۱۴۰۳ مرداد ۳۰, سه‌شنبه

سفر رئیس جمهوری روسیه به جمهوری آذربایجان

چرا پوتین به جمهوری آذربایجان سفر کرده وآیا این سفر ارتباطی با ایران دارد؟

خانم جوادوا وایلکین حسن‌اف ، بی‌بی‌سی، ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ - 19اوت 2024 : ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیروز (یکشنبه ۱۸ اوت) برای یک سفر دو روزه وارد جمهوری آذربایجان شد.

براساس اطلاعاتی که کرملین منتشر کرده، دراین سفر به بررسی گسترش همکاری‌های راهبردی وائتلاف میان جمهوری آذربایجان و روسیه پرداخته خواهد شد.

همچنین انتظار می‌رود که پوتین درمورد روند صلح جمهوری آذربایجان وارمنستان با الهام علی‌اف گفت‌وگو کند.

چرا پوتین الان به باکو سفر کرده است؟

تحلیل کنول خلیلوا، سردبیر بخش آذری بی‌بی‌سی: ولادیمیر پوتین برای اولین بار از زمانی که دوسال پیش جنگ با اوکراین را آغاز کرد، به آذربایجان سفرکرده است.

این سفر درشرایطی انجام می‌شود که اوکراین وارد خاک روسیه شده و درگیری‌ها در روسیه همچنان ادامه دارد. پس از اینکه ولادیمیر پوتین به خاطر الحاق اراضی اوکراین از سوی غرب منزوی شد، او به دنبال تقویت روابط با متحدان موجود و جذب متحدان جدید است.

او در روزهایی که ارتش‌ روسیه به خاک اوکراین وارد شد، سند همکاری‌های موسوم به "تعامل متفقین" را با جمهوری آذربایجان امضا کرد. اگرچه دولت جمهوری آذربایجان روابط خوبی با اوکراین و غرب حفظ کرده است، اما هرگز از پوتین روی برنگردانده است. این سفر رسمی همچنین فرصتی است برای رهبر روسیه تا به جهان نشان دهد که او تنها نیست و روسیه همچنان از پشتیبانی‌های قابل توجهی برخوردار است.

پوتین آخرین سفر رسمی خود را به کره شمالی و ویتنام انجام داده بود.

مسئله گاز

پس از ورود روسیه به اوکراین و قطع صادرات گاز به کشورهای اروپایی به علت تحریم‌های غرب، جمهوری آذربایجان توافقی با اتحادیه اروپا امضا کرد و پذیرفت که حجم بیشتری از گاز را به کشورهای اروپایی که روسیه دسترسی آن‌ها به گاز را مسدود کرده، صادر کند.

فؤاد شهبازوف، تحلیل‌گر سیاسی، براین باوراست که اهداف اصلی سفر کنونی ولادیمیر پوتین به باکو به مسائل اقتصادی و انرژی مرتبط است.

به گفته او، ممکن است درجریان این سفر، سند جدیدی درخصوص انتقال گاز بین جمهوری آذربایجان و روسیه امضا شود.

فؤاد شهبازوف گفت: «ممکن است سندی در مورد انتقال گاز روسیه به جمهوری آذربایجان وافزایش حجم گاز جمهوری آذربایجان که به اروپا صادر می‌شود، امضا شود. به این ترتیب، گاز روسیه می‌تواند برای تأمین بازار داخلی استفاده شود. علاوه بر این، ممکن است سندی درباره همکاری‌های اقتصادی نیز امضا گردد.»

به گفته آقای شهبازوف، هدف دیگر این سفر ممکن است تقویت موقعیت روسیه در فرآیند صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان باشد.

او بر این باوراست که نهادهای غربی اخیراً در روند صلح میان دوکشور فعال‌تر شده‌اند و روسیه با سفر به این منطقه تلاش می‌کند تا «تأثیر نسبتاً از دست رفته» خود را دوباره احیا کند.

فؤاد شهبازوف گفت: «هدف از این سفر تأیید علاقه روسیه به منطقه است.»

«حمایت» از توافق صلح : خبرگزاری ریا نووُستی به نقل از کرملین نوشت: «طرف روسی آماده است تا تمامی کمک‌های ممکن را برای عادی سازی روابط بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان فراهم کند.»

در ماه‌های اخیر، این دو کشور مذاکرات مستقیمی درباره تعیین مرزها و پیمان صلح را انجام داده‌اند و تمایل خود را برای امضای یک پیمان صلح ابراز کرده‌اند.

در ماه اوت، باکو و ایروان ماده‌ مربوط به مسیر ارتباطی میان جمهوری آذربایجان و نخجوان، که باکو آن را «دالان زنگزور» می‌نامد، از پیش‌نویس توافق‌نامه صلح حذف کردند. این موضوع برای بررسی در مرحله بعدی باقی ماند.

باکو و مسکو خواهان نظارت روسیه بر این جاده هستند، اما ارمنستان با آن مخالف است.

نارضایتی ارمنستان از روسیه پس از جنگ دوم قره‌باغ نمایان شد. ایروان از اینکه روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه در طول جنگ به ارمنستان کمک نکردند، ناراضی است.

روی آوردن ارمنستان به کشورهای غربی برای دریافت تسلیحات و آموزش نظامی نیز موجب نارضایتی روسیه شده است. مسکو از حضور کشورهای عضو ناتو در ارمنستان استقبال نمی‌کند.

این عوامل موجب فاصله‌گیری روسیه و ارمنستان درسال‌های اخیر از یکدیگر شده است.

علیرغم این که روسیه و ارمنستان کشورهای متحد هستند، ولادیمیر پوتین به ایروان سفر نمی‌کند. ارمنستان به معاهده دیوان بین‌المللی کیفری پیوسته است.

دیوان کیفری بین‌المللی در۱۷ مارس۲۰۲۳ حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را صادر کرد.

آیا سفر پوتین ارتباطی با ایران دارد؟ : پیش از سفرِ ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، سرگئ شویگو رئیس شورای امنیت این کشور به جمهوری آذربایجان سفر کرد و با الهام علی اف رئیس جمهور این کشور دیدار و گفتگو کرد.

او ابتدا به ایران رفته بود وسپس به باکو سفر کرد.

سرگی شویگو یک هفته پس از کشته شدن رهبر حماس درتهران به ایران سفر کرد ودر راه بازگشت به کشورش درباکو جلسه‌ای برگزار کرد.

آقای شویگو اگرچه دراین سفر درباره مسائلی مانند صلح و امنیت درقفقاز جنوبی گفتگو کرد، اما درمیان کشورهای منطقه، تنها به جمهوری آذربایجان سفر کرد.

تحلیلگران می‌گویند سفر یک مقام بلندپایه روسیه به تهران وسپس باکو ممکن است به رویارویی احتمالی ایران و اسرائیل مرتبط باشد.

درآن زمان، فواد شهبازوف، تحلیلگر سیاسی، به بی‌بی‌سی آذربایجان گفته بود که روسیه نگران احتمال حمایت جمهوری آذربایجان از تل‌آویو در درگیری احتمالی بین ایران واسرائیل است.

https://www.bbc.com/persian/articles/c2kj1g45p5zo

۱۴۰۳ مرداد ۲۶, جمعه

آب هست یعنی اکسیژن وحیات هست

زیر پوسته صخره‌ای مریخ منابع آب یافت شده است

*-زیرنویس عکس : کشف جدید نتیجه تجزیه وتحلیل داده‌های فرودگر اینسایت ناسا و لرزه سنج آن از شرایط مریخ است

پژوهشگران ازکشف منابع آب درکره مریخ خبر داده وگفته‌اند که این منابع درعمق زیر پوسته صخره‌ای این سیاره واقع شده است.

این یافته‌ها از تجزیه و تحلیل جدید داده‌های یک کاوشگر ناسا به دست آمده است که درسال ۲۰۱۸ به مریخ رسید.

این کاوشگر حامل یک لرزه‌ سنج است که به مدت چهار سال ارتعاش‌ها یعنی زمین لرزه‌های عمق مریخ را ثبت کرده است.

تجزیه وتحلیل این زمین لرزه‌ها- ونحوه دقیق گردش سیاره – شامل «نشانه‌های لرزه‌شناسی» وجود آب به صورت مایع بوده است.

طرح تحقیقاتی اینسایت شامل بررسی روند تکاملی سیارات صخر‌ه‌ای از جمله کره زمین و مریخ بوده است

در حالیکه مشخص بوده است که در قطب‌های مریخ آب به صورت منجمد وجود دارد وشواهدی از وجود بخار آب در جو این سیاره هم به دست آمده بود، این اولین باری است که گزارشی از وجود آب مایع در این سیاره منتشر شده است.

یافته‌های جدید این طرح در نشریه مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده‌ آمریکا منتشر شده است.

ماموریت علمی اینسایت در ماه دسامبر ۲۰۲۲ وپس از چهار سال «گوش دادن به تپش مریخ» پایان یافت. تا آن زمان، این کاوشگر بیش از ۱۳۱۹ زمین لرزه را ثبت کرده بود.

پژوهشگران با اندازه‌گیری سرعت حرکت موج‌های لرزه‌ای، دریافته‌اند که چه موادی درعمق پوسته مریخ وجود دارد.

پروفسور مایکل مانگا، استاد دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، که دراین پژوهش شرکت داشت، گفته است: «اینها در واقع همان تکنیک‌هایی هستند که ما از آنها برای یافتن منابع آب یا نفت و گاز استفاده می‌کنیم.»

تجزیه و تحلیل یافته‌های کاوشگر وجود منابع آب را در اعماق حدود ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری زیر پوسته مریخ نشان داد.

دکتر واشان رایت، پژوهشگر ارشد از مؤسسه اقیانوس‌شناسی اسکریپس وابسته به دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو، گفته است «درک ماهیت چرخه آب در کره مریخ برای فهم روند تکامل آب و هوا و تغییرات سطحی و درونی سیاره بسیار مهم است.»

پروفسور مانگا افزوده است که آب «مهمترین مولکول درشکل دادن به روند تکامل یک سیاره» است.

به گفته او، این یافته به یک سوال بزرگ پاسخ می‌دهد وآن اینکه «تمامی آب مریخ کجا رفت؟»

مطالعات انجام شده درمورد سطح مریخ - با کانال‌ها وامواج لرزه‎‌های آن- نشان می‌دهد که درگذشته‌های دور، رودخانه‌ها و دریاچه‌هایی دراین سیاره وجود داشته است.

اما سه میلیارد سال است که بیابان های این سیاره برهوت بوده است.

زمانی که جو مریخ از میان رفت، بخشی از آب این سیاره درفضا پراکنده شد. اما به گفته پروفسور مانگا، اینجا در روی کره زمین هم «بسیاری ازمنابع موجود آب‌ زیرزمینی است وهیچ دلیلی وجود ندارد که درمریخ هم چنین نباشد.»

درحالیکه شواهدی از وجود آب منجمد درقطب‌ها وشواهدی از بخار درجو مریخ در دست بوده است این اولین باری است که آب مایع دراین سیاره یافت می شود.

*-زیرنویس عکس: شواهدی از وجود رودخانه‌ها ودریاچه‌هایی درگذشته برسطح مریخ هک شده است

کاوشگر اینسایت فقط قادر به ثبت مسقیم شواهد موجود در زیر پوسته مریخ در مکان استقرار خود بوده است اما پژوهشگران بر این باورند که ذخایر مشابهی در سایر نقاط سیاره هم وجود دارد.

اگر چنین باشد، آنها تخمین می‌زنند که آب مایع به اندازه کافی درمریخ وجود دارد تا سطح این سیاره را به عمق بیش از ۸۰۰ متر بپوشاند.

با این حال، آنها اشاره می‌کنند که محل این ذخایر آب زیرزمینی برای میلیاردرهایی که برنامه‌های بهره‌برداری اقتصادی از مریخ را دنبال می‌کنند ممکن است خبر خوبی نباشد.

پروفسور مانگا توضیح داده است که «این منابع آب درعمق ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری زیر پوسته مریخ واقع شده است.»

او به بی‌بی‌سی گفت: «حفاری تا عمق ۱۰ کیلومتری مریخ - حتی برای [ایلان] ماسک - دشوار خواهد بود.»

این کشف همچنین می‌تواند هدف دیگری برای جستجوی مداوم برای یافتن شواهد حیات درمریخ را مطرح کند.

پروفسور مانگا می‌گوید: «بدون آب مایع، زندگی وجود نخواهد داشت.»

بنابراین، اگر مریخ دارای شرایطی برای حیات باشد «احتمالا چنین شرایطی را باید درعمق سطح این سیاره جستجو کرد.»%

*منبع : ویکتوریا گیل ، گزارشگر علمی بی.بی.سی، در 25مرداد 1403- 15اوت 2024 

۱۴۰۳ مرداد ۲۰, شنبه

واکنش‌های گسترده جهانی به حمله مرگبار اسرائیل بمدرسه‌ای درشهرغزه

اعتراض‌ها به حمله مرگبار اسرائیل به مدرسه‌ای درغزه

حمله مرگبار اسرائیل به مدرسه‌ای در شهر غزه که بر اساس گزارش‌ها محل سکونت آوارگان فلسطینی بود، با واکنش‌های گسترده بین‌المللی مواجه شده است.

به جز کشورهای عربی و اسلامی منطقه، کاخ سفید از کشته شدن غیرنظامیان ابراز نگرانی کرد و فرانسه خواستار احترام اسرائیل به قوانین بشردوستانه بین‌المللی شد.

ارتش اسرائیل در نخستین موضع‌گیری خود درباره حمله به مدرسه «تابعین» در شهر غزه گفت که اعضای گروه افراطی حماس در این مدرسه مخفی شده بودند و عملیات علیه شهروندان و نیروهای اسرائیلی را از آنجا هدایت می‌کردند.

حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان سازمان تروریستی شناخته می‌شود.

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز شنبه ۲۰ مرداد در بیانیه‌ای «نگرانی عمیق» دولت آمریکا از گزارش‌ها درباره تلفات غیرنظامیان در غزه در پی حمله اسرائیل به یک مدرسه را اعلام کرد.

در این بیانیه آمده که مقام‌های اسرائیلی گفته‌اند اعضای حماس را هدف قرار داده‌اند، اما ایالات متحده خواستار «جزئیات بیشتر» در این زمینه است.

شورای امنیت ملی آمریکا با اشاره به این که حماس از مدارس استفاده نظامی می‌کند، افزوده است: «بارها تکرار کرده‌ایم که اسرائیل باید اقداماتی برای کاهش تلفات غیرنظامی انجام دهد

کاخ سفید با یادآوری کشته و زخمی شدن «تعداد بسیار زیادی از غیرنظامیان» فلسطینی، بار دیگر ضرورت رسیدن به توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها را یادآوری کرده است.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز اعلام کرده حمله مرگبار اسرائیل او را «وحشت‌زده» کرده است.

همچنین وزارت خارجه فرانسه در واکنش به این حمله اعلام کرد: «به مدت چند هفته، ساختمان‌های مدارس به شکل مکرر هدف قرار گرفته‌اند و تعداد قربانیان غیرنظامی غیرقابل تحمل است

دیوید لَمی،‌ وزیر امور خارجه بریتانیا در واکنش به حمله ارتش اسرائیل به مدرسه «تابعین» در محله «الدرج» در شهر غزه که بامداد شنبه روی داد، در شبکه ایکس، توئیتر سابق، نوشته است: «به آتش‌بس فوری نیاز داریم تا از غیرنطامیان محافظت شود، همه گروگان‌ها آزاد شوند و محدودیت در کمک‌رسانی خاتمه یابد

ساعتی پیش‌تر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور سرزمین‌های فلسطینی در شبکه ایکس اسرائیل را به «نسل‌کشی» متهم کرد.

فرانچسکا آلبانِزِه در پیام خود نوشت که اسرائیل «محله به محله، مدرسه به مدرسه و اردوگاه به اردوگاه» مرتکب «نسل‌کشی فلسطینیان» می‌شود.

خبرگزاری رویترز تعداد کشته شدگان این حمله را حدود ۱۰۰ نفر اعلام کرده است و خبرگزاری فرانسه از کشته شدن ۹۳ نفر خبر داده است. حماس می‌گوید ۱۱ کودک و شش زن ازجمله کشته‌شدگان در مدرسه «تابعین» هستند.

هیچیک از این آمار که از سوی مقام‌های حماس گزارش شده‌، به شکل مسنقل قابل راستی‌آزمایی نیست.

قطر، مصر، امارات متحده عربی، اردن، ترکیه و ایران به شکل جداگانه حمله مرگبار شنبه اسرائیل به مدرسه «تابعین» را محکوم کرده‌اند.

سخنگوی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، نیز خواستار توقف حمایت ایالات متحده از اسرائیل شده تا «کشتار هزاران غیرنظامی بی‌گناه» پایان یابد.

سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز از اسرائیل خواست از حمله به تأسیسات غیرنظامی در نوازه غزه خودداری کند.

یکی از مقام‌های ارتش اسرائیل گفته است آمار اعلام‌شده توسط دفتر رسانه‌ای حماس درباره تلفات این حمله، با «اطلاعات» در اختیار ارتش اسرائیل همخوانی ندارد، اما مدرکی هم در این زمینه ارائه نداده است.

ساعتی بعد، ارتش اسرائیل اعلام کرد در حمله هوایی روز شنبه به مدرسه «تابعین» شهر غزه ۱۹ شبه‌نظامی حماس کشته شده‌اند.

قطر که از میانجیان صلح میان اسرائیل و حماس است خواهان انجام تحقیقاتی فوری توسط بازرسان بین‌المللی در این باره شد تا واقعی بودن گفته ارتش اسرائیل را بسنجند.

اسرائیل روز ۲۰ تیر نیز به مدرسه‌ای در شهر خان یونس در مرکز نوار غزه حمله هوایی کرد که بر اساس گزارش‌ها ۲۹ نفر را کشت و ده‌ها نفر را زخمی کرد.

پیش از آن نیز دست‌کم حمله به سه مدرسه دیگر گزارش شده بود. اسرائیل اعلام کرد در همه این حملات، شبه‌نظامیانی را که در مدارس پنهان شده بودند، هدف گرفته است.

از سوی دیگر مقام‌های بهداشتی غزه خبر داده‌اند روز شنبه در حمله‌ای جداگانه توسط اسرائیل، سه فلسطینی در رفح، در نزدیکی مرز غزه و مصر، کشته شدند.

ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد رئیس امنیت عمومی شاخه نظامی حماس که با نام «ولید السوسی» معرفی شده است، در مرکز غزه به قتل رسیده است.

حماس درباره این گزارش اظهارنظر نکرده است.

این حمله در حالی رخ داده است که روز جمعه رهبران آمریکا، قطر و مصر در بیانیه مشترکی با اعلام آماده شدن توافق آتش‌بس غزه، خواستار از سرگیری فوری مذاکرات مربوط به جزییات توافق شدند و از دو طرف خواستند که توافق را نهایی و اجرای آن را به سرعت آغاز کنند.

دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفته است که این کشور نمایندگان خود را بری مذاکره درباره آتش‌بس اعزام خواهد کرد.

رادیو فردا

۱۴۰۳ مرداد ۱۸, پنجشنبه

با رئیس دولت موقت بنگلادش دربحران آشنا شویم

محمد یونس، اقتصاددان برنده جایزه نوبل وگزینه معترضان بنگلادش برای رهبری دولت کیست؟

آنتونی گاروی، شغل,بی‌بی‌سی ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ - ۷ اوت ۲۰۲۴

پس از استعفای شیخ حسینه وگریختن او ازبنگلادش، پروفسور محمد یونس، اقتصاددان برنده جایزه نوبل، به عنوان گزینه‌ای برای رهبری دولت موقت این کشور معرفی شده است.

این مرد ۸۴ ساله از حمایت رهبران دانشجویی برخوردار است که چندین هفته راهپیمایی‌ها را هماهنگ می‌کردند. بسیاری از این راهپیمایی‌ها به درگیری‌های خشونت‌آمیز منجر شد و بیش از ۱۰۰ نفر کشته شدند.

این کارآفرین اجتماعی با تجربه، که از نظر بسیاری به مثابه گزینه‌ای برای بازگرداندن نظم و تثبیت دموکراسی بنگلادش مطرح شده، کیست؟

محمد یونس در دهه ۱۹۷۰ به عنوان پیشگامی در زمینه «سرمایه‌گذاری خُرد» شناخته شد وبه عده‌ای ازفقیرترین افراد کشور کمک کرد تا از فقر رهایی یابند.

او برای این پروژه ابتکاری از بازدیدهایش ازیک روستای فقیر نزدیک دانشگاه چیتاگونگ الهام گرفته بود. با قرض دادن مبالغ اندک – فقط چند ده دلار درهربار – به تعدادی از روستاییان، او به کارآفرینان کوچک که بانک‌های سنتی تمایلی به کمک به آنها نداشتند، کمک مالی ارائه می‌داد.

این پروژه ابتکاری، موفق ازآب درآمد وبه سرعت رشد کرد - وتا اوایل دهه ۱۹۸۰، هزاران عضو داشت وبه بانک گرامین تبدیل شد (که به معنی «بانک روستایی» است).

پروژه‌های متعددی دربنگلادش ازاین بانک منشعب شدند - ازجمله پروژه‌های انتفاعی وغیرانتفاعی- که شامل صنایع نساجی، مخابرات موبایل و خدمات اینترنت پهن‌باند بود.

پروفسور یونس به موفقیت واعتبار جهانی دست یافت ودرسال ۲۰۰۶ به خاطر فعالیت‌های مالی‌اش که به الگویی برای پروژه‌های مشابه در کشورهای در حال توسعه تبدیل شده بود، جایزه نوبل صلح را دریافت کرد.

در عرض چند ماه پس از دریافت جایزه صلح، او بیش از گذشته وارد عرصه سیاست شد. در آن زمان گفت: «من آدمی نیستم که در سیاست راحت باشم. اما اگر وضعیت ایجاب کند، برای ورود به سیاست تردید نخواهم کرد.»

اما در کشوری که دچار بی‌ثباتی سیاسی شدیدی است، داشتن نقشی برجسته به عنوان منتقد دولت، تاگزیر برای او دشمنانی درست می‌کرد.

سال ۲۰۰۷، او کار روی یک جنبش سیاسی به نام «ناگوریک شاکتی» (قدرت شهروندان) را آغاز کرد تا تلاش کند حزب سومی را در نظامی به وجود آورد که چند دهه تحت سلطه خانم حسینه و رقیبش خالدہ ضیا بود.

اما یونس اندکی بعد و پس از سرخوردگی از کشمکش‌ها و رقابت‌ها بر سر قدرت، از سیاست کناره‌گیری کرد.

او به خبرگزاری فرانسه گفت: «من آدمی سیاسی نیستم و قصد ندارم وارد سیاست شوم. از این رو به سرعت اعلام کردم که قصد ندارم حزبی سیاسی راه‌اندازی کنم.»

درسال‌های بعد، روابط او با دولت روز به روز تیره‌تر وپرتنش‌تر شد.

نخست‌وزیر شیخ حسینه، که درسال۲۰۰۸ به قدرت رسید، آقای یونس را به«مکیدن خون» فقرا ازطریق فعالیتهای تجاری اش متهم کرد وتحقیقات متعددی را علیه او آغازکرد. پروفسور یونس وحامیانش معتقد بودن این تحقیقات انگیزه‌هایی سیاسی دارند.

سال گذشته، سازمان ملل از رفتار دولت بنگلادش با مخالفان سیاسی‌اش انتقاد کرد.

راوینا شامداسانی، سخنگوی کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفته بود: «ما به شدت نگران ادامه تهدیدها وآزارواذیت مدافعان حقوق بشر، ازجمله برنده جایزه نوبل محمد یونس، هستیم.»

تنش‌های سیاسی همچنان افزایش یافتند. در ژوئیه‌ سال گذشته، عالی‌ترین دادگاه بنگلادش حکم داد که پروفسور یونس باید بیش از۱میلیون دلار مالیات برای یک کمک مالی خیریه بپردازد.

سپس، درماه ژانویه، او به نقض قوانین کار کشور محکوم شد وبه همراه سه نفرازهمکارانش درگرامین تلکام، به شش ماه زندان محکوم گردید. هرچهارنفراین اتهامات را رد کردند وبا وثیقه آزاد شدند تا منتظر بررسی درخواست تجدید نظر باشند.

اکنون، درپی خاتمه ناگهانی و غیرمنتظره دولت شیخ حسینه دراین هفته، پروفسور یونس به عنوان گزینه‌ای شناخته شده است که رهبران اعتراضات دانشجویی او را برای بازگرداندن بنگلادش به ثبات مناسب می‌دانند. آن‌ها می‌گویند که می‌خواهند برنده جایزه نوبل صلح به عنوان مشاور ارشد دولت موقت منصوب شود وسخنگوی پروفسور یونس اعلام کرده که او این پیشنهاد را قبول کرده است.

درواکنش به خبر استعفای شیخ حسینه، پروفسور یونس گفت: «بنگلادش آزاد شده است.»

او درمصاحبه‌ای که با رسانه هندی «پرینت» انجام داد، گفت که مردم درسراسرکشور جشن گرفته‌اند.

او به این وب‌سایت گفت: «تا زمانی که او [خانم حسینه] در قدرت بود، ما کشوری اشغال‌شده بودیم. او مانند نیرویی اشغالگر، یک دیکتاتور، یک ژنرال رفتار می‌کرد وهمه چیز را کنترل می‌کرد. امروز، تمام مردم بنگلادش احساس آزادی می‌کنند.»

پروفسور یونس گفت: «اکنون قصد داریم از نو آغاز کنیم و کشوری زیبا برای خود بسازیم. این وعده‌ای است که می‌خواهیم به دانشجویان و جوانانی که آینده‌مان را می‌سازند، بدهیم.»

برای هرکسی که ابتدا سکان رهبری را برعهده بگیرد، اولویت کنونی بنگلادش این است که به سرعت دولت موقتی تشکیل دهد تا از بروز خلأ قدرت، که ممکن است به ناآرامی‌های بیشترمنجرشود، جلوگیری کند. نقش پروفسور یونس، با توانایی‌اش درجلب حمایت بین‌المللی، می‌تواند بسیار حیاتی باشد.

 https://www.bbc.com/persian/articles/ckg2n9xnjxmo 

۱۴۰۳ مرداد ۱۵, دوشنبه

واکاوی ستم برزنی از افغانستان درگفتگو با پژوهشگرو روزنامه‌نگار

حجاب، ملیت، قومیت وطبقه : رد مرز کبری غلامی چه پیام‌هایی دارد؟

پیشگفتار: کبری غلامی، دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم‌اجتماعی که در زمینه «هویت‌یابی زن مهاجر» پژوهش می‌کند، علی‌رغم داشتن تمام مدارک اقامتی قانونی با تهدید رد مرز مواجه است. دراین‌باره با زهرا موسوی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار گفت‌وگو کردیم تا این ستم را واکاوی کنیم.

 فعالان جامعه مدنی درایران، ۱۱مرداد / اول اوت درشبکه‌های اجتماعی اعلام کردند که کبری غلامی، پژوهشگر اجتماعی اهل افغانستان که در ایران زندگی و تحصیل می‌کند، پس از دریافت چند پیامک تذکر حجاب، به اداره گذرنامه احضار شده است. پیش‌تر، گذرنامه او به دلیل همین تذکرها ضبط شده بود. بعد از احضار کبری غلامی به اداره گذرنامه، مأموران بدون هیچ توجیه قانونی او را با وجود داشتن مدراک قانونی سکونت درایران بازداشت وطی چند ساعت رد مرز کردند.

فعالان درشبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند که کبری غلامی تمامی مدارک اقامتی قانونی را دارد ودرمقطع کارشناسی‌ارشد علوم اجتماعی در دانشگاه الزهرا دانشجوست و در زمینه «هویت‌یابی زن مهاجر» پژوهش می‌کند. اخراج یک زن پژوهشگر افغانستانی به بهانه «حجاب» واکنش‌های بسیاری برانگیخته است.

برای درک پیام‌های چنین واقعه‌‌ای، با زهرا موسوی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ساکن آلمان صحبت کردیم:

سوال زمانه - به نظر می‌رسد که کبری غلامی درتلاقی ستم‌های ملیتی و جنسیتی قرار گرفته است، و قطعا این تنها مورد نیست. قبلا هم شنیده بودیم که زنان افغانستانی در ایران، مثلا برای کسب اجازه تردد بین شهرهای مختلف، جز اجازه‌ی دولت ایران به اجازه پدر یا همسر هم نیاز پیدا می‌کنند. کمی درباره این درهم‌تنیدگی حرف بزنیم، اگر ابزارهای فمینیسم تقاطعی را به کار بگیریم، زندگی زنان افغانستانی در ایران را چطور تحلیل خواهیم کرد؟

 >زهرا موسوی:

 این‌جا با ستمی مواجه‌ایم که چند لایه است. ملیت افغانستانی ومهاجر بودن یک لایه است وبعد زن بودن به آن اضافه می‌شود. اما لایه‌های دیگری هم وجود دارد: کبری غلامی زن هزاره افغانستانی است، یعنی چهره‌ای با ویژگی‌های بیانی مشخص از آسیای مرکزی دارد که قابل تشخیص است. با همه این اوصاف، در یک لایه‌ی دیگر او به‌واسطه جایگاه آکادمیکش امتیازی دارد که او را مرئی می‌کند، مثل اسد بودا که پژوهشگر علوم اجتماعی بود و در اتفاقی مشابه، با این‌که اسناد معتبر داشت به اردوگاه سنگ‌سفید فرستاده شد. این‌ها نشان می‌دهد که روایت پیگرد حقوقی و اخراج مهاجران افغانستانی به دلیل غیرقانونی بودن یک افسانه است. مواردی مثل کبری غلامی و اسد بودا که امتیاز مشاهده‌پذیر شدن را داشته‌اند، به خوبی نشان می‌دهند که مساله اخراج یا برخورد تبعیض‌آمیز با مهاجران افغانستانی به دلیل این‌که اسناد قانونی ندارند صحت ندارد.

دراین بین یک موردی که نباید فراموش کنیم، نسل دومی‌های افغانستانی‌ها در ایران است. آن‌ها با تحولات سیاسی و اجتماعی ایران پیوندی عاطفی دارند و خودشان را افغانستانی-ایرانی می‌دانند، درست مثلا افریقایی-امریکایی‌ها. درمورد انقلاب زن، زندگی، آزادی هم برای آن‌ها سرکوب مضاعفی اتفاق افتاد. برخی ازآن‌ها دستگیر و ربوده شدند ودرموردشان دادخواهی چندا نی هم صورت نگرفت. انسان‌زدایی ازآن‌ها پیشاپیش صورت‌گرفته بود وگویی شهروند درجه دوم بودن درموردشان پذیرفته شده‌ بود.

درمورد کبری غلامی یا نسل‌دومی‌های ایرانی-افغانستانی، علی‌رغم تلاش‌هایی که برای همبستگی وپیوستگی‌شان با جامعه مدنی ایران انجام می‌دهند، برخورداری از امتیازاتی مثل طبقه متوسط مرکزنشین و تحصیل‌کرده‌بودن می‌تواند به برجسته‌شدن وهمدردی‌پذیر شدنشان کمک کند. مشاهده‌پذیر شدن آن‌ها از چنین امتیازاتی می‌آید اما با این‌حال این کافی نیست. باید آن لایه‌های بی‌صدا و بی‌چهره‌ شده را دریافت که ستم در موردشان بی‌صدا درجریان است. حتی این خطر وجود دارد که در مواردی مشابه با کبری غلامی، نیروهای راست ازاخراجش جلوگیری کنند و بعد ادعا کنند که مشکل را حل کرده‌اند، در صورتی‌که موارد مشابه فراوانی داریم که درباره‌شان خبررسانی نمی‌شود.