درباره ی نحوه ی تغییر حاکمیت در قرقیزستان

Gyrgyzystanda, Azerbayjanda bolup gechen waka, gaytalanmayarmy?i

Gyrgyzystanda, gechen gunler bolup gechen waka, 90-njy yyllarda Azerbayjanda bolup gechen wakalar bilen mengzesh taraplary koep dowletleri alada goymagy normaldyr.

Azerbayjanda 90-njy yyllaryng bashynda köchedäki protest hereketi bilen, hökümeti Halk fronty eyledi. biriki yyl songra Suwrat Hoseyinow adynda birining yolbashchiliginnda bir toparyng hereketi bilen hökümet, Haydar Alyyowyng ygtyyaryna gechirlipdi.

Indi Haydar Alyyow bilen Abulfazl Ilchi beying, SSSR rezhimindäki Pozitsia bilen hökümetdäki orunlaryny dengeshdireningde, G. Bakyyow bilen R. Otanbayyowa arsyndaky tapawutlary bi ygtyyar aklynga gelmeyärmi?i

Ilgüyji

2010-04-09

http://ilguji.blogspot.com/2010/04/blog-post_09.html

----------------------------------------------------------------------------

آیا درقیرقیزستان ماجرای جمهوری آذربایجان تکرار شد ؟

اواخر دهه ی 80 درجمهوری آذربایجان شوروی وقت بدنبال اعتراضات مردم، اوضاع مغشوش شد وجبهه ی خلق به رهبری ابولفضل ایلچی بی قدرت را بدست گرفت. بدنبال این تحول عزیز مطلب اف (دبیر اول حزب کمونیست) و دیگر طرفداران سرشناس شوروی، کشور را ترک کرده به روسیه رفتند. ولی در اوائل دهه ی 90 درشرایط جنگ ارمنستان با آذربایجان و اشغال شدن قاراباغ کوهستانی و بخشهای قابل توجهی از خاک جمهوری آذربایجان، سر و کله ی دار و دسته ای پیدا شد به سرکردگی شخصی به نام صورت حسین اف . او توانست حاکمیت جبهه ی خلق به رهبری ابولفضل ایلچی را برانداخته، و حیدر علی اف که در دستگاه شوروی سابق صاحب مقام و منزلتی بود را به قدرت برساند.

واما در قرقیزستان، از دوره ی پروسترویکا (بازساز) ی گارباچف و امضای قرارداد استراتژیک "استارت 1 "، فیزیک دانی به نام عسکر آقایف که کارمند آکادمی علوم بود، در رأس قدرت حکومتی قرار گرفت. تا اینکه درسال 2005 عسکر آقایف با دار و دسته اش، بدنبال قیام خیابانی مردم به مسکو رفت و جای آنها را قربان بک باکی اف و طرفدارانش که خارج از دستگاه حکومتی شوروی سابق بودند، گرفتند.

اینک در روزهائی که روند امضا شدن قرارداد استراتژیک "استارت 2" درپراگ درجریان بود، افرادی چون خانم روزا آتانبایوا که در دستگاه حکومتی شوروی سابق صاحب مقام و منزلت بودند، شورش خیابانی به راه انداخته، توانستند پایتخت وشمال قرقیزستان کشور را بدست خود بگیرند. درجریان این ماجرا مدوئدف رئیس جمهوری روسیه درپراگ طی مصاحبه ای گفت : " قربان بک باکی اف ... باید برود" ، وپوتین نحست وزیر روسیه بدنبال این رویداد طی تماس تلفنی با خانم روزا آتانبایوا، از دار و دسته ی حاکمیت جدید حمایت کرد و قول کمک اقتصادی به قرقیزستان تحت حاکمیت آنها را داد.

ایل گویجی

09 آوريل 2010 - 20 فروردین 1389

*- مطلب مرتبط : روسیه دولت انتقالی قرقیزستان را به رسمیت شناخت

دویچه وئله: پس از یک شبانه‌روز ناآرامی‌های خشونت‌بار در بیشکک، پایتخت قرقیزستان و برخی شهرهای دیگر این کشور، مخالفان کنترل اوضاع را در دست گرفته و دولت موقت تشکیل داده‌اند. مسکو دولت موقت قرقیزستان را به رسمت شناخته است.

با وجود در دست گرفتن کنترل اوضاع در قرقیزستان توسط مخالفان و تشکیل دولت انتقالی در بیشکک، ناآرامی‌ها در این کشور، به‌ویژه در پایتخت هنوز ادامه دارد. مواردی از حمله به فروشگاه‌ها و غارت اموال عمومی گزارش شده است. وزارت کشور قرقیزستان برای جلوگیری از دزدی و غارت، دستور تیراندازی داده است.

بنا بر گزارش‌ وزارت بهداشت قرقیزستان، دست‌کم ۷۴ نفر در ناآرامی‌های شبانه‌روز گذشته کشته و ۴۰۰ نفر زخمی شده‌اند. منابع غیررسمی از بیش از یک هزار زخمی خبر می‌دهند.

باقی‌اف حاضر به کناره‌گیری نیست

روز پنجشنبه دولت انتقالی، پارلمان قرقیزستان را منحل کرد و وعده داد تا شش ماه آینده انتخابات جدید برگزار کند. «رزا اوتانبایوآ» که مخالفان قربان باقی‌اف را رهبری می‌کرد، ریاست دولت انتقالی را برعهده دارد. او روز پنجشنبه در بیشکک اعلام کرد که نیروهای مسلح به دولت انتقالی اعلام وفاداری کرده‌اند.

خانم اوتانبایوآ خواستار استعفای قربان بیک باقی‌اف، رئیس جمهور فراری قرقیزستان شد و گفت که دوره‌ی باقی‌اف به پایان رسیده است. رئیس دولت انتقالی آمادگی خود را برای مذاکره با باقی‌اف اعلام کرد.

اما قربان بیک باقی‌اف از ادعای خود برای ریاست جمهوری دست برنداشته ودر ای‌میلی که بعد از ظهر روز پنجشنبه برای یکی از رسانه‌های قرقیزستان فرستاده، ادعا کرده که قدرت را همچنان دردست دارد وبنا ندارد آن را واگذار نماید.

واکنش روسیه

براساس گزارش‌ها روسیه مقارن ظهر روز پنجشنبه به وقت محلی، دولت انتقالی را به رسمیت شناخت و ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه درگفت‌وگو با رزا اوتانبایوآ، آمادگی روسیه برای ارائه کمک‌های انسانی به بیشکک را به اطلاع وی رساند.

قرقیزستان عضو جامعه‌ی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع است که اعضای آن را جمهوری‌های «اتحاد جماهیر شوروی» سابق تشکیل می‌دهند.

روسیه نفوذ قابل ملاحظه‌ای در جمهوری‌های آسیانه‌ی میانه دارد، با این حال هر گونه دخالت در ناآرامی‌های اخیر قرقیزستان و تغییر حکومت در این کشور را رد کرده است. دولت قربان بیک باقی‌اف رسانه‌های طرفدار روسیه در قرقیزستان را متهم می‌کرد که در ناآرامی‌های اخیر این جمهوری دست دارند.

بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، یان کوبیس، وزیر خارجه‌ی سابق اسلوواکی را به عنوان نماینده‌ی ویژه‌ی خود راهی بیشکک کرده است. یان کوبیس روز جمعه ۹ آوریل گفت‌وگوهای خود را با مقام‌های دولت انتقالی در بیشکک آغاز خواهد کرد. سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز به زودی نماینده‌ی ویژه‌ای به قرقیزستان می‌فرستد.

رزا اوتانبایوآ

رزا اوتانبایوآ که رهبری مخالفان قربان بیک باقی‌اف را بر عهده داشت و از روز پنجشنبه رئیس دولت انتقالی شده، هم‌اکنون ۶۰ سال دارد. او درسال ۲۰۰۵ برای ساقط کردن عسکر آقایف، با باقی‌اف همراه و همگام بود.

رزا اوتانبایوآ تحصیل‌کرده دانشگاه دولتی مسکو و در دوره حیات اتجاد جماهیر شوروی نیز از مقام‌های ارشد حزب کمونیست و دولت قرقیزستان بود. پس از استقلال قرقیزستان نیز چند دوره وزیر خارجه‌ی کشورش بود. از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ سفیر قرقیزستان در بریتانیا بود و در سال ۲۰۰۷ وارد پارلمان قرقیزستان شد.% MM/BM

-----------------------------------------------------------------