اختلاف برسر مصادره نسخه جدید قورقوت آتا یافته شده درترکمنصحرا

اختلاف برسر نسخه ی ترکمنصحرا ازکتاب قورقوت آتا برسرچیست؟

درترکمنصحرا قدیمی ترین نسخه ی خطی حماسه ی قورقوت آتا پیدا شده

* ایل گویجی: در زیر دومطلب، اولی درباره نسخه چهارم و دومی درباره واریانت سوم کتاب حماسی ده ده قورقوت قرار دارد.

یادآوری می شود که نسخه اول کتاب مذکور درشهر درسدن آلمان ونسخه دوم در واتیکان ونسخه ی سوم درقازاقستان نگهداری میشود. اخیرن قدیمی ترین نسخه اش درترکمنصحرای ایران پیدا شده که احتمال دارد 4مین نسخه شناخته شود.

  1- قورقوت آتا حماسه سی نین تورکمنصحرادا تاپیلان اینگ قدیمی واریانتی حاقیندا

 اثر حماسی به میراث مانده از اوُغوزها که بنظرم امروزه گروه های اتنیکی با تبار اوُغوزی همانند ترکمن، قاش قایی، آزربایجان ... حق میراث داری وتعلق به خود را دارند، یکی از قدیمی ترین اثر ادبی ویک میراث فرهنگی مشترک آنهاست. بدنبال یافته شدن نسخه سوم کتاب قورقوت آتا ازمنزل ترکمنهای منطقه موًنگ قیشلاق، اخیرن با خبر شدیم که نسخه جدیدی از کتاب ده ده قورقوت و یا قورقوت آتا، از غرب تورکمنصحرا در کتابخانه ی خانوادگی عبدی جان آخون قارا اینجیک پیدا شده است.

 امیدواریم آزربایجانها ، قاش قایی ها و دیگر اوُغوز تبارها  نسبت به آثاری چون "دیوان حکمت" اثر خوجا احمد یاساوی و... که توسط اوُغوزان نوشته شده است احساس و درک میراث داری داشته باشند. 

   2-قورقوت آتا حماسه سی نین 3نجی واریانتی حقینده

 توًرکمنلره، قاش قایی لارا وآزربایجانلارا ودیگر اوُغوز تبارلارا مهم بیر خبر

قورقوت آتا حماسه سی نین 3نجی واریانتی( نوسخه سی) تاپیلمیش

توًرکی خلق لاری نین بو تانیمال( مشهور) حماسه سی اثری، تورکمنلرده "قورقوت آتا" وآزربایجانلی تورک لرینده "ده ده قورقوت" آدی بیله تانیلان اثرینگ 3-نجی واریانتی،  "مین قیشلاق" بؤلگه سیندن تاپیلمیش.

بوندان اؤنگ( قاباخ) بیر واریانتی آلمان ین درسدن شهرینده و ایکین2جی واریانتی واتیکان ین قولیازما خانه سینده محافظت ادیلر. 

پروفیسور متین اکینجی ، 61 صفحه دن عبارت یئنی اثری 3نجی واریانت( نسخه) قبول اتمیش وتورکستان نسخه سی آد وئرمیش. بو وارینت ین آیراتین( ویژه، فرق لی) یئری "سالیر قازانین" یدی7 باشلی آژداهانی اؤلدیرمه سی نین حکایه سی دیر.

*-بو اینفو تورک دیلینده بولان KARAR سیته دن آلینمیشدیر.

*- مین قیشلاق بؤلگه سی، استالین حأکمیت ادن ییلللاریندا قازاقستان ینگ چأگینده( محدوده سینده) یئرلشدیرلیپ دیر.

   23.05.2019 – 02.03.1398  

--------- 

لطفا قدیمی ترین نسخه خطی "دده قورقوت" را به نام خود مصادره نکنید!!

✅می دانیم که کتاب "دده قورقوت" در ادبیات ترکان جهان جایگاه ویژه ای دارد. پژوهشگران دنیای ترک با علم به اهمیت چند نسخه مادر ، همواره درتلاش بوده اند تا به قدیمی ترین نسخه ی این متن بسیار ارزشمند دست یافته، تحقیقات پیرامون نسخه های اصل دده قورقوت را به کمال رسانند.
👈اما موضوعی که اخیرا" در این رابطه رخ داده، این است که یک نسخه یاب سرشناس ترکمن که اهل ترکمنصحرای ایران وساکن شهر گنبدکاووس می باشد؛ این نسخه اصل و بی بدیل را یافته است. او کسی نیست جز استاد "ولی محمد خوجه"، از خاندان اصیل روحانی که از عنفوان جوانی با کتاب و نسخه های خطی کهن ترکان آسیای مرکزی آشنا بوده است. این آشنایی بواسطه پدر بزرگ وبویژه پدرعالم خویش "عبدی جان آخوند خوجه" که گنجینه ی نسخ خطی نیاکان خود را درازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان و ایران حراست و مواظبت می کرده ؛ پدید آمده است.
✅می دانیم که این خاندان شریف درنتیجه تضییقات نظام بلشویکی استالینیستی به ایران آمده در ترکمنصحرای ایران مستقر گردیده اند در حالیکه بخش هایی از آن گنجینه ی نسخ خطی را درهر یک ازین کشورها با شیوه های سنتی در دل خاک ویا شکاف کوهها و غارها مخفی کرده بودند تا از گزند زمان مصون مانده باشد.
👈بگذریم، استاد نسخه یاب "ولی محمد خوجه"، پس از یافتن قدیمی ترین نسخه "دده قورقوت" درکمال صداقت واعتماد به افراد نسخه شناس و صاحب نام درحوزه ادبیات ترک این موضوع را درمیان گذاشتند، تا آنان درتعیین سندیت، تشخیص اصالت وقدمت نسخه، وی را کمک نمایند.
به گفته آقای خوجه، کپی صفحاتی ازاین کتاب ارزشمند به چند نفر اهل قلم ازترکمنها، ترکان آذربایجان ایران، وترکیه ارائه گردید تا درفرصت مناسب بررسی و سطح ارزش علمی آن را اعلام نمایند.
✅ماجرا ازین پس جالب تر می گردد که دربین این افراد مشهور وشناخته شده که از انگشتان دست فراتر نمی روند؛ برخی (تاکید می شود برخی و نه همه) پس از گذشت مدتی کوتاه، دست به کاری ناپسند، قبیح وغیر آکادمیک می زنند. بدین ترتیب که هر یک بطور مستقل در رسانه های عمومی ظاهر شده با تبلیغات فراوان اعلام می نمایند که موفق به کشف قدیمی ترین نسخه ی دده قورقوت گشته اند!!
👈البته ناگفته پیداست که هدف از اعلان این ادعای کذب، می تواند ثبت افتخار یافتن این نسخه فوق العاده نادر ومهم به نام خود باشد که متصور است با جوایز چشمگیری همراه بوده وطی مراسمی رسمی با حضور مقامات بلند پایه علمی، هم تقدیر گردد وهم شهرت جهانی را نصیب یابنده نسخه نماید.
✅چنین انگیزه هایی می تواند حتی بر فضلای اهل قلم و بسیار مشهور نیز وسوسه انگیز و فریبنده باشد و موجب ربودن این مزیت به نام خویش گردد.
اما، زنهار که افراد آکادمیک و علمی، برای دستیابی به مطلوبیت ناصواب و سارقانه، دچار اشتباه راهبردی شده، در نتیجه مفتون طمع شخصی گشته، دست به اقدامی همانند سرقت ادبی و مشابه آن در نسبت دادن کار و زحمت دیگری به نام خود گردند. دراینصورت سرمایه بزرگ افراد شاخص، یعنی "اخلاق" را باخته، آبروی علمی چند دهه ی خود را یکجا برباد می دهند.
👈وانگهی در دنیای امروز که به یک دهکده جهانی تبدیل شده، و با وجود قدرت افشاگر رسانه ها، نمی توان چراغ خاموش جلو رفت و ماحصل رنج و مشقت دیگری را به نفع خود مصادره نمود.

✍فلذا پیشنهاد می کنم هریک از کسانی که طرف مشورت استاد "ولی محمد خوجه" بوده اند، شجاعانه واقعیت را بازگو نمایند بویژه مرتکبین چنین خبطی، از کرده ی خویش ندامت جویند تا بلکه بدین وسیله حق به حق دار رسیده واندکی از تالم یک مرد خستگی ناپذیر ودرعین حال بی ادعای ترکمن کاسته گشته، انگیزه ذاتی خود را درمعرفی وارائه نسخ خطی نیاکان ترکان جهان را که همگان ازآن بهره برده وخواهند برد از دست ندهد.
درنهایت آنکه، به نظر راقم این سطور، برای یک محقق واقعی وآکادمیک، فضیلت تحقیق وکنکاش درنسخه ی خطی "دده قورقوت" واستفاده از متن با اصالت آن، هزار بار بهتر از کوشش برای ثبت ناوارد وناجوانمردانه ی آن به نام خود است.

✍دکتر آراز محمد سارلی
استاد دانشگاه، نویسنده تاریخ وادبیات ترکمن/گرگان ۱۳۹۸/۲/۲۸هجری شمسی
#آیدین_دوشونجه   @Aydin_dusunce

------------------------------------- 

*برگرفته از ص.فیسبوکی آراز سلیمانی

https://www.facebook.com/araz.soleymani/posts/2359089074113294

 *کامنت 

Shaker Rahnama خب اصل نسخه را نشان دهد انها که اصل نسخه را ندارند؟همه چی معلوم میشود.این همان نسخه هست که میگویند در قزاقستان کشف شده ؟ 

Hassan Oskoue; ظاهرا در کتابخانه واتیکان نسخه هست وازاطریشی قدیمی تر

آمریکا مرغ تخم طلای خود را نمیکشد

مشاور اردوغان درباره تهدیدهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی

کیهان لندن - یاسین آقطای (وبسایت سوشال) - ما قبل ازاین گفته بودیم که دیگ‌ها در«خلیج عربی» [یاسین آقطای مشاور رجب طیب اردوغان خلیج فارس را «خلیج عربی» نوشته است!] برای ایران می‌جوشند اما هنوز مشخص نیست که سر چه کسی واقعا دراین دیگ‌ها باید پخته شود. دیگ‌هایی که چندین بار درگذشته هم برای ایران به جوش آمدند اما درنهایت دیدیم که مردم افغانستان، عراق، سوریه یا مردم یمن درآن سوختند و رژیم ایران از این تهدیدهای ظاهری و طولانی فقط سود برده است.

ما از اینکه ایران دستاوردهایی داشته باشد به این کشور حسادت نمی‌کنیم و امیدوارم دستاوردهای بیشتر و بیشتری داشته باشد اما نکته غم‌انگیز اینجاست که برای اینکه ایران بیشتر سود ببرد کشورهای اسلامی باید ویران شوند وبهای گزافی را بپردازند بعلاوه، این دستاوردها هرگز به نفع ملت ایران نیز نبوده است.

رژیم تهران هر چقدر از بابت اشتباهات سیاسی آمریکا در خاورمیانه نفوذ خودش را درعراق، سوریه، لبنان و یمن، گسترش دهد، به همان اندازه رنج، فقر و مشقت مردم ایران نیز بیشتر مضاعف‌ می‌شود. توسعه نفوذ رژیم تهران به ضعف سیاسی بیشتر رژیم ایران و از بین رفتن تدریجی قدرت سنتی- اسلامی این کشور منجر شده و پروسه انقلاب اسلامی از نقطه‌ای آغاز و سپس به ابزاری برای حاکمیت یک قشر خاص تبدیل شد؛ قشری که هرگز نگران ملت ایران نیست، این نخبگان حاکم با عملکرد خود همه آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب را دفن کرده‌اند.

همانطور که همکارم پروفسور ابراهیم قره‌گل، چند روز گذشته درمقاله خود به مسئله اقتصاد جهانی اشاره کرد ونوشت، ایران با ایالات متحده آمریکا یا اسرائیل بطور مستقیم وارد جنگ نخواهد شد وبعید به نظر می‎آید که جنگی میان ایران وآمریکا رخ دهد.

هیچ جای شک نیست که ما هم خواهان وقوع جنگی میان آمریکا وایران نیستیم، ای کاش این دو با هم نزاعی نمی‌داشتند و ای کاش جنگی میان هیچ کشوری رخ ندهد وهمه به صلح خاورمیانه فکر کنند وبرای آن ارزش قائل شوند وبرای رسیدن به صلح، صادقانه تلاش کنند اما آنچه اتفاق می‌افتد آنان [ایران وآمریکا] درظاهر درنزاع سختی بسر می‌برند اما درعمل هرکدام به نوعی از این خصومت‌ها به نفع خود سود می‌برد.

ما نمی‌گوییم که توافقی رسمی یا مخفی بین آنها [آمریکا و ایران] برای ایفای چنین نقشی وجود دارد کما اینکه نمی‌گوییم که ایالات متحده، ایران و اسرائیل به گونه‌ای شبیه به توافق مخفی کنفرانس یالتا، که در سال‌های اولیه جنگ سرد بین ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد، نقش بازی می‌کنند اما آنچه می‌خواهیم بگوییم این است که طی ۴ دهه جنگ سرد میان واشنگتن و تهران تنها این دو از ز نزاع بهره‌مند شده‌اند اما بقیه کشورهای منطقه به ویژه جهان اسلام چیزی جز زیان و ضررهای جبران‌ناپذیر از این نزاع ندیده‌ است!

سعودی، عراق، سوریه، یمن وافغانستان مهمترین نمونه‌هایی که به دلیل این جنگ‌ها که ایران وآمریکا نقشی درآن ایفا کردند، زیان‌های فراوانی دیده‌اند. در اینجا باید یادآوری کنیم بیشترین ضرر از تهدیدهای ایران را کسانی می‌بینند که از سوی رژیم ایران تهدید می‌شوند و سپس ناچار به واشنگتن روی می‌آورند؛ ایالات متحده نیز همواره درسیاست خود منبع تهدیدها را هرگز ازبین نمی‌برد بلکه با مدیریت بحران ازمنابع تهدیدها به نفع خود بهره‌برداری می‌کند واین معادله هم درباره تهدیدهای داعش وهم درباره تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران صادق بوده است.

مطالب بیشتر درکیهان لندن

چندوقت پیش تعدادی از اعضای حزب جمهوریخواه در کنگره از کاخ سفید به شدت انتقاد کردند. آنها می‌گویند سیاست‌های واشنگتن نسبت به ایران را نمی‌فهمند و اطلاعاتی در این زمینه دریافت نمی کنند. این انتقادها باعث شد که دبیرخانه کنگره اخیرا در یک دادرسی در مجلس سنای آمریکا اعلام کرد، مایک پمپئو وزیر امور خارجه، ژوزف دانفورد رئیس ستاد ارتش آمریکا و پاتریک شاناهان وزیر دفاع قرار است توضیحات و اطلاعاتی در این زمینه به مجلس سنا ارائه دهند.

در همین حال هر دو عضو با نفوذ کنگره یعنی برنی ساندرز و کریس وان هولن هشدار داده بودند که سیاست ترامپ با ایران ممکن است منجر به بازگشت ایران به مرحله قبل از توافق هسته‌ای و افزایش تنش شود. برخی‌ها نیز از افزایش فشارهای داخلی علیه ترامپ در داخل ایالات متحده نیز خبر می‌دهند. چنین وضعیتی جنگ برای واشنگتن را سخت خواهد کرد اما در هر حال به این معنی است که تهدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران این بار جدی وخطرناک است. اطلاعاتی وجود دارد که ایالات متحده درحال آماده‌سازی برای اعزام ۱۲۰ هزار سرباز به منطقه است [دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا این خبر را «فیک‌نیوز» نامید و آن را رد کرد]. اگر این نیروی نظامی برای جنگ با ایران باشد، می‌توانیم بگوییم که ما با تغییراتی اساسی در سیاست ایالات متحده آمریکا مواجه هستیم. آیا این به این معنی است که آمریکا از خصومت با ایران که سال‎‌ها از آن بهره برده است صرف‌ نظر کرده؟

سئوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه ترامپ می‌خواهد به عنوان یک قهرمان در فاصله‎ای کوتاه بر سیاست چندساله آمریکا که با تهدیدهای ایران سود زیادی برده است، پایان دهد و از سیاست رؤسای جمهوری پیشین آمریکا که از ایران مانند مرغ تخم طلا سود برده‌اند، دوری کند؟ آیا عدم اتخاذ چنین گامی علیه حکومت ایران از سوی همه رؤسای جمهوری پیشین آمریکا، همانطوری که ترامپ معتقد است، تنها به دلیل «احمق بودن» آنها بود؟

داستان ترامپ و رؤسای جمهوری پیشین آمریکا و برخورد آنها با پرونده ایران ما را به یاد داستان پدری حقوقدان که سال‌ها کار وکالت را تجربه کرده بود و از آن نان می خورد می‌اندازد. این پدر قبل از بازنشستگی پرونده‌ای را به فرزندش که او هم به تازگی وکیل شده بوده تحویل داد تا آن را دنبال کند؛ پسر جوان که تازه از دانشکده حقوق فارغ‌التحصیل شده بود، با شور و شوق فراوان کسب و کار پدر را دنبال کرد و به سرعت به پرونده‌های قانونی پدرش رسیدگی کرد. روزی پسر با خوشحالی و شوق نزد پدر آمد و گفت پدرجان پرونده‌ای که تو در عرض ۱۵ سال نتوانستی به پیروزی مختومه کنی من از عهده‌ آن برآمدم و در دادگاه پیروز شدم و اکنون آن پرونده مختومه اعلام شد. پدر به فرزندش گفت: « پسرم شما فکر می‌کنی که خیلی هوشمند و زرنگ هستی؟! فکر می‌کنی من این کار را نمی‌توانستم به نفع خودم مختومه کنم؟! من قدرت پایان دادن آن را داشتم اما ۱۵ سال به وسیله این پرونده امرار معاش کرده و نان خوردیم اما تو تازه از راه رسیده در یک چشم بهم زدن منبع درآمد ۱۵ ساله ما را از بین بردی!»

حال امروز ما در خاورمیانه با یک رییس جمهوری در آمریکا مواجه هستیم که معتقد است همه رؤسای جمهور قبل از او آدم‌های احمقی بودند. ترامپ برنامه پایان دادن به تهدیدهای ایران را سرلوحه کار خود قرار داده است؛ او می‌خواهد به منبع تهدیدی پایان دهد که رؤسای جمهوری پیشین آمریکا طی ۴۰ سال از این منبع نان خورده و بهره‌مند شده‌اند.

به هر حال، من از اصطلاح «دیگ‌های جوشان» که یک مثال قدیمی است استفاده کردم. روایتی است می‌گویند شاه اسماعیل صفوی اسیران و مخالفان خود را در دیگ‌های بزرگ درحال جوش می‌انداخت و به این روش آنها را مجازات واعدام می‌کرد به همین دلیل مردم شهر هر روز از اول صبح کنجکاو بودند که بدانند که بالاخره چه کسی قرار است در این دیگ‌های داغ جوشانده شود!

امروز دیگ‌ها درخاورمیانه ومنطقه خلیج [فارس] درحال غلیان هستند وهیچکس هم نمی‌داند که این‌بار چه کسی باید دراین دیگ‌های جوشان انداخته شود.

*منبع: وبسایت سوشال  *نویسنده: یاسین آقطای مشاور رجب طیب اردوغان، *ترجمه و تنظیم از کیهان لندن

https://news.gooya.com/2019/05/post-26385.php

اعلامیه بمناسبت 95 مین سالروز اعلام جمهوری ترکمن صحرا

گرامی باد نود وپنج95مین سالروز کنگره ترکمنهای ایران در روستای اوُمچالی

نمایندگان ترکمنهای ایران در 20م ماه مه 1924 برابربا 30.02.1303 دراعتراض وعکس العمل به کشتار نیروی انتظامی مناطق غربی حکومت ایالتی ترکمنصحرا ، درروستای اومچالی گرد هم آمده اعلام جمهوریت کردند.

نیروهای انتظامی غرب ترکمن صحرا بفرماندهی آتا خان طی توطئه ای از جانب سردار سپه و نخست وزیر حکومت کودتایی درتهران کشته می شوند. آنها را برای اجرای یک برنامه آموزشی و برگزاری مراسم سان دیدن ونیز گرفتن حقوق ماهانه شان به شهر استرآباد( گرگان از1316 خورشیدی)فرا خوانده و در مسیر باز گشت قبل از ورود به محدوده ترکمنصحرا بقتل می رسانند. 

دراین گردهمایی نمایندگان تمامی طوایف ترکمنستان ایران بعلاوه معتمدین و ریش سفیدان و خادمان دین به دعوت سران حکومت ایالتی فعالانه شرکت می کنند.

دراین کنگره عثمان آخوند عارفی بعنوان رئیس جمهوری ترکمنستان ایران و ده تن از اعضای کابینه انتخاب می شوند.

پیروز باد مبارزه مردمان ایران برای برقراری دموکراسی وبرابری حقوق بشری درایرانی آزاد وآباد

 سازمان فرهنگی وسیاسی خلق ترکمن

30.02.1398- 20م ماه مه 2019

نگرانی‌ کارشناسان از کاهش عمق وسطح دریای خزر

درزیردومطلب گزارشی درباره ابعاد مسأله ،

1-هشدار کارشناسان روس درمورد «کاهش نگران‌کننده» سطح دریای خزر

آنا رایسکایا ، ر.فردا، ۱۷/اردیبهشت/۱۳۹۸ :  کارشناسان روس می‌گویند سطح دریای خزربه طورنگران‌کننده‌ای کاهش یافته است.

درگزارش جدیدی که توسط پژوهشگاه مسائل خزر در روسیه تهیه شده، آمده است که هرچند سطح دریای خزر همواره درنواسان بوده، اما درسال‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی کاهش آن بیشتر شده است.

این گزارش هشدار می‌دهد که ادامه این روند، نه تنها خطری جدی برای اکوسیستم است، بلکه زندگی وفعالیت‌های انسانی درخزر وسواحل آن را با چالش روبه‌رو می‌کند.

https://www.radiofarda.com/a/Russian-experts-warn-over-Caspian-sea-altitude/29926392.html

2-کاهش۱٫۳ متری عمق آب دریای خزر طی ۲۰ سال

 ر.فردا ، ۱۱/آذر/۱۳۹۴ : به گفته مدیر مرکز مطالعات وتحقیقات دریای خزر، به دلیل کاهش بارش‌ها وافزایش دما، عمق آب این دریا در۲۰ سال گذشته ۱٫۳ متر کمتر شده‌است.

به گزارش خبرگزاری مهر، جواد ملک روز چهارشنبه ۱۱ آذر با اعلام اینکه «آب دریای خزر درمقایسه با ۲ سال قبل کاهش یافته‌است»، گفت: «میانگین تراز آبی دریای خزر درسال آبی۹۴–۹۳ منفی ۲۶٫۸۹ متر اندازه‌گیری شد که درمقایسه با سال گذشته ۲۲ سانتیمتر ودرمقایسه با ۲ سال پیش ۳۰ سانتیمتر کاهش یافته‌است.»

مدیر مرکز ملی مطالعات وتحقیقات دریای خزر با بیان اینکه بیشترین تراز آب دریای خزر درسال آبی ۷۵–۷۴ ثبت شده، افزود: «ازاین دوره آبی تاکنون آب دریای خزر حدود ۱٫۳ متر کمتر شده‌است.»

آقای ملک با اشاره به تأمین کننده آب دریای خزر گفت: «دلتای رودخانه ولگا که ۸۰ درصد آب دریای خزر را تأمین می‌کند در دوره پُرآبی و دربهار سال میلادی ۲۰۱۵ به میزان ۲۴ درصد کمتر ازمدت مشابه سال قبل‌تر از آن بود.»

به گفته این کارشناس مسائل دریا، «کاهش بارندگی‌ها و افزایش دما را ۲ عامل اصلی کاهش تراز آب دریای خزر است.»

کاهش ۱٫۳ متری عمق آب دریای خزر طی۲۰ سال گذشته درحالی صورت گرفته که محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران قصد داشت آب این دریا را به نقاط مرکزی ایران نیز انتقال دهد.

اواخر فروردین سال۹۱ درخبرها آمده بود که «طرح انتقال آب ازدریای خزر به منطقه مرکزی کشور باحضور رئیس جمهور وقت آغازشده ‌است».

درگزارش خبرگزاری مهر در روز ۲۸ فروردین سال ۹۱، آمده بود که «بررسی‌های اولیه این پروژه شامل مطالعات مکان‌یابی وتعیین مسیر بهینه آب از سواحل جنوبی دریای خزر به نواحی منطقه مرکزی کشور بوده‌است».

قراربود این پروژه با احداث کارخانه آب‌شیرین‌کن با ظرفیت حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب درسال، به همراه سازه‌های دریایی جهت استحصال آب از دریای خزر اجرایی شود که این پروژه به مرحله اجرایی شدن نرسید.

ازسوی دیگر دررابطه به کاهش آب دریای خزر وهمچنین کاهش منابع آبی، معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، روز سه‌شنبه، ۳۰ دی، گفته بود که تا سال۲۰۵۰ براساس «پیش‌بینی‌ها» خشکسالی وکاهش نزولات جوی در ایران،۱۱ برابر «شرایط فعلی» خواهد شد.

همچنین شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی خشکسالی ایران، روز سه‌شنبه، ۲۲ مهر، ازکاهش پیاپی بارندگی در۱۹ استان کشور دردوسال گذشته خبر داد واین کاهش را «زنگ خطر خشکسالی شدید» دراین مناطق ازایران دانست.

درهمین رابطه فرود شریفی، قائم مقام معاونت فناوری ریاست جمهوری ایران، روزهشتم مهر گفته بود که ایران پیش ازاین نیز ده دوره خشکسالی را ازسال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۸۳ تجربه کرده‌است.

همچنین به غیرازمسئله کاهش عمق دریای خزر، به مقام‌های رسمی ایران تنها یک‌سوم ازدریاچه ارومیه، بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور جهان، باقی‌مانده‌است. بخش عمده‌ای ازاین دریاچه طی سال‌های اخیر خشک شده‌است.

https://www.radiofarda.com/a/f16--iran-caspian-1-3-metr/27403145.html