انتشار کتاب بازنویسی وبازنشر مرتضی حسینی
از کتاب «تُرکستان» اثر مختار بکر درتبریز ترجمه سید رضا علیزاده
کتاب «تُرکستان» اثر مختار بکر، با بازنویسی «سیدمرتضی حسینی» نویسنده ومحقق
زنجانی درتبریز چاپ و منتشر شد.
این کتاب بسیار مهم و ارزشمند یکی از هزاران اثر علمی و
فرهنگی جریان بزرگ «جدیدچی‌لیک» (جدیدیه) در جهان تُرک می‌باشد. نویسندۀ
این کتاب، مختار بکر؛ از اساتید دارالفنون خیوه و تاشکند بود.
مختار بکر معلم، محقق و نویسندۀ
جدیدچی اهل قازان بود که به دعوت اسفندیار خان؛ خان ترقی‌خواه خیوه از قازان به
خیوه رفت و یکی از بنیانگذران دانش و فرهنگ جدید در اوزبکستان شد. وی کتاب
«تُرکستان» را به زبان تُرکی نوشته و در سال 1918 منتشر کرده است (در تاشکند).
سیدرضا علیزاده؛ نویسنده ومعلم جدیدچی تاجیک، این کتاب را به فارسی ترجمه کرده و
ناشر مشهور افغانستانی؛ شیرمحمدخان ناشر این ترجمه را درسال 1927 (1305) منتشر
کرده است.
کتاب «تُرکستان» حاوی اطلاعات دست اول و ارزشمندی دربارۀ
جغرافیای انسانی و طبیعی، اوضاع سیاسی و فرهنگی، اقتصاد و تاریخ تُرکستان است.
ناحیۀ بسیار مهم در تاریخ و جغرافیای تُرک، کانون داغ دولتمداری تُرکان و بستر رشد
و اعتلای جریان فکری- فرهنگی بزرگ جدیدچی‌لیک که با غلبۀ روس‌ها در دو دورۀ تزاری
و شوروی، یکپارچگی خود را از دست داد و روند رشد و توسعۀ آن متوقف شد. عنوان واقعی
آن یعنی «تُرکستان» نیز تبدیل به عنوان جعلی «آسیای میانه» شده، هویت یکپارچۀ
تُرکستانی به هویت‌های خُرد از قبیل قیرقیز، قازاق، تاجیک، اوزبک و... تجزیه شد.
مختار بکر پس از تبیین کلیات جغرافیای طبیعی تُرکستان، ضمن ارائۀ اطلاعات کلی تاریخی دربارۀ هر یک از مناطق و خان‌نشین‌های آن تا غلبۀ روس‌های تزاری، ویژگی‌های جغرافیای انسانی و طبیعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی هر یک از خان‌نشین‌ها و ولایات را در متن جغرافیایی- فرهنگی آنها یعنی جغرافیای تُرکستان مورد بحث قرار داده و اطلاعات دقیق و بی‌نظیری عرضه کرده است. منبع: سایت گوناز تی.وی ، ۱۴۰۳/۰۶/۰۸، https://gunaz.tv/fa/post/109101
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر