نگاهی به طبیعت ترکمن صحرا ازآغاز رژیم پهلوی تا کنون

مروری بر طبیعت ترکمن صحرا در یک صد سال اخیر

ناز محمد یگن محمدی، گفتمان ترکمنها ، 30مه2025 : رودخانه‌های پرآب و خروشتان گرگان و اترک شاهرگ‌های حیاتی  دیار ترکمن از کوه‌های خراسان سرچشمه گرفته و به موازات هم در سرتاسر ترکمن صحرا جریان داشته و پس از سیراب کردن پهندشت صحرای ترکمن به سمت دریای خزر روانه بود. سالخوردگان تعریف می‌کردند که در زمستان‌ها سطح رودخانه‌های گرگان و اترک بر اثر سرمای شدید منجمد شده و یخ می‌بست وکاروان‌های شتران با بارشان از روی آنها عبور می‌کردند.
در شهر گنبد کاووس ارتفاع برف به هفتاد سانتیمتر می‌رسید و درکوهستان‌های مناطق آزادشهر، رامیان، مینودشت، گالیکش، کلاله و مراوه‌تپه حدود دو متر برف می‌بارید. در حدود سال ۱۳۴۰ شمسی در ایام نوروز درشهر کوموش‌دفه (گمیشان) بارش باران به مدت دو هفته بدون وقفه ادامه داشت.
دربخش شمالی دیوار باستانی قزل آلانگ، گله‌های بی‌شمار مارال، غزال، قوچ، گورخر وحیوانات درنده در محیط طبیعت به صورت آزاد و رها می‌زیستند. صحرا زیستگاه پرندگان گوناگون ازجمله میش مرغ رنگارنگ و زیبا با وزنی درحدود ۱۰کیلو و ماکیان با وزن حدود ۶ کیلو بود.
بتدریج بر اثر تغییرات اقلیمی و کاهش بارش و برودت هوا، میش مرغ‌ها به اطراف شهر بجنورد کوچ کردند. به مرور جمعیت آنها در آن مکان هم رو به کاهش نهاد. امروزه باقیمانده سل میش مرغ‌ها در نواحی دریاچه زریوار کردستان به صورت حفاظت شده زندگی می‌کنند. مسیر گنبد کاووس آزادشهر و مسیر گنبد کاووس مینودشت، گالیکش، کلاله پوشیده از جنگل بود آب رودخانه‌ها قابل شرب بود. ماهیان خاویاری اوزون برون، فیل ماهی و غیره وسایر ماهی‌های دریای خزر در رودخانه گرگان که آب شیرین داشت، تخم‌ریزی می‌کردند.
    قبل از ساخت سد وشمگیر، ماهی‌های دریای خزر تا روستای سارجه‌کر درشرق گنبد کاووس نیز مهاجرت فصلی می‌کردند. قندیل‌های ناشی از یخبندان و باریدن برف در شهرها و روستاها به وفور دیده می‌شد بزرگترها پوستین می‌پوشیدند.
    غذاهای مردم تماماً سالم و طبیعی و بدور از مواد شیمیائی بود. گوشت شتر، گاو، گاومیش، گوسفند، بُز،  پرندگان گوناگون، خاویار، ماهی تازه، دوغ شتر، فرآورده‌های لبنی محلی طبیعی و با کیفیت در سفره همه یافت می‌شد.
جوانان ورزشکار گنبدی قوی بنیه و نیرومند بودند و در اکثر رشته‌های ورزشی از قبیل فوتبال، والیبال، بسکتبال، دو میدانی، ژیمناستیک، کاراته، هندبال در ایران اول و دوم بودند. مردم اکثر روستاها از جمله اگری بوغاز و چپر قویمه کوچ نشین بوده و عشیرتی زندگی می‌کردند.

  بکارگیری غیرعلمی مظاهر صنعت و مدرنیته آینده منطقه را به گونه‌ای دیگر رقم زد. زمین‌های میدان سوارکاری کنونی گنبد کاووس را به عنوان فرودگاه هواپیما‌های سمپاش مورد استفاده قرار دادند وهواپیماهای بلغارستان با خلبانان بلغاری وهواپیماهای ایرتاکسی با خلبانان ایرانی مزارع اطراف گنبد کاووس به ویژه مزارع پنبه را سمپاشی می‌کردند. سم‌های بسیار قوی که بوی نامطبوع، زننده و غیر بهداشتی آن از فاصله دور به مشام می‌رسید ومی‌آزرد. مأموران بهداشت محیط با پودر سم د- د- ت روستاها و شهرها را سمپاشی می‌کردند.
قبل از رایج شدن سمپاشی‌ها، هندوانه‌ها و خربزه‌ها بسیار شیرین بودند بقدری که خوردن خربزه جارجو و ساری تگلگ ترکمن لب و دهان را زخمی می‌کرد.
آب‌های جاری زلال و گوارا که از ارتفاعات به سمت دریا روانه بود قابل شرب برای انسان و دام بود.
  هوای آن دوران بسیار تمیز و مطبوع بود. از هوای آلوده دی اکسید کربن اگزوزهای وسائط نقلیه خبری نبود.

مسیرهای مواصلاتی گنبد کاووس به روستاهای نوار مرزی داشلی برون، اینچه برون، کُرند، مراوه تپه عاری از جاده بود. اتومبیل‌های آن دوره که تعدادشان اندک بود از هر مسیری در دشت تردد می‌کردند.
کارخانجات هنوز ساخته نشده بود ومردم ازآسیاب برای تهیه آرد استفاده می‌کردند. در خیابان سرابی آبی جریان داشت که خانواده‌ها، لباس‌های خود را درمسیر آن می‌شستند. اولین کارخانه برق گنبد کاووس در دوره رضاشاه توسط دو برادر به نام‌های حاجی قربان یگن محمدی معروف به قربان عینکی و حاجی جان محمد یگن محمدی روبروی درب غربی باغ ملی (پارک قابوس) تأسیس گردید. بعدها کارخانه برق دولتی در قسمت شمالی باغ ملی احداث شد.

یخچالی در کار نبود. برف مناطق کوهستانی را فشرده و متراکم کرده در انبارهای بزرگی دپو کرده و درتابستان به عنوان یخ می‌فروختند. لوله کشی آب نبود و هر منزلی چاهی داشت که با تلمبه آب می‌کشیدند. بخاری‌ها هیزمی بود و نان در تنورهای خانگی پخت می‌شد. در منازل حمام نبود و مردم از حمام‌های عمومی استفاده می‌کردند. نیلکوه گالیکش وپیرامونش جولانگاه گله‌های خرس و گراز بود و دیپلمات‌های سفارتخانه‌های خارجی جهت استفاده از گوشت آنها را شکار می‌کردند. سیل شدید بر اثر بارش‌های ممتد کم بود.

مثل حالا نبود که بر اثر بارندگی چند ساعته در اکثر مناطق سیل جاری شود.
هنگام کشیدن جاده شوسه گنبد به آزادشهر و گنبد به مینودشت انبوه درختان جنگلی و بوته‌زارهای تمشک را قلع و قم کردند.
ساخت سد وشمگیر هم زیست بوم منطقه را تغییر داد. آسیب شدیدی به محیط زیست وارد کرد.محیط زیست بکر و دست نخورده بهشت گونه، با نعمت‌های فراوان براثر اهمال و دست بردن انسان به طبیعت با روش‌های غیر علمی، موجب شد که بیماری‌های حاد و خطرناکی گریبان مردم را بگیرد واین است واکنش محیط زیست آسیب دیده و مظلوم.
نتیجه: مردم آن دوره فقط زنده نبودند بلکه زندگی می‌کردند که دراین دوره زندگانی تبدیل به زنده مانی شد آن هم اگر بتوانند.

 *برگرفته از نشریه "گفتمان ترکمنها "

https://turkmentalk.wordpress.com/2025/05/30/

حمایت از اعتصاب نانوایان رانندگان کامیون وکامیون‌داران

ازاعتصاب نانوایان، رانندگان کامیون و کامیون‌داران حمایت میکنیم!

بر طبق اخبار هیأت وزیران در مصوبه‌ای عرضه گازوئیل با سه نرخ سهمیه‌ای، نیمه‌یارانه‌ای وآزاد را تصویب کرده است. طبق مصوبه دولت، قیمت سهمیه‌ای همچنان به قوت خود باقی است، ولی یک نرخ نیمه‌یارانه‌ای به عنوان نرخ دوم و یک نرخ آزاد به عنوان نرخ سوم، برای گازوئیل تعیین شده است. با توجه به نقش بالای حمل و نقل در جابجائی کالا و مایحتاج روزانه مردم،  اجرای این مصوبه  مستقیما به افزایش قیمتها و گرانی بیشتر خواهد انجامید. این در شرائطی است که  رانندگان و کامیونداران با تورم افسار گسیخته، گرانی لوازم یدکی، وضعیت اسفبار جاده های کشور، افزایش هزینه ها و عوارض، کاهش سهمیه سوخت، فقدان یا ناچیز بودن بیمه تامین اجتماعی، و دیگر دشواری های روزانه زندگی در حکومت اسلامی مواجه هستند. در چنین شرائطی خبر چند نرخی شدن قیمت گازوئیل،  قطره ای بود بر کاسه لبریز شده مشکلات کامیوندادن و رانندگان و از تاریخ اول خرداد اعتصاب سراسری رانندگان کامیون و کامیونداران آغاز شده و همچنان ادامه دارد.

در کنار اعتصاب رانندگان کامیون و کامیونداران،  از تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴،   نانوایان در شهرهای اصفهان، مشهد، اهواز، ماهشهر ( معشور) ، قم، بیرجند، کرمان، زاهدان، بوشهر، ایلام، سنندج، شیراز، یزد، یاسوج، مشهد، و کرمانشاه، در اعتراض به نرخ فعلی نان، افزایش هزینه‌های تولید از جمله قیمت آرد آزاد، افزایش هزینه های سوخت، بیمه و مالیات، عدم واریز یارانه های خود و عملکرد سامانه “نانینو”و به علاوه بر همه اینها قطعی مکرر برق،  دست از کار کشیدند و  در مقابل ادارات دولتی، استانداریها و فرمانداریها تجمع کردند.

حکومت اسلامی ایران، طبق معمول، به جای رسیدگی به مشکلات اعتصاب کنندگان با ارسال نیروهای انتظامی و ضرب و شتم معترضین و اعتصاب کنندگان، و دستگیری های گسترده، تلاش می‌کند تا با ایجاد رعب و وحشت صدای معترضین را خاموش کند. دولت تلاش میکند تا بار مدیریت ناکاآمد، بی لیاقت، فاسد و ریخت و پاداشهای سیاست‌های غیر مردمی را با عناوینی چون «ناترازی»ها، تحریم ها و .. بر دوش مردم و بویژه کارگران و مزدحقوق بگیران بیاندازد. این در شرائطی است که هر روز بر عمق بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در جامعه افزوده می‌شود و هر روز گرانی و افزایش نرخ تورم کمر اکثریت مردم ایران را زیر بار فشار زندگی خم کرده است.

ما در همبستگی فراگیر برای آزادی و برابری در ایران و کنگره ملیتهای ایران فدرال حمایت کامل خود را از اعتصاب رانددگان کامیون و کامیونداران و نانوایان اعلام کرده و از همه  دعوت میکنیم تا با حمایت از این  اعتصابات، به مبارزه آنان برای رسیدن به حقوق و مطالبات خود یاری رسانند.

تجربه مبارزات در ایران نشان می دهد که پر قدرت ترین راه مقابله با سیاست ضد انسانی مداوم رژیم، سازماندهی، اتحاد و همبستگی بین جنبش‌های اجتماعی جاری و تداوم مبارزه تا پیروزی و سرنگونی رژیمی است که بیش از چهار دهه خون مردم میهنمان را در شیشه کرده و همچون بختکی بر زندگی آنها چنگ انداخته است.

کنگره ملیتهای ایران فدرال

همبستگی فراگیر برای آزادی و برابری در ایران

(ائتلاف سياسی متشکل ازچهارده حزب، سازمان و جريان سياسی)

۵ خرداد ۱۴۰۴ – ٢٦ مه ٢٠٢٥

تنش بین ایران وافغانستان بامرز بیش از۹۰۰کیلومتر برسرحقابه

آبگیری سد «پاشدان» درافغانستان، مهم‌ترین منبع آب شرب مشهد را خشکاند

۰۴/خرداد/۱۴۰۴-25مه 2025 ، سایت رادیو فردا، گزارش‌ها از ایران حاکی است که «سد دوستی»، مهم‌ترین منبع تأمین آب آشامیدنی مشهد، با کاهش شدید منابع ورودی، «به حجم مرده رسیده» و اکنون تنها نیمی از ذخایر سال گذشته را در خود دارد.

این مطلب را خبرگزاری فارس روز یکشنبه ۴ خرداد بر اساس آمار شرکت مدیریت منابع آب گزارش کرد.

سد دوستی در مرز ایران و ترکمنستان واقع شده و از رودخانه‌های افغانستان تغذیه می‌شد.

بنابر گزارش‌ها، این بحران در پی مسدود شدن مسیر طبیعی رودخانه هریرود از سوی هیئت حاکمه افغانستان و انحراف آب به‌سوی سد تازه‌ساخته‌شدهٔ پاشدان روی داده است؛ سدی که آبگیری آن از سال گذشته در نزدیکی هرات توسط طالبان آغاز شد.

رودخانه هریرود پس از گذر از افغانستان به استان خراسان رضوی وارد شده و منبع اصلی تأمین آب برای بیش از دو میلیون نفر در شمال شرق ایران است.

اما پروژه‌های سدسازی طالبان در مسیر این رودخانه، از جمله سدهای سلما، پاشدان و طرح‌های در دست اجرای تیرپل و گفگان، روند طبیعی جریان آب را مختل کرده و وضعیت منابع آبی ایران را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.

هم‌زمان با مخابره اخباری مبنی بر این‌که سد دوستی امسال بین ۵۰ تا ۹۲ درصد کمتر آب دارد، خبرهایی از غرق شدن ۵ زن و یک کودک در سد پرآب پاشدان منتشر شده که ابعاد تضاد در بهره‌برداری دو کشور از منابع مشترک آبی را نمایان می‌سازد.

مقامات ایرانی پیش‌تر این اقدامات را «بهره‌برداری یک‌جانبه» خوانده و نسبت به آسیب‌های زیست‌محیطی و تهدید تأمین آب آشامیدنی در مشهد هشدار داده بودند.

با این‌که بر اساس قرارهای قبلی میان ایران و افغانستان، مجموع حقابه سالانه ایران از هریرود حدود ۸۲۰ میلیون متر مکعب تعیین شده، گروه طالبان این قرار را رعایت نکرده است. تهران بارها خواهان رعایت «استفاده منطقی و منصفانه» از این رودخانه بر پایه اصول بین‌المللی شده است.

در مقابل، مقام‌های طالبان پروژه‌های سدسازی را بخشی از راهبرد خودکفایی اقتصادی خوانده‌اند و می‌گویند با سد پاشدان می‌توان ۱۳ هزار هکتار زمین کشاورزی در هرات را آبیاری کرد.

*بیشتر دراین باره:  عضو کمیسیون امنیت: طالبان برنامه دارد جلوی ورود آب سیلاب به ایران را هم بگیرد

مقام‌های جمهوری اسلامی طی ۱۴ سال گذشته اعتراضی جدی به احداث این سد نکرده بودند؛ با این حال پس از آبگیری این سد، سخنگوی صنعت آب ایران آن را نقض «حقوق عرفی» دانست.

عیسی بزرگ‌زاده دهم دی پارسال گفت احداث این سد تأمین آب شرب و بهداشت چند میلیون شهروند ایرانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب آسیب گسترده به محیط زیست پایین‌دست می‌شود.

سد پاشدان در نزدیکی مرز ایران و در شهر کرخ در ولایت هرات احداث شده و ظرفیت ذخیره‌سازی ۴۵میلیون متر مکعب آب را دارد.

رودخانه هریرود که از کوه‌های مرکز افغانستان سرچشمه می‌گیرد بخشی از مرز این کشور با ایران را تشکیل می‌دهد وازآنجا وارد خاک ترکمنستان می‌شود.

حکومت طالبان پیش از این نیز با آب‌گیری سدهای دیگر مانع از ورود آب رودخانه هیرمند به ایران شده است.

مرداد ۱۴۰۲علی سلاجقه، رئیس وقت سازمان محیط زیست ایران، گفت که طالبان طی یک سال تنها ۱۵میلیون مترمکعب از حقابه ۸۵۰ میلیون متر مکعبی ایران را رها کرد.

حقوق آب همواره یکی از موضوعات تنش در روابط ایران وافغانستان با مرزی به طول بیش از۹۰۰کیلومتر بوده است.

https://www.radiofarda.com/a/iran-taliban-pashdan-dam-mashhad/33423567.html

علیه خاموشی علیه تحریف در مسیر بیداری

بیانیه‌ای از دل صحرا؛ علیه خاموشی، علیه تحریف، در مسیر بیداری

ما، فرزندان تورکمنصحرا، صدایی از عمق تاریخ و فرهنگ این سرزمینیم. صدایی که سال‌هاست آهسته شده، اما هرگز خاموش نگشته است.

زبان مادری ما—تورکمنی—در خطر فراموشی‌ست. نه از ناتوانی، بلکه از غفلت. امروز جوانان ما کمتر با زبان و پوشش اصیل خود خو گرفته‌اند، و این حاصل سال‌ها سیاست‌گذاری‌های ضعیف، بی‌برنامگی فرهنگی و گسست نسلی‌ست. در این میان، برخی انجمن‌های فرهنگی که با نیت‌های خوب شکل گرفتند، متأسفانه در عمل از رسالت واقعی خود فاصله گرفته‌اند.

ما باور داریم که برخی از این انجمن‌ها، به جای میدان‌دادن به نسل جوان و استفاده از ظرفیت‌های نو، در حلقه‌های محدود و تکراری گرفتار مانده‌اند. فعالیت‌ها گاه بیشتر معطوف به مراسم و ظاهر بوده تا محتوا و نوآوری. ما قصد نفی زحمات هیچ‌کس را نداریم، اما معتقدیم زمان بازنگری و تحول فرا رسیده است.

در غفلت همین ساختارهاست که پروژه‌های آرام و خزنده‌ای مثل تضعیف نام “تورکمنصحرا” و جایگزینی آن با عباراتی نظیر “دشت گرگان” به‌راحتی پیش می‌روند. .

نسل جدید دیگر کتاب نمی‌خواند – جست‌وجو می‌کند، سرچ می‌کند. و آنچه در فضای مجازی نباشد، از ذهن‌ها هم پاک می‌شود.

پس وقت آن رسیده که نگاه‌مان را تغییر دهیم:
اگر انجمن‌ها نتوانسته‌اند هم‌گام با نسل جدید حرکت کنند، باید با نقد سازنده و دلسوزانه، از درون اصلاح شوند.
ما به‌عنوان نسلی تازه، حرف نمی‌زنیم—عمل می‌کنیم.

پیشنهادهای ما:
تولید انیمیشن، فیلم، دوبله و محتوای چندرسانه‌ای به زبان تورکمنی

حضور فعال و آگاهانه در فضای مجازی با محتواهای سرگرم‌کننده، آموزشی و فرهنگی

افزایش منابع سرچ‌پذیر به زبان تورکمنی در اینترنت (از ویکی‌پدیا گرفته تا پادکست و وبلاگ)

ایجاد شبکه‌های جوان‌محور برای تولید و توزیع محتوای فرهنگی

مستندسازی و روشنگری درباره هرگونه تحریف فرهنگی با زبان نرم اما دقیق

ما برای حذف کسی نیامده‌ایم؛ آمده‌ایم برای ساختن.

برای اینکه زبان‌مان، فرهنگ‌مان و هویت‌مان، در دل ایران بدرخشد، نه در سایه‌ی فراموشی محو شود.

یاشاسئن تۆرکمن دیلی
یاشاسئن تۆرکمنصحرا

دانیال قزلجائی
به نمایندگی از جوانان تورکمنصحرا

برگرفته از www.ulkamiz.ir ، لینک کوتاه خبر : https://www.ulkamiz.ir/?p=45418

مذاکره روسیه واوکرایین دراستانبول وامیدواری بصلح

 مذاکره روس‌ها و اوکراینی‌ها در استانبول

مذاکره‌کنندگان روسیه و اوکراین روز جمعه در اولین مذاکرات مستقیم خود در بیش از سه سال گذشته، تحت فشار دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، برای پایان دادن به مرگبارترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم، در استانبول دیدار کردند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، تلویزیون زنده، سخنرانی هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، را برای مذاکره‌کنندگان روسی و اوکراینی در کاخ مجلل دلماباغچا در تنگه ساحل تنگه بسفر نشان داد. نیمی از هیئت اوکراینی لباس نظامی استتار به تن داشتند و روبروی همتایان روسی خود که کت و شلوار پوشیده بودند، نشسته بودند.

فیدان گفت که دستیابی به آتش‌بس در اسرع وقت حیاتی است. او ابراز خرسندی کرد که اراده هر دو طرف را برای گشودن دریچه جدیدی برای صلح می‌بیند. وزیر امور خارجه ترکیه گفت مهم است که مذاکرات استانبول مبنایی برای دیدار بین رهبران دو کشور باشد.

فیدان گفت: «دو مسیر پیش روی ماست: یک راه ما را به فرآیندی هدایت می‌کند که به صلح منجر می‌شود، در حالی که راه دیگر به تخریب و مرگ بیشتر منتهی خواهد شد. طرفین با اراده خود تصمیم خواهند گرفت که کدام مسیر را انتخاب کنند.»

طرف‌های درگیر از مارس ۲۰۲۲، یک ماه پس از تهاجم روسیه به اوکراین، رودررو دیدار نکرده بودند.

انتظارات برای یک پیشرفت بزرگ، که از قبل پایین بود، روز پنجشنبه با اظهارات ترامپ در پایان سفر خاورمیانه‌اش، مبنی بر اینکه بدون دیدار او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هیچ حرکتی صورت نخواهد گرفت، بیشتر کاهش یافت.

رئیس هیئت اوکراینی با تشریح اولویت‌های کی‌یف گفت که صلح تنها در صورتی ممکن است که روسیه با آتش‌بس ۳۰ روزه، بازگرداندن کودکان ربوده‌شده اوکراینی و تبادل همه اسرای جنگی موافقت کند.

روسیه می‌گوید که می‌خواهد به جنگ از طریق دیپلماتیک پایان دهد و آماده گفتگو درباره آتش‌بس است. اما فهرستی از سؤالات و نگرانی‌ها را مطرح کرده و گفته است که اوکراین می‌تواند از این وقفه برای استراحت نیروهای خود، بسیج نیروهای اضافی و به دست آوردن تسلیحات غربی بیشتر استفاده کند.

اوکراین و متحدانش پوتین را به وقت‌کشی متهم می‌کنند و می‌گویند او در مورد تمایل به صلح جدی نیست.

دوری گزیدن پوتین:این پوتین بود که پیشنهاد مذاکرات مستقیم در ترکیه را داد، اما او چالش ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، برای دیدار حضوری با او در آنجا را رد کرد و در عوض تیمی از مقامات میانی را فرستاد. اوکراین نیز با تعیین مذاکره‌کنندگانی در سطح مشابه پاسخ داد.

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و کیت کلوگ، فرستاده ترامپ به اوکراین، نیز در استانبول حضور داشتند، جایی که پیش از این در روز جمعه، مجموعه‌ای از تماس‌های دیپلماتیک جداگانه صورت گرفت.

روبیو شامگاه پنجشنبه به خبرنگاران گفت که بر اساس سطح تیم‌های مذاکره‌کننده، پیشرفت بزرگ بعید به نظر می‌رسد.
او گفت: «امیدوارم اشتباه کنم. امیدوارم ۱۰۰ درصد اشتباه کنم. امیدوارم فردا اخبار بگوید که آنها بر سر آتش‌بس توافق کرده‌اند؛ آنها توافق کرده‌اند که وارد مذاکرات جدی شوند. اما من فقط ارزیابی صادقانه خود را به شما ارائه می‌دهم.»

روسیه روز جمعه اعلام کرد که روستای دیگری را در پیشروی آهسته و طاقت‌فرسای خود در شرق اوکراین تصرف کرده است. دقایقی قبل از آغاز نشست استانبول، رسانه‌های اوکراینی از آژیر هشدار هوایی و انفجار در شهر دنیپرو خبر دادند.

روسیه می‌گوید این مذاکرات را ادامه‌ای بر مذاکرات اوایل جنگ در سال ۲۰۲۲ می‌داند که آن هم در استانبول برگزار شد.

اما شرایط مورد بحث در آن زمان، زمانی که اوکراین هنوز از تهاجم اولیه روسیه شوکه شده بود، برای کی‌یف بسیار نامطلوب خواهد بود. این شرایط شامل درخواست مسکو برای کاهش چشمگیر اندازه ارتش اوکراین بود.

آندری یرماک، رئیس دفتر زلنسکی، گفت که تلاش‌های روسیه برای همسو کردن مذاکرات کنونی با مذاکرات ناموفق قبلی شکست خواهد خورد.

در حالی که نیروهای روسیه اکنون نزدیک به یک پنجم اوکراین را در کنترل خود دارند، پوتین به خواسته‌های دیرینه خود مبنی بر واگذاری قلمرو توسط کی‌یف، دست کشیدن از جاه‌طلبی‌های عضویت در ناتو و تبدیل شدن به یک کشور بی‌طرف پایبند بوده است.

اوکراین این شرایط را به منزله تسلیم شدن رد می‌کند و به دنبال تضمین‌های امنیتی آتی خود از قدرت‌های جهانی، به ویژه ایالات متحده، است.

خصومت متقابل:اوکراین در سال ۲۰۲۲ حمله اولیه روسیه به پایتخت، کی‌یف، را دفع کرد و بخش‌های وسیعی از سرزمین‌های تصرف‌شده توسط روس‌ها در سال اول جنگ را بازپس گرفت. اما از آن زمان، نیروهای روسیه به آرامی اما پیوسته در بیشتر دو سال گذشته پیشروی کرده‌اند.

صدها هزار سرباز از هر دو طرف زخمی یا کشته شده‌اند. هزاران غیرنظامی اوکراینی کشته شده‌اند، شهرهای کامل ویران شده‌اند و میلیون‌ها اوکراینی مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند.

مسکو می‌گوید که در پاسخ به گسترش ناتو و چشم‌انداز پذیرش اوکراین به عنوان عضو این پیمان غربی و استفاده از آن به عنوان سکوی پرتاب حمله به روسیه، مجبور به انجام “عملیات نظامی ویژه” خود شده است. کرملین می‌گوید هرگونه حل و فصل این درگیری باید به این “علل ریشه‌ای” بپردازد.

کی‌یف و متحدانش این ادعا را به عنوان بهانه‌ای دروغین برای آنچه که آنها تصرف زمین به سبک امپراتوری می‌خوانند، رد می‌کنند.

اولکساندر سیرسکی، رئیس ارتش اوکراین، اواخر روز پنجشنبه گفت که روسیه در حال حاضر حدود ۶۴۰ هزار سرباز در اوکراین دارد و “تهاجم خود علیه اوکراین را به یک جنگ فرسایشی تبدیل کرده است.” او گفت که در تمام خط مقدم که صدها مایل امتداد دارد، درگیری فعال وجود دارد.

https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/120965/

اعلامیه به مناسبت سالگرد دو2رویداد مهم درتاریخ ترکمن‌صحرا

به مناسبت دو رویداد تاریخی در ترکمن‌صحرا

ماه مه میلادی، برابر با اردیبهشت‌ماه هجری شمسی، یادآور دو رویداد مهم و تاریخی درترکمن‌صحراست: نخست، زادروز پدر شعر ترکمن و بنیان‌گذار زبان ادبی ملت ترکمن، مختومقلی فراغی؛ و دوم، جنبش حماسی اعلام جمهوری ترکمن‌صحرا.

 بزرگداشت تولد شاعر نامدار ترکمن، مختومقلی فراغی، درترکمن‌صحرا به نام “روزهای مختومقلی” شناخته می‌شود؛ آیینی باشکوه که هرساله درشهرهای مختلف ترکمن‌نشین، به‌ویژه با حضور صدها هزار نفر درآرامگاه او، برگزار می‌گردد.

اشعار مختومقلی فراغی جایگاهی استوار در ترانه‌ها، ضرب‌المثل‌ها و فرهنگ گفتاری ملت ترکمن دارد. سروده‌های او سرشار از مضامینی چون عشق وعلاقه به ارزش‌های انسانی، پاسداری از زبان و فرهنگ ترکمن، دفاع ازعدالت، مبارزه با نابرابری، و ترویج اتحاد و میهن‌دوستی است. این مفاهیم، در گذر زمان، با زیست روزمره ترکمن‌ها عجین شده و الهام‌بخش جنبش‌های حق‌طلبانه آنان بوده است. 

یکی از آرمان‌های والای این شاعر بزرگ، اتحاد مردم ترکمن برای بنیان‌گذاری دولت ملی ترکمن بود.

رویداد مهم دیگر، اعلام جمهوری ترکمن‌صحرا در۲۰ مه ۱۹۲۴، تحت رهبری عثمان آخوند است؛ حرکتی حماسی در راستای اداره مستقل امور منطقه توسط مردم. این حکومت مردمی، اگرچه با یورش نظامی رضاخان میرپنج (پهلوی) مواجه شد، اما یک سال دربرابر این تهاجم مقاومت کرد و یاد و نام آن همچنان درحافظه تاریخی ملت ترکمن باقی‌ست.

ما “روزهای مختومقلی” را صمیمانه به مردم ترکمن‌صحرا، به‌ویژه شاعران، ادیبان، نویسندگان، نوازندگان و خوانندگان گرامی این دیار تبریک می‌گوییم، دربرابر تلاش‌های آن‌ها برای حفظ و گسترش زبان و فرهنگ ترکمنی سر تعظیم فرود می‌آوریم و برای تک‌تک‌شان آرزوی عمری دراز و تندرستی داریم. 

همچنین، با گرامی‌داشت یکصد و یکمین سالگرد اعلام جمهوری ترکمن‌صحرا، امیدواریم با عبور از نظام استبدادی جمهوری اسلامی، بتوانیم نام آفرینندگان آن جنبش تاریخی را با شکوه و بزرگی در سرزمین ترکمن‌صحرا گرامی بداریم.

 شورای همکاری ترکمن‌صحرا

جمعه 26 اردیبهشت 1404 -  16مای 2025