2 مطلب به مناسبت نشست شورای -
حقوق بشر UN و بررسی وضعیت حقوق بشر درایران
1 - نگاهی به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد
بي بي سی- دوشنبه 15 فوريه 2010 - 26 بهمن 1388 ، سودابه جوادی
درپانزدهم مارس سال 2006 میلادی مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ایجاد شورای حقوق بشر برای جایگزینی کمیسیون حقوق بشررا به تصویب رساند واین شورا ازماه ژوئن همان سال رسما آغاز بکار کرد.
از دلایل مهم تشکیل نهاد جدید بی اعتبار شدن کمیسیون حقوق بشر وانتقاد بسیاری از سازمانهای مدافع حقوق بشر از این کمیسیون درنحوه رسیدگی به وضع حقوق بشر بود.
سعید محمودی، استاد حقوق بین المل در سوئد، می گوید که کمیسیون حقوق بشراعتبار خود را به این دلیل ازدست داد که در رسیدگی به مسائل حقوق بشر بی طرفی خود را نمی توانست حفظ کند؛ و 53 کشور عضو آن بطور مستقیم در مسائل مربوط به حقوق بشر دخالت می کردند. گرچه به نهادهای غیردولتی نقشی داده نمی شد، اما مهمترین دلیل بی اعتبار شدن این کمیسیون عضویت کشورهایی در آن بود که خود از شناخته ترین ناقضان حقوق بشر بشمار می آمدند.
به گفته آقای محمودی با توجه به این مسائل بود که وقتی تشکیل شورای جدید در چارچوب اصلاحات در سازمان ملل متحد پیشنهاد شد مورد استقبال فراوان قرار گرفت.
سعید محمودی می افزاید: "چند اقدام درجهت بهبود کارآئی شورا صورت گرفت که مهمترین آن اهمیت دادن به نقش افراد و سازمان های غیردولتی است که شورای حقوق بشر برخلاف کمیسیون قبلی نمی تواند آنرا نادیده بگیرد و درنتیجه نظر افراد وسازمان های تاثیر پذیرخواهد بود.
اقدام دیگر این کمیسیون بررسی وضعیت حقوق بشر در تمام 192 کشور عضو سازمان ملل متحد بطور ادواری است. به این ترتیب که هرچهارسال یکبار کارنامه حقوق بشر چند کشور برای بررسی زیر ذره بین گذاشته می شود."
بشنوید
درهفتمین اجلاس بررسی ادواری جهانی شورای حقوق بشر (دوشنبه 15 فوریه) که در ژنو برگزار می شود پرونده حقوق بشر ایران مورد بررسی قرار می گیرد.
گزارشی که ایران از وضعیت حقوق بشر خود به سازمان ملل ارائه داده، مورد انتقاد شدید سازمان عفو بین الملل قرار گرفته است. این سازمان معتقد است که ایران واقعیت ها را تحریف کرده است.
همزمان شیرین عبادی، حقوقدان ایرانی، درآستانه برگزاری این اجلاس نامه ای سرگشاده به سازمان ملل متحد ارسال داشته و خواستار رسیدگی به وضع حقوق بشر در ایران شده است.
خانم عبادی می گوید که چون ایران درگزارش خود به شورا به حقایق مربوط به حقوق بشر دراین کشور اشاره ای نکرده است، او نامه ای سرگشاده خطاب به نمایندگی شورای حقوق بشر نوشته است.
شیرین عبادی در مورد نامه خود چنین می گوید: "در این نامه به وضع حقوق بشر بخصوص پس از انتخابات ریاست جمهوری اشاره شده است. از جمله به بازداشت ها، اعدام ها، وضع زندانیان سیاسی و بالاخص زندانیان بیمار که تعدادشان شصت نفرست ودر بین آنها دکترمحمد آقای ملکی، دکتر یزدی، منصور توسلی و بهزاد نبوی احتیاج به درمان فوری دارند. همچنین دراین نامه من درموردگروگان گرفته شدن بستگان زندانیان برای تحت فشارقراردادن آنهانوشته ام ازجمله زندانی شدن دو دختر مهندس توسلی وبطورکلی به تمام مواردی که درمورد نقض صریح حقوق بشر وجود دارد اشاره کرده ام."
خانم عبادی سپس اظهار امیدواری کرد که با رو به وخامت گذاشته شدن وضع حقوق بشر در ایران با درخواست او مبنی بر تعیین یک گزارشگر برای نظارت بر وضع حقوق بشر ایران موافقت شود. گرچه او گفت که تصمیم در این مورد به عهده کشورهای عضو و نه کمیسر عالی شورای حقوق بشر خواهد بود.
اما تصمیمات و یا قطعنامه های شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که مانند بیانیه های سازمان های مدافع حقوق بشر لازم الاجرا نیستند تا چه حد می توانند در بهبود وضع حقوق بشر کشورهای ناقض تاثیر گذار باشند؟
سعید محمودی در پاسخ به این سوال می گوید که تصمیات یا قطعنامه های شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برغم آنکه لازم الاجرا نیستند ولی تاثیر گذارند. برای مثال در مورد ایران به گفته کسانی که در ایران زندانی بوده اند، هر بار که فشاری از سوی سازمان ملل متحد در مورد وضع حقوق بشر بر ایران وارد آمده، در نحوه رفتار با زندانیان تاثیر داشته است. و به هرحال هیچ کشوری درجهان نمی تواند بی اعتنا به موازین حقوق بشر باشد.
سعید محمودی می افزاید: "درمورد ایران، برای مثال، اتحادیه اروپا در تمام مذاکراتی که با این کشور دارند تصمیات یا قطعنامه های شورای حقوق بشر را درنظر میگیرند و از آن برای فشارسیاسی استفاده می کنند و از این دیدگاه می توان نقش شورای حقوق بشر را مفید دانست."
سازمان های مدافع حقوق بشر ازعدم همکاری ایران انتقاد می کنند و می گویند که به کارشناسان سا زمان ملل متحد و یا نمایندهای آنان اجازه سفر به ایران داده نمی شود.
ایران می گوید که انتقاد از وضع حقوق بشر این کشور با انگیزه سیاسی انجام میگیرد.
http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/02/100215_l42_iran_human_rights.shtml
----------------------------------------------------------------
2 : انتقاد از ایران در نشست شورای حقوق بشر
درنشست شورای حقوق بشر، هیئت‌های نمایندگی کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا، بریتاینا، اسپانیا، ایتالیا، هلند، بلژیک، دانمارک وآلمان ازوضعیت حقوق بشر درایران انتقاد کردند وخواهان پایان «سرکوبها» دراین کشورشدند.
صبج روز دوشنبه ۲۶ بهمن، نشست بررسی دوره‌ای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد (UPR) درباره «وضعیت حقوق بشر در ایران» در مقر این سازمان در ژنو برگزار شد. بررسی دوره‌ای وضعیت حقوق بشر کشورهای مختلف از سال ۲۰۰۸ و به عنوان راهکاری برای ارتقای سطح پایبندی به استانداردهای جهانی حقوق بشر از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل آغاز شده است.
پرونده هر کشور هر چهار سال یک بار و از سوی نمایندگان دیگر کشورهای حاضر در جلسه مرور می‌شود. این کشور سپس از سوی کشورهای حاضر برای ارتقای وضعیت حقوق بشر خود "پیشنهاداتی" دریافت می‌کند و ملزم می‌شود تا در طول چهار سال آینده در جهت اجرایی کردن پیشنهادات دریافت شده حرکت کند. این اولین نشست دوره‌ای حقوق بشر درباره ایران بود.
بر اساس ساختار یو پی آر (UPR) ایران ملزم است که ظرف دو روز آینده پاسخ‌های خود را نسبت به "پیشنهادات" داده شده، ارایه دهد ومشخص کند درصورت عدم پذیرش پیشنهادات، هرپیشنهاد مشخص را به چه علت نمی‌پذیرد وچه راه‌حل جایگزینی برای آن دارد. این کشور امروز در مجموع بیش از ۱۰۰ پیشنهاد از کشورهای مختلف دریافت کرد.
هیاتی از مقامات بلندپایه ایران به سرپرستی محمدجواد لاریجانی، رئیس شورای حقوق بشر جمهوری اسلامی دراین نشست حاضر شدند. این هیات درحالی به قرائت گزارش‌های دولتی ازوضعیت حقوق بشر درایران پرداختند که همزمان در مقابل دراصلی مقر سازمان ملل، آن‌جا که مجسمه بزرگ یک صندلی که یکی ازپایه‌هایش شکسته خودنمایی می‌کند، جمعی ازایرانیان از نقاط مختلف اروپا برای اعتراض به آن‌چه نقض حقوق بشر درایران میدانند، تجمع کرده بودند.
در داخل سالن تریبون ابتدا در اختیار هیات ایران که متشکل از دو نماینده مجلس شورای اسلامی ایران، فاطمه آلیا و یوناتن بتکلیا، نماینده آشوریان، چهار معاون وزیر، شش قاضی و محبوبه مباشری، رئیس دانشگاه الزهرا بود، قرار گرفت. آقای لاریجانی، سرپرست هیات، گزارش هفت صفحه‌ای دولت ایران را قرائت نمود. او در این گزارش بر اهمیت گفت‌وگو و استفاده از نظرات مختلف تاکید کرد. با این همه آقای لاریجانی بعد از شنیدن پیشنهادات ارایه شده از سوی دیگر کشورها، گفت که «پیشنهادات برخی از کشورهای غربی با زبانی تند بیان شد» و آنها را «اتهام» خواند.
محمدجواد لاریجانی در نشست امروز با بیان این‌که «هدف جمهوری اسلامی، تحقق حکومتی دموکراتیک و مدرن با تکیه بر دکترین و ارزش‌های اسلامی است،» به بخش‌هایی ازقانون اساسی اشاره کرد که به اعتقاد وی از حقوق بشر حمایت می‌کند و به برشمردن یکایک آنها پرداخت. وی بر استقلال قوه قضاییه از دیگر مراکز قدرت در ایران تاکید کرد و گفت: «ایران آمادگی دارد تا با ذهنیتی مثبت در زمینه حقوق بشر با جامعه بین‌المللی همکاری کند.»
سرپرست هیات اعزامی ایران البته به این نکته اشاره کرد که میراث و تنوع فرهنگی باید پیش از هر گونه همکاری و گفت‌وگو در این زمینه، مد نظر قرار گیرد. او گفت: «تنها سبک مناسب زندگی، لیبرال دموکراسی و شیوه زندگی مردم در واشنگتن و لندن و پاریس نیست و ارزش‌های متنوعی وجود دارد.»
فاطمه آلیا، نماینده مردم تهران درمجلس شورای اسلامی، سخنگوی دوم هیات ایرانی در نشست امروز بود. او که از نمایندگان حامی طرح اعدام زودهنگام متهمان به «محاربه» و پیش‌تر «چند همسری مردان» بوده است، دراین نشست از «اقدامات مجلس برای تحقق حقوق بشر درسطح کشور ایران» نظیر برابرسازی دیه مسلمان وغیرمسلمان سخن گفت.
ایران «سرکوبها» را متوقف کند
پس از سخنرانی فاطمه آلیا نوبت به دور اول طرح پیشنهادات دیگر کشورها رسید. نماینده دولت آمریکا اولین کشوری بود که رو به هیات ایرانی به ابراز نظر پرداخت. وی گفت: «اکنون هشت ماه است که میلیون‌ها ایرانی سعی دارند که اعتراض خود را از انتخابات بیان کنند و به طرح حقوق اساسی خویش بپردازند.» وی سپس با توصیف خشونت در برخورد با معترضان به انتخابات ایران، گفت: «ایالات‌متحده مایل است تا اتفاقات رخ‌داده در روز‌های پس از انتخابات در ایران، محدودیت آزادی بیان در این کشور، محدودیت دسترسی به اینترنت، دستگیری گسترده روزنامه‌نگاران، برگزاری دادگاه‌های نمایشی و توقیف مطبوعات را محکوم کند.»
او سپس با اعلام نگرانی درباره وضعیت اقلیت‌ها و به‌خصوص بهاییان در ایران، گفت که پیشنهادات خود را به این شرح اعلام می‌کند: «دولت ایران هر چه سریع‌تر دادگاه‌های نمایشی را متوقف کند. این کشور آزادی بیان و تجمعات را محترم شمارد. محدودیت‌های روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان را حذف کند. شکنجه در بازداشتگاه‌ها متوقف شود و درباره موارد شکنجه که تا به حال گزارش شده، بررسی واقدامات لازم انجام شود. به بازرسان بین‌المللی اجازه دسترسی به بازداشتگاه‌های داخل ایران داده شود.»
البته این فقط کشور آمریکا نبود که از وقت خود در نشست امروز برای بیان انتقادات مشخص و پیشنهاداتی درجهت رفع آنها استفاده کرد. کانادا، که پس از آمریکا سخن گفت، اسلونی، استرالیا، اسرائیل، انگلیس، اسپانیا، کانادا، لوگزامبورگ، ایتالیا، هلند، بلژیک، دانمارک و آلمان از دیگر کشورهایی بودند که مواضع انتقادی نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران اتخا کردند.
محور اصلی اعتراض این کشورها حوادث پس از انتخابات در ایران، اعدام افراد زیر ۱۸ سال در این کشور، وضعیت اقلیت‌های دینی خصوصاً بهاییان و همچنین تبعیض علیه زنان در ایران بود.
آنها همچنین پیشنهاداتی را نظیر آزادی زندانیان سیاسی، تحقیق مستقل و شفاف پیرامون گزارش‌های موجود در مورد شکنجه و تجاوزهای جنسی در زندان‌های ایران بخصوص در ایام پس از انتخابات و رسیدگی به پرونده عاملان و آمران آنها، پذیرش بازرسان بین‌المللی از سوی ایران، و همچنین پیوستن این کشور به کنوانسیون جهانی منع شکنجه و منع هرگونه تبعیض علیه زنان (سیدا) بیان کردند.
از آن میان نماینده کشور آلمان، ایران را با این چالش رو به رو کرد که توضیح دهد با توجه به این‌که قانون اساسی ایران مبتنی بر شریعت اسلامی است، ایران برای مواردی که حقوق بشر و الزامات کنوانسیون‌های بین‌المللی را در تضاد با شریعت معرفی می‌کند، چه راهکاری در نظر دارد.
البته در مقابل این گروه از کشورها که بیشتر لحن انتقادی داشتند، می‌توان به کشورهایی نیز اشاره کرد که در فرصت ارایه نظرات خود بیشتر به حمایت از ایران و تمجید از دستاورد‌های آن پرداختند. نمایندگان چین و روسیه به‌عنوان مهمترین شرکای ایران و برزیل، کوبا، ونزوئلا، بولیوی و نیکاراگوئه، به‌عنوان هم‌پیمانان ایران در آمریکای لاتین و کشورهای دیگری نظیر پاکستان، بحرین، لبنان، ژاپن و قطر، پیش از هر چیز از ایران به علت حضورش و آن‌چه که آنها احترام این کشور به گفت‌وگو نامیدند، تشکر کردند.
بیشتر این کشورها به ارتقای سطح بهداشت، فقرزدایی و گسترش سوادآموزی در ایران اشاره کردند و پیشنهاد ارایه شده از سوی بیشتر آنها این بود که «ایران به تلاش‌های خود در جهت ارتقا حقوق بشر» ادامه دهد .
درحاشیه نشست شورای حقوق بشر
فعالان برجسته حقوق بشر ایران، با برگزاری یک کنفرانس خبری در حاشیه این نشست، به بررسی نشست امروز شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد پرداختند. در این نشست که با حضور نمایندگانی از سازمانهای عفو بین‌الملل، کمپین‌بین‌االمللی حقوق بشر درایران، سازمان بین‌المللی بهاییان، برگزارشد، حاضران درسخنن خود به گزارش «سرشار از اطلاعات غیرواقعی» ارائه شده توسط هیات ایرانی وپیشنهادات و واکنش‌های حمایتی- تقدیری برخی از کشورها اعتراض کردند.
هادی قائمی، سخنگوی کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران گفت: «محاکمه زندانیان سیاسی و رفتار با آنها در طول دوران بازداشت به‌هیچ‌وجه با استانداردهای بین‌المللی و قوانین داخلی ایران سازگاری ندارد.» وی افزود: «در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، امروز دروغ‌های بزرگی گفتند و این نشان می‌دهد که اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل باید فرایندی ایجاد کنند که ایران را مجبور به پاسخگویی کند.»
در همین حال دکتر پیام اخوان، استاد حقوق دانشگاه مک‌گیل و دادستان سابق دادگاه کیفری بین‌المللی نیز در گفت‌وگو با دویچه وله به بیان نظرات خود درباره نشست امروز بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخت و گفت: «پس از نطق آقای لاریجانی به نظر می‌رسد ایران از نظر حقوق بشر، بهشت است. گزارش ایران بیش از هرچیزی شامل انکار بود، انکار همه موارد نقض حقوق بشر دراین کشور.» وی معتقد است: «حمایت برخی ازکشورها ازایران، اقدامی سیاسی بوده ودرمباحث سازمان ملل چنین مواردی سابقه دارد. حتی درمورد سودان، با وجود نسل‌کشی در دارفور، بسیاری از کشورها این موضوع را مطرح نکردند.»
نماینده آمریکا دراین نشست نیز درگفت‌وگو با دویچه وله گفت:"این فرصتی بود تا ما بخشی ازنگرانی‌های عمیق و پرشمارخودرامطرح کنیم. این فقط آغازراه است وما باید برای اقدامات بعدی تلاش کنیم. مادرکنار مردم ایران ایستاده‌ایم."
گفتنی است، پس ازپایان نشست رسمی، اعضای هیات ایرانی، درخواست همه رسانه‌های فارسی‌زبان برای مصاحبه پیرامون مباحث مطرح‌شده درنشست امروزرارد کردند.%
مریم میرزا/احسان نوروزی>تحریریه: مصطفی ملکان
------------------------------------------------------------
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر