسعه وظایف شوراهای اسلامی شهر و روستا به نحوی که الگوی مطلوب مدیریت قومی در ایران را امکانپذیر گرداند؛

۴. توسعه متوازن اقتصادی و اجتماعی در مناطق قومی و مرزی طی یک برنامه مشخص جهشی و مدت‌دار همراه بااولوِیت اجرای برنامه بازسازی و توسعه همه جانبه مناطق آسیب دیده از جنگ در غرب و جنوب کشور؛

۵. طرح توسعه محور شرق کشور شامل استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان با استفاده از فرصت و نعمت مرزهای آبی و خاکی آن خطه

۶. ضرورت تقویت اعتماد،‌ مشارکت و رضایت میان حاکمیت و اقوام از طریق توزیع عادلانه ثروت، قدرت و‌ منزلت؛

۷. پرهیز جدی از تحریک و‌ توهین فرهنگی،‌ اجتماعی و مذهبی اقوام ایرانی ؛

۸. مشارکت اقوام و مذاهب در عرصه‌های تصمیم‌گیری ملی و ایجاد احساس خودی دانستن ایشان و باور به نقش مؤثر آنان در سطح ملی؛

۹. حذف موانع گزینشی برای ورود به نهادها و سازمان های مختلف ؛

۱۰. ایجاد فرصت‌های آموزشی برابر همراه با حمایت‌های ویژه و جلوگیری از طرح‌هایی مانند بومی‌گزینی در دانشگاه‌ها؛

۱۱. ارائه فرصت به شایستگان و تحصیل کردگان اهل سنت برای تصدی مشاغل اداری و مدیریتی در سطوح مختلف .

۱۲. دفاع از استقلال تعلیم و تربیت در مدارس دینی اهل سنت مطابق اصل ۱۲ قانون اساسی.


۲۵ محور اصلی آموزش و پرورش در برنامه مهندس موسوی:

● توجه به تفاوت های فرهنگی-زبانی و قومی در برنامه ها و فراهم نمودن زمینه اجرای اصل
۱۵ قانون اساسی در مدارس

● استمرار توجه ویژه به آموزش در روستاها و مناطق عشایری و محروم و توسعه آموزش های پیش دبستانی در مناطق روستایی و دو زبانه

منشور
۱۲ گانه مهندس میرحسین موسوی در رابطه با آموزش و پرورش:

● تنوع فرهنگها، قومیتها و زبانها به رسمیت شناخته شود

ب
یانیه حقوق بشر و حقوق شهروندی مهندس میرحسین موسوی

● حقِ “حیات”، “آزادی”، “مالکیت”، “امنیت”، “حقِ پی‌جویی رشد و سعادت” و “حقِ ایستادگی در برابر ستم”، حقوق طبیعی و سلب ناشدنی افراداند.

● استقرار حکومت قانون را به عنوان شرط لازم تحقق حقوق بشر و حقوق شهروندی، یکی از اهداف اصلی خود قرار دهم و اصلاحات حقوقی لازم را به عمل آورم تا قانون توسط همه مقامات و سازمان‌های حکومتی مورد رعایت قرار گیرد، از قانون استفاده ابزاری نشود و قانون براساس تفسیر‌هایی سازگار با موازین حقوق بشری به اجرا درآید.

● از طریق ایجاد نهادهای مناسب، شرایطی فراهم آورم تا قانون وسیلۀ اعمال خشونت‌های ناروا و موهن قرار نگیرد، خشونت و بی‌عدالتی و تبعیض، قانونی نشود.

● آزادی بیان و اجتماعات را مورد حمایت قرار دهم.

● در توسعه و تقویت شوراها بکوشم، در امور روستا خود را از روستایی داناتر ندانم و امور شهر را به مردم شهر واگذارم. حکمرانی محلی را تقویت کنم.

● هیچ فردی را شهروند دست دوم تلقی نکنم.

● به سنن ملی احترام گذارم و از آثار باستانی و میراث فرهنگی به نحو شایسته محافظت کنم.

● حقوق اقوام را به رسمیت شناسم

● بر اساس الگوی مدیریت غیر متمرکز، اقوام را در ادارۀ امور خود سهیم کنم.

● کرامت انسانی و حقوق شهروندیِ اقلیت‌های دینی و آزادی عقیده و وجدان را به رسمیت شناسم و تفتیش عقاید و سرزنش و عقاب افراد به دلیل مسائل اعتقادی را ناپسند شمارم و از آن جلوگیری کنم.

● با ایجاد معاونت حقوق بشر و حقوق شهروندی ریاست جمهوری، با احیای هیئت پیگیری و نظارت بر قانون اساسی، از طریق تعامل و همکاری سازنده با همۀ دولت‌ها و نهادهای بین‌المللیِ فعال در زمینۀ حقوق بشر، با تصویب و اجرای طرح ملی آموزش حقوق بشر و حقوق شهروندی، از طریق انتخاب وزرا و مدیران متخصص، شایسته و مدبر که به حقوق بشر و حقوق شهروندی متعهد باشند و با جلب همکاری سایر قوا، از حداکثر ظرفیت‌های موجود برای تحقق این اهداف و آرمان‌ها استفاده کنم.

سخنرانی مهندس موسوی در اردبیل:
● نگاه امنیتی را از کشور برخواهیم داشت.

● ما در راستای اجرای اصل
۱۵ و ۱۹ قانون اساسی اقدام خواهیم کرد.

سخنرانی مهندس موسوی در گیلان:
● زبان یک پدیده فرهنگی زنده است و نمی‌شود آمرانه با آن روبه رو شد.

● زبان پر از نشانه‌ها و نمادهایی است که ارزش‌ها را انتقال می‌دهد و گاهی تصور می‌شود که می‌توان جلوی چنین ظرفیت عظیمی را با دستور گرفت ولی این اشتباه است.

● زبان ترکی یکی از زبان‌های عمیق است همانطور که بسیاری از زبان‌های دیگر چنین حالتی دارند. این زبان‌ها برای خود حیات و سابقه‌ای دارند.

● اگر اصول
۱۲ ، ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی به خوبی رعایت شود، مشکلی نخواهیم داشت.

● من موافق اجرای این اصول هستم و برای اجرای قانون آمده‌ام.

سخنرانی مهندس موسوی در تبریز:
● باید به سمت اجرای اصل
۱۵ قانون اساسی برویم.
● من معتقدم تدریس به زبان مادری برای کل کشور نه تنها تهدید نیست، بلکه فرصت است.
● اجرای این اصل قانون اساسی نیاز به هماهنگی آحاد مردم و دولت و نهادهای ذیربط و البته مقام معظم رهبری دارد!!
● من میزان اشتیاق و علاقه مردم آذربایجان‌شرقی و تبریز به زبان مادری و اصل
۱۵ قانون اساسی را در طول سفرهای اخیر خود به استان‌های مختلف، مشاهده کرده‌ام و اگر درانتخابات پیروز شوم سعی خود را برای اجرای این اصل به کار خواهم گرفت.
● زبان عنصری زنده و پویاست که نمی‌شود با آن آمرانه برخورد کرد.
● لازم است برای احیای جایگاه گذشته اقتصادی آذربایجان تلاش‌های فراوانی دراین زمینه صورت بگیرد.
● باید پذیرفت که آذربایجان عقب مانده است، درحالی که با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیک این خطه و نزدیکی به اروپا و ترکیه می‌توان از آن برای رشد و توسعه این استان بهترین بهره‌ها را گرفت.
● قول میدهم اصول
۱۵، ۱۹ و ۱۲ قانون اساسی را اجرا و به مسائل اقلیت‌ها و زبان‌های مختلف در کشور توجه کنم.
● آذربایجان باید نقش سرنوشت‌سازش را در سطح ملی احیا کند.
● سرانه تولید ناخالص ملی در آذربایجان در سالهای گذشته کاهش یافته و این استان فقیرتر شده که و این وضع باید عوض شود، چراکه هر نوع سرمایه‌گذاری دراین استان نه تنها برای آذربایجان، بلکه برای کل کشور نتیجه مثبت دارد.

سخنرانی مهندس موسوی در زنجان:

● زبان، نظامی از نمادها و نشانه‌هاست و ارزش‌ها و اسطوره‌ها را حفظ می‌کند. زبان یک پدیده‌ زنده است و نمی‌توان با آن آمرانه برخورد کرد.

● زبان ترکی هم یک زبان زنده است که ادبیات وسیعی دارد.

● من موافق اجرای اصولی هستم که در مورد زبان‌ها و فرهنگ‌ها در قانون اساسی آمده است.

● من هیچ نوع تحقیری در خواندن، نوشتن و آموزش متون ترکی احساس نمی‌کنم و از آن لذت هم می‌برم.

سخنرانی رییس کمیته فرهنگیان ستاد مهندس موسوی در سنندج:
● یکی از برنامه های مهندس موسوی اجرای اصل
۱۵ قانون اساسی و تدریس ادبیات اقوام ایرانی در مدارس و دانشگاههاست.

● کشور ایران از اقوام و فرهنگهای مختلف تشکیل شده و آموزش و پرورش در این شرایط می تواند محور انسجام جامعه ایرانی باشد.

● زبان فارسی حلقه واسط همه اقوام ایرانی است اما برای تکمیل این انسجام باید ادبیات و زبانهای محلی ایران در مراکز آموزشی تدریس شود و یکی از برنامه های مهندس موسوی در این زمینه اجرای اصل
۱۵ قانون اساسی است

برنامه سیاست داخلی مهندس موسوی:
● اهتمام به اجرای کلیه اصول قانون اساسی و نهادینه کردن فرهنگ قان نپذیری و قانون گرایی در سطح نظام سیاسی؛

● حفظ حرمت و کرامت انسانی و برابری قانونی همه شهروندان و پیروان ادیان و مذاهب

● حفظ حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی در چارچوب قانون اساسی و گسترش مشارکت اجتماعی

● توجه به نیروهای محلی که توانایی مشارکت و اداره امور منطقه ای را دارند؛

● تأکید بر نگاه غیر امنیتی و غیر سیاسی به پدید ه های اجتماعی و نارضایتی های عمومی؛

● فراهم ساختن زمینه های تحقق عینی و عملی حقوق اقلیت های دینی، مذهبی، نژادی و سیاسی، متناسب با ظرفیت های موجود قانون اساسی.

● تأکید بر اجرایی شدن اصول
۱۵ و ۱۹ قانون اساسی در ارتباط با حقوق اقوام.

● ایجاد امکان مشارکت مؤثر اقوام مختلف در فرآیند توسعه کشور.

● توزیع عادلانه ثروت، قدرت، منزلت در حوزه اقوام و اقلیتها

● تلاش برای کاهش فاصله های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

● توجه به مواریث و ار شهای فرهنگی، اجتماعی و مذهبی خرده فرهنگ های ایرانی

برنامه حوزه فرهنگ و هنر مهندس موسوی:

● اصلاح ساختارهای دوگانه ساز و مقابله جدی با تقسیم بندی افراد، استعدادها، مفاخر و سرمایه های انسانی کشور به شهروند درجه
۱ و۲

● توجه بیش از پیش به تنوع فرهنگی در کشور به عنوان یک مزیت نسبی و سرمایه ملی.

سخنرانی مهم مهندس موسوی دربین دانشجویان (
۱۹ بهمن ۱۳۸۸) و دیدگاه های وی در مورد مسئله اقوام:

● قانون اساسی وقتی به مسئله اقوام، زنان، حقوق مردم باز می‌گردد، فکر می‌کنم معدل نتایج و چالش‌هایی است که در دهه‌های قبل از انقلاب اسلامی در کشور ایجاد شده و به این دلیل، هیچ دلیلی ندارد که ما را قانع کند، که ما از بخشی از این اصول صرف‌نظر کنیم.

● اول انقلاب بحث بود که کشور ما با توجه به تنوع اقوام و قومیت‌ها و فرهنگ‌ها نمی‌تواند به سمت یک حکومت فدرالی پیش برود ولی عدم تمرکز را در اصول مربوط به شوراها در نظر گرفته شد واقعاً چنین ظرفیتی در این اصول وجود دارد.

● اصل شوراها شاید زمانی به دلیل نپختگی و شرایط جنگ و سایر دلایل، اجرای آن به عقب افتاد. سه بار در دهه اول انقلاب، ما طرح هایی را در مورد شوراها به مجلس دادیم. ولی متأسفانه به تدریج دامنه اختیارات کم شد و منجر به همین شوراهای شهر و روستا شد که البته شوراهای شهر هم باز غنیمت است و به نظر من یکی از قوانین خوب ما همین قانون شوراها است. ولی چرا به این اصول نمی‌پردازیم، محل سؤال است و فکر می‌کنم جای سؤال برای همه ما باید باشد. من نمی‌خواهم بگویم سوء‌نیتی وجود دارد، ولی یکی از بحران‌های رایج و مسائلی که در کشور پیش آمده به نوعی نتیجه این تفکر است که بسیاری از این اصول قانون اساسی که ظرفیت فراوانی دارند را به کنار گذاشته‌ایم.

● از اقوام و گویش های مختلف نترسیم.
● هیچ کشوری به پیشرفت نرسیده مگر اینکه در دوره‌هایی از این مسائل را داشته و بسیار خوش‌بین هستم که خداوند نتیجه این تلاش‌ها را به ثمر می‌رساند و ما وضعیت بهتری را برای ملت خواهیم داشت تا از اندیشه‌ها، از اقوام و از گویش‌های مختلف نترسیم.
● هند با صدها زبان و مذهب و تنوع قومیتی به عنوان بزرگ‌ترین دموکراسی ایستاده است و این تجارب وجود دارد. آیا زبان برای این کشور مشکلی ایجاد کرده که ما این‌قدر برای این موضوع مسئله ساخته‌ایم.
● در انتخابات هر جا می‌رفتیم، می‌گفتند، اینجا با موضوع زبان این‌گونه برخورد کردند.%

-------------------------------------------------------------------------------------------------

۱۳۸۸ اسفند ۲, یکشنبه

فعالان حقوق بشر درايران: گرامى باد روز جهانى زبان مادرى

اطلاعيه مطبوعاتى

شنبه ۱ اسفند ۱۳۸۸
از منظر حقوق شهروندى از آنجايى كه زبان مادرى اولين ابزار ارتباط هر فرد باجهان بيرونى است ونيز نخستين ابزار بيان احساسات وعواطف وزبان انديشيدن و روياست، آموزش به زبان مادرى حق مسلم هر شهروند محسوب مىشود. سازمان ملل متحد با تاكيد براين مهم درسال
۱۹۹۹، روز ۲۱ فوريه برابر بادوم اسفند ماه را "روز جهانى زبان مادرى" نامگذارى كرد.
در رابطه با حق آموزش به زبان مادرى در بند دوم ماده
۲۶ اعلاميه جهانى حقوق بشر آمده است " هدف آموزش و پرورش بايد شكوفايى همه جانبهء شخصيت انسان و تقويت رعايت حقوق بشر و آزادى‌هاى اساسى باشد. آموزش و پرورش بايد به گسترش حسن تفاهم، دگرپذيرى و دوستى ميان تمام ملت‌ها و تمام گروه‌هاى نژادى يا دينى و نيز به گسترش فعاليت‌هاى ملل متحد در راه حفظ صلح يارى رساند. " و اين موضوع در بند سوم همين ماده ادامه يافته است : "پدر و مادر در انتخاب نوع آموزش و پرورش براى فرزندان خود، برديگران حق تقدم دارند. "
براى گراميداشت اين روز هر ساله سازمان تربيتى، علمى و فرهنگى سازمان ملل متحد (يونسكو) مراسم گوناگونى را در بسيارى از كشورهاى جهان برگزار مى كند و از دولت ها مى‌خواهد كه حقوق اقوام ساكن كشور خود را براى آموزش به زبان مادرى‌شان به رسميت بشناسند و زمينه تدريس زبان آنها را در نظام آموزشى كشورشان فراهم آورند.
درمقام قانونى بودن اين حق لازم است اشاره شود، به زبان مادرى و آموزش آن در اصل
۱۵ قانون اساسى كشور نيز، چنين اشاره شده است : "استفاده از زبان‌هاى محلى و قومى در مطبوعات و رسانه‌هاى گروهى و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در كنار زبان فارسى آزاد است.“
عليرغم خواستگاه قانونى اين حق، كماكان با وجود گذشت سى سال از تصويب قانون اساسى، اين اصل دركشور نه تنها به اجرا درنيامده است بلكه تعداد زيادى از فعالان اين عرصه تنها به دليل مطالبه اين حق بازداشت و به عناوين مختلف محكوم شده اند، درحال حاضر نه تنها در سيستم آموزشى رسمى كشور اثرى از تدريس به زبان مادرى وجود ندارد بلكه درفضاى مستقل ازحوزه آموزش دولتى نيز، آموزشگاههاى زبان مادرى با منع فعاليت روبه رو هستند.

احمد باطبى، سخنگوى مجموعه فعالان حقوق بشر درايران درخصوص موانع بهره مندى اين حق ازحمايت جامعه مدنى معتقد است "عمده دليل مخالفت با آموزش به زبان مادرى را ميتوان اين برداشت كليشه اى ونادرست گروهى كه آموزش به زبان مادرى را برابر با " تجزيه طلبى " مىدانند، به حساب آورد"

مجموعه فعالان حقوق بشر درايران، ضمن گراميداشت روز جهانى زبان مادرى، اميد دارد تا درسايه توجه وتلاش هرچه بيشتر جامعه مدنى و مدافعان حقوق بشر، زبان اول و آموزش و تحصيل به زبان مادرى به مثابه يكى از عميق ترين جنبه هاى هويتى اقليتهاى ملى درايران جايگاه صحيح خود را پيدا كند.

دبيرخانه مجموعه فعالان حقوق بشر درايران
دوم اسفندماه
۱۳۸۸
منبع خبر : خبرگزارى هرانا ، - برگرفته از سایت ایران امروز

----------------------------------------------------------------------

۲۱ فوریه (۲ اسفند) روز جهانی زبان مادری

هشدار درباره امکان 'نابودی' زبانهای محلی افغانستان

بي بي سی- 21 فوريه 2010 - 02 اسفند 1388

شماری از گویشوران زبانهای محلی در افغانستان در "روز جهانی زبانهای مادری" گفته اند زبانهای آنها با خطر نابودی مواجه است.

روز 21 فوریه از سوی سازمان علمی- فرهنگی سازمان ملل متحد، یونسکو، روز جهانی زبانهای مادری اعلام شده است. هدف از این اقدام، حمایت از زبان های مختلف محلی در سراسر جهان است.

شماری از گویشوران زبانهای محلی در افغانستان گفته اند که اگر فرزندان آن ها در خانه به زبانهای خود صحبت نکنند، آنان زبانهای خود را درمحیط بیرون از خانه، مدرسه و ادارات دولتی، فراموش خواهند کرد.

درحال حاضر درحدود ۳۰ زبان درافغانستان کاربرد دارد. قانون اساسی این کشور غیراز زبانهای فارسی و پشتو، شش زبان دیگر را هم درمناطقی که گویشوران آنها اکثریت اند، به عنوان "زبان های سوم رسمی" شناخته شده است.

ماده ۱۶ قانون اساسی چگونگی اجرای رسمیت این شش زبان - ازبکی، ترکمنی، پامیری، بلوچی، پشه ای، نورستانی- را به قانون جداگانه ای محول کرده است.

این قانون تا به حال تصویب نشده و گویشوران این زبانها میگویند درحال حاضر فرزندان آنها تنها درمیان خانواده های خود زبانهای خود را می آموزند وهیچ گونه زمینه دیگر برای آموزش بیشتر این زبانها وجود ندارد.

بصیر حمیدی، که زبان مادری اش پشه ای است میگوید: "اگر پدران ما ومادران ما با ما به زبان پشه ای صحبت نکنند، برنامه های دولت برای زنده ماندن این زبان کمکی نمیکند."

شماری ازگویشوران این زبانها میگویند این زبانها هنوز صاحب رسم الخط نشده است وگویشوران برخی ازآنها نمی توانند به زبان خود چیزی بنویسند و بخوانند.

اسدالله ولوالجی، نویسنده و شاعر ازبک تبار درافغانستان گفته است: "درست است که ما ازبکی گپ زده می توانیم، اما خواندن ونوشتن به زبان ازبکی را تعداد انگشت شماری از شخصیتهای ما میدانند. این مشکل بسیار بزرگی است."

این درحالی است که مقام های وزارت آموزش و پرورش گفته اند که بیش از ۷۰ عنوان کتاب درسی را به زبانهای مختلف چاپ کرده و به زودی دراختیار مدارس کشور قرارخواهند داد.

آصف ننگ، سخنگوی این وزارتخانه میگوید: "ازصنف (کلاس) اول تا صنف ششم به پنج زبان ازبکی، ترکمنی، پشه ای، بلوچی ونورستانی کتابها را تکمیل کرده ایم."

اما بسیاری میگویند، اگر این کتاب ها به مدارس فرستاده هم شود، دربسیاری از مناطقی که این کتابها به زبانهای ساکنان آنجا نوشته، شده آموزگاران کافی و آموزش دیده به این زبان ها وجود ندارند.

آقای ولوالجی تاکید دارد: "اگر کتاب هایی را که این ها (وزارت آموزش و پرورش) چاپ کرده اند، توزیع هم کنند، ما معلمی نداریم که این کتابها را به گونه ای که لازم است تدریس کنند. این مشکل است."

شماری از گویشوران این زبانها تاکید دارند که برای آموزش این زبانها، رسانه ها هم باید برنامه پخش و نشر کنند.

هر چند در حال حاضر تلویزیون دولتی افغانستان به شماری از این زبانها برنامه های حدود ۲۰ دقیقه ای پخش می کنند، بسیاری از کارشناسان آن را کافی نمی دانند.

http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2010/02/100221_k02-afghan-local-languges.shtml

--------------------------------------------------------

روز جهانی زبان مادری امسال فرق می‌کند

دویچه وئله : سازمان ملل ۲۱ فوریه (۲ اسفند) را روز جهانی زبان مادری اعلام کرده است. به همین مناسبت در ایران و دیگر نقاط دنیا مراسم مختلفی برگزار می‌گردد. استقبال ایرانیان از روز زبان مادری گفته می‌شود امسال با سال‌های دیگر تفاوت دارد.

مردودی به دلیل ندانستن زبان فارسی

در آستانه‌ی فرا رسیدن روز جهانی زبان مادری هشدار بسیاری از کارشناسان تعلیم و امور تربیت مبنی بر "افزایش مردودی" در مناطق قومی تائید شد.

در گزارش "مرکز پژوهش‌های مجلس جمهوری اسلامی ایران" آمده است، در ۶ سال اخیر نزدیک به ۵ ملیون نفر از دانش‌آموزان مردود شده‌اند. کارشناسان تائید می‌کنند، بیشترین میزان مردودی‌ها در مناطق قومی کشور بوده است.

شیرزاد عبدالهی، کارشناس مسائل آموزش و پرورش با اشاره به میزان بالای مردودی‌ها در مناطق قومی به سایت "خبر آنلاین"، می‌گوید: «کودکانی ‌که در این مناطق به مدرسه می‌روند به دلیل عدم آشنایی به زبان فارسی و مواجه با آن، دچار شوک وحشتناکی می‌شوند و خود را نمی‌توانند تطبیق دهند

عبدالهی در ادامه‌ی صحبت‌هایش نتیجه می‌گیرد، اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی سبب کاهش چشمگیر آمار مردودی‌ها در مناطق قومی خواهد شد.

"هرگز در ایران دعوای زبان نداشتیم"

دکتر ضیاء صدرالاشرافی، محقق آذربایجانی معتقد است، زبان مادری با هویت هر انسان آمیخته است. وی در گفتگو با بخش فارسی دویچه‌وله تاکید می‌کند: «ما هرگز در ایران دعوای زبانی نداشتیم که به دیگران بگویند، حق خواندن و نوشتن به زبان مادری را ندارید

صدرالاشرافی در ادامه می‌افزاید: «این مسئله بویژه برای کودکان ایجاد اشکال کرده است. به‌نحوی که اخیرا وزیر آموزش و پرورش گفته اعلام کرده ۷۰ درصد کودکان دوزبانه اشکال دارند و ما این اشکال را به اصطلاح با "روش جمهوری اسلامی" به این صورت حل بکنیم که کودکان از همان سال اول زبان مادری را فراموش کنند، تا مساوات برقرار شود

مهد کودک به جای زبان مادری

کارشناسان می‌گویند، دانش آموزان کلاس اول در مناطق قومی از نخستین روزها مجبور می‌شوند به زبان مادری خود فکر نکنند و به این ترتیب، ارتباط فکری، ذهنی آنها با دنیائی که در آن بزرگ شدند، قطع می‌گردد.

به قول این کارشناسان، دولت برای از بین بردن این نقصان و برای پیشگیری از افت تحصیلی در مناطق قومی در سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی، مهد کودک ساخته است، تا کودکان از سنین پائین‌تر به جای زبان مادری خود، زبان فارسی یاد بگیرند.

ممنوعیت زبان مادری در کلاس اول

از سوی دیگر آموزش و پرورش در مناطق قومی با برپائی سمینارهایی تلاش کرده است، مشکلات معلمان مناطق دوزبانه را حل کند. این اداره در مناطق قومی به معلمان بومی ابلاغ کرده است، با دانش آموزان به زبان مادری آنها سخن نگویند. کارشناسان انتقاد می‌کنند، این اقدام‌ها تابحال نتیجه‌ای نداده و این گونه روش‌ها کارشناسانه نبوده است.

ادامه‌‌ی این روند سبب نارضایتی والدین کودکان هم شده است. در یکی از طومارهایی که پیش از آغاز سال تحصیلی در ایران جمع آوری شده، اولیاء دانش آموزان به این گونه روش‌ها اعتراض کردند. آنها نوشتند: «این قابل قبول نیست که با طرح حساسیت‌های امنیتی، تدریس به زبان مادری میلیون‌ها دانش آموز را ممنوع کنند

برگزاری روز جهانی زبان مادری در کانادا

همزمان با برگزاری مراسم ویژه‌ی روز جهانی زبان مادری از سوی سازمان ملل، ایرانیان مقیم خارج نیز به این مناسبت در تورنتو کانادا و همچنین در برلین، پایتخت آلمان مراسم برگزارخواهند کرد.

به‌نظر انصافعلی هدایت، روزنامه‌نگار، امسال برگزار روز جهانی زبان مادری با سال‌های دیگر تفاوت دارد. وی در گفتگو با دویچه وله دراین‌باره چنین توضیح می‌دهد: «امسال در شهر تورنتو چندین مراسم بطور همزمان و یا پشت سرهم در روزهای متفاوت خواهد بود. بخش اصلی درخواست‌های برگذارکنندگان احترام به زبان مادری و رسمی بودن آن در ایران هست

این روزنامه‌نگار آگاه به مسائل قومی در ایران در ادامه‌ی صحبت‌هایش می‌افزاید: «در ایران هیچ حرکتی چه از طرف دولت حاکم و چه از طرف مخالفین به نتیجه‌ای نمی‌رسد مگر اینکه به خواست اقوام توجه بکنند و در برنامه‌های دولت به آن اولویت بدهند

مراسم روز جهانی زبان مادری در برلین

حافظ مهین، یکی از سازمان‌دهندگان مراسم روز جهانی زبان مادری در شهر برلین است. وی در گفتگو با بخش فارسی صدای آلمان می‌گوید: «این مراسم از سوی انجمن فرهنگی آذربایجانیان مقیم شهر برلین برگزار می‌شود. در این مراسم مهمانانی از ترکیه از جمله سیف الدین آلتایلی، فولکلورشناس، نویسنده و متخصص ادبیات آذربایجانی و از آمستردام هلند مختار شمس سیاست شناس شرکت خواهد کرد

حافظ مهین هم هدف اصلی برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری را آزادی تدریس زبان مادری در ایران می‌داند. وی تاکید می‌کند که در ایران مسئله حق تدریس به زبان مادری به خواست عمومی مردم آذربایجان تبدیل شده و این مسئله اکنون از جنبه روشنفکری و محفلی خارج شده و به نوعی جنبه توده‌ای پیدا کرده است.

نگرانی سازمان ملل از نابودی زبان‌ها

سازمان ملل در یکی از گزارش‌های سالانه‌ی "برنامه توسعه انسانی" یادآور می‌شود که «خواست گروه‌های قومی، مذهبی و زبانی نیاز به رسیدگی جدی و فوری دارد و ثبات بین‌المللی و توسعه‌ی انسانی در قرن بیست و یکم را تحت تاثیر قرار خواهد داد

این سازمان از دولت‌ها می‌خواهد که حق اقوام ساکن کشور خود را برای آموزش به زبان مادری‌شان به رسمیت بشناسند و زمینه‌ی تدریس زبان آنها را در نظام آموزشی کشورشان فراهم آورند.

در بسیاری از کشورهای دو یا چند زبانه، یادگیری زبان‌ها بصورت طبیعی انجام می‌گیرد و جزو امتیازات مردمانی است که در آنجا زندگی می‌کنند. در این کشورها فرهنگ‌ها و زبان‌ها عامل تهدید نیستند، بلکه به عنوان یک ارزش و گوهر گرانبها معنوی به آنها ارج گذاشته می‌شود.

طاهر شیرمحمدی، تحریریه: مصطفی