پیروزی طالبان درافغانستان توجه به سایر گروه‌های افراطگرای اسلامی مانند القاعده و داعش را نیز به خود جلب کرده است. اما آیا میان این گروه‌ها ریشه وبنیادهای مشترکی وجود دارد وچه چیزی آنها را ازهم متمایز می‌کند؟
راینهارد باوم‌گارتن یکی از ارشناسان مسائل خاورمیانه
دریکی ازشبکه‌های رادیو وتلویزیون آلمان درمقاله‌ای به تفاوتها و اشتراکات
طالبان، القاعده و داعش پرداخته است.
او دربررسی تاریخی خود به این اشاره کرده که درگذشته،
زمانی هم بوده که آمریکا هیچ نگرانی از اقدامات طالبان نداشت.
از دید او طالبان، القاعده و داعش یک عنصر مشترک دارند
وآن چیزی نیست جز "رد ارزش‌های غربی". آنها قاطعانه نظام دموکراتیک را
که زن و مرد در آن ازحقوق مساوی برخوردارند، رد می‌کنند. یک وجه اشتراک دیگر آنها
رد هرگونه پارلمانی است که نمایندگان آن بر اساس انتخابات آزاد و سکولار
برگزیده شده باشند.
همه این گروه‌ها می‌گویند تنها مبنای اقدامات سیاسی،
زندگی اجتماعی وفعالیت اقتصادی باید موازین وقوانین شریعت اسلامی باشد. مهم‌ترین
منابع قوانین شرعی نیز قرآن ومجموعه احادیث است.
تفسیر این منابع توسط نظریه‌پردازان وتئوریسین‌های این
گروه‌های افراطی وتروریستی انجام می‌گیرد که گفته می‌شود جوامع اسلامی قربانی فتنه
و ظلم غربی‌ها هستند ومبارزه با نفوذ غرب درکشورهای اسلامی یک وظیفه شرعی محسوب می‌شود.
تفاوت‌های آشکاری بین سه سازمان تروریستی ازنظرترکیب
جمعیتی اعضای آن ومناطق جنگی یا حوزه جغرافیایی فعالیتهای آنها وجود دارد.
طالبان محدود به افغانستان ومناطق مرزی پاکستان است.
آنها اولین بار درسال ۱۹۸۴ ظاهر شدند. جنبش طالبان ازمدارس قرآن درولایت قندهار
درجنوب افغانستان آغازشد.
درسال ۱۹۹۴ طالبان برای نخستین‌بار به عنوان یک گروه شبه نظامی
مسلح مطرح شد. آنها با پشتیبانی مالی عربستان سعودی، با حمایت سازمان سیا آمریکا وبا
مجهز شدن به تانک، خودرو وتسلیحات سنگین پاکستان پیروزی بی‌سابقه‌ای به دست آوردند.
درآن زمان شبه نظامیان متعددی ازاقوام مختلف افغانستان
که برای کسب قدرت دراین کشور رقابت می‌کردند شکست خورند و یا بدون جنگ به طالبان
ملحق شدند. در۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ طالبان کابل را تصرف وبراساس قوانین شرعی یک دولت
اسلامی اعلام کردند.
زمانی آمریکا از طالبان نگرانی نداشت
درآن زمان شرکت‌های نفتی آمریکایی دیدی مثبت به این
روند داشتند وبیشتر به فکر این بودند که نفت و گاز آسیای میانه را از طریق
افغانستان به پاکستان دراقیانوس هند انتقال دهند و با احداث خط لوله‌هایی لازم سود
زیادی به دست آورند.
اما روابط طالبان و آمریکا دراواخر دهه ۹۰
تیره شدز چون رهبری طالبان سرسختانه ازاسترداد اسامه بن لادن، رهبر القاعده به
آمریکا امتناع کرده بود.
واشنگتن بن لادن را مسئول حملات تروریستی علیه اهداف
آمریکا اعلام کرده بود.
در اوت ۱۹۹۸ تروریست‌های القاعده با خودروی بمب‌گذاری شده به
سفارت آمریکا در نایروبی حمله کردند. در این حمله ۲۱۳ نفر کشته و چهار هزار و ۵۰۰ نفر زخمی شدند. در
همان زمان یک خودروی بمب‌گذاری شده در مقابل سفارت آمریکا در دارالسلام نیز منفجر
شد. در این حادثه نیز ۱۱ نفر کشته شدند.
"القاعده، گروه ترویستی بی‌ریشه"
بن لادن در سال ۱۹۸۸ در پیشاور پاکستان
شبکه تروریستی القاعده را به همراه یاران و همفکران خود تاسیس کرد.
برخلاف طالبان که پشتوانه اصلی آن پشتون‌هاست، القاعده
وابسته به یک قوم یا یک کشور خاصی نیست. این گروه به عنوان مجموعه‌ای از افراد
آموزش‌دیده عرب فعالیت خود را در دهه ۸۰ در افغانستان علیه ارتش شوروی آغاز کرد.
این گروه بعدا به یک شبکه بزرگ تروریستی تبدیل شد و
هدفش را "مبارزه با دشمنان خدا" اعلام کرد. که پس از خروج مسکو ازافغانستان
دشمنان اعلام‌شده، آمریکا وهمچنین رهبران عرب متحد با واشنگتن واسرائیل را
شامل می‌شد. حوزه اصلی فعالیت گروه القاعده کشورهای عربی، آفریقای غربی وآسیای
جنوب شرقی است.
تروریست‌های القاعده حملاتی را درسراسر جهان با ده‌ها
هزار کشته انجام دادند تا انقلابی را برای "تحقق حکومت خدا بر روی زمین"
آغاز کنند.
داعش برخاسته از القاعده
داعش (دولت اسلامی) از شاخه القاعده درعراق جدا شد و
وحشیانه‌ترین سازمان تروریستی محسوب می‌شود. این گروه مسئول قتل عام، بردگی، بریدن
سر مردم، سوزاندن واعدام انسان‌های بیشماری است.
حامیان داعش بیشتر مسلمانان افراطی سنی‌مذهب هستند. ازسال
۲۰۱۴ به بعد داعش موفق شد مناطق وسیعی را درعراق و شمال سوریه تحت
کنترل خود درآورد.
داعش حامیانی از جمله درکشورهای عربی پیدا کرد وموفق شد
شماری از جوانان عمدتا مسلمان کشورهای اروپایی را نیز جذب کند. اما ائتلاف جهانی
علیه داعش "خلافت" این گروه را درهم شکست.
شکی نیست که پیروزی طالبان درجنگ افغانستان هر دو گروه
القاعده و داعش را تقویت کرده است. گروه القاعده در شبه جزیره عربستان پیروزی
طالبان و"شکست و بیرون راندن متجاوزان" را نیز تبریک گفته است.
بازگشت دوباره طالبان به قدرت
جهانیان شاهد آن بودند که طالبان تحت حمایت پاکستان
چقدر قوی هستند وآنها در چند روز گذشته به طرز چشم‌گیری در افغانستان قدرت خود را
نشان دادند.
فعالیتهای القاعده و داعش نیز برای بسیاری از
کارشناسان یک راز و معما بوده است اما بسیاری از ناظران معتقدند که شبکه‌ها و گروه‌های
شبه‌نظامیان تروریستی داعش همچنان تهدیدی جدی در سوریه و عراق محسوب می‌شوند.
پیروزی طالبان در افغانستان نگرانی دیگری را نیز
برانگیخته است و آن اینکه افغانستان به مامنی برای تروریست‌های اسلامی تبدیل شود و
سبب بی‌ثباتی کشورهای دیگر گردد.% لینک کوتاه شده https://p.dw.com/p/3zCmi
پیوست ویا ضمیمه
تشابهات وتفاوت‌های خمینی درایران با ملا عمر در افغانستان https://iranglobal.info/node/88670
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر