آخرين مهلت براى ثبت نام آثار دريونسكو

۱۱ فروردين؛ آخرين مهلت براى ثبت نام آثار درحافظه جهانى يونسكو

سه شنبه ۳ فروردين ۱۳۸۹ ، *- برگرفته از سایت ایران امروز.نئت
يونسكو ضمن دعوت از كشورهاى مختلف براى معرفى آثار و دستنوشته ها در فهرست حافظه جهانى، آخرين فرصت ثبت نام براى فهرست مجموعه‌هاى كتابخانه‌اى وآرشيوى معتبر و مهم جهان را اعلام كرد. آخرين مهلت براى ثبت‌نام در اين فهرست ۳۱ ماه مارچ ۲۰۱۰ برابر با ۱۱ فروردين ماه ۱۳۸۹ اعلام شده است.
خبرگزارى ميراث فرهنگى - يونسكو با دعوت از كشورهاى مختلف براى معرفى آثار و دستنوشته ها در فهرست حافظه جهانى اعلام كرد كه فرصت ثبت نام براى فهرست مجموعه هاى كتابخانه‌اى و آرشيوى معتبر و مهم جهان ۳۱ ماه مارچ، (۱۱فروردين ۸۹) به پايان مى رسد.
فهرست حافظه جهانى كه ازسال ۱۹۹۷ با هدف حفاظت و ارتقاى ميراث مستند با ارزش هاى جهانى تاسيس شده، هر سال آثار و دست نوشته ها و نيز اسناد و مدارك آرشيوى متعلق به شخصيتها و مفاخر علمى، فرهنگى و هنرى جهان را پس از ارزيابى هاى كارشناسى دراين فهرست ثبت مى كند.
اين آثار كه معمولا از سوى مقامات فرهنگى كشورها به كميسيونهاى ملى يونسكو و يا كميسيون محلى حافظه جهانى مستقر دركشورهاى مختلف معرفى و تسليم مى شود، مورد ارزيابى كارشناسان قرار گرفته و پس از تصويب از نظر برخوردارى از معيارهاى تعيين شده درراهنماى عمومى براى حفاظت ازميراث مستند، درفهرست اين آثار قرارمىگيرد.
دراطلاعيه منتشر شده ازسوى يونسكو تاكيد شده است كه اسناد ومدارك مورد نظر به صورت الكترونيك نيز قابل ارائه به يونسكو خواهد بود.
اسناد ومدارك انتخاب شده ،پس از ارزيابى وتصويب دركميسيون ويژه حافظه جهانى به عنوان آثار منتخب سال ۲۰۱۱ اعلام خواهد شد.
دفتر اطلاع رسانى وانفورماتيك يونسكو به منظور ْآگاهى كشورهاى عضو براى شركت دربرنامه فهرست خاطرات جهانى، شرايط ومعيارهاى مورد را درارزيابى و سنجش ارزش فرهنگى آثار مكتوب مورد نظر درفهرست خاطرات جهانى اعلام كرده است.
اين معيارها به هفت ويژگى مشخص اشاره دارد وهراثر مستند و مكتوب كه ازسوى كشورهاى داوطلب پيشهاد مىشود، متناسب با اين معيارها ازسوى كارشناسان مربوطه ارزيابى وبررسى قرار مىگيرد. معيارهاى اعلام شده به منظور بررسى آثار واسناد مكتوب براى ثبت درفهرست خاطرات جهانى به اين شرح است:
- آثارى كه داراى نفوذ و تاثير فرهنگى جدى وماندگار درسطح جهانى بوده و مرز فرهننگهاى ملى را درنورديده و كاركرد بين المللى يافته باشند.
-آثارى كه نقش مهمى درشكل گيرى روشها يا ايجاد تغييرات با اهميت درامور جهانى داشته باشند.
-آثارى كه سهم برجسته اى در درك بشر از جهان به ويژه در يك مقطع مهم وتعيين كننده تاريخى داشته باشند.
-آثارى كه در بردارنده اطلاعات مهم درباره يك مكان ويژه باشند وآن مكان، داراى نقش قاطعى درزمينه رشد، توسعه، تاريخ و فرهنگ جهان بوده است.
-اسناد ومدارك مرتبط بارندگى،‌ آثار، جمعيتها ويا شخصيتهاى بنام كه سهم برجسته اى درفرهنگ وتاريخ بشرى داشته اند.
- آثارى كه واجد اطلاعات ارزشمند درباره موضوعى مهم يا حادثه اى بزرگ در تاريخ و فرهنگ جهان باشند.
-آثار و اسنادى كه مشخصا نمونه بارز يك شكل يا سبك ويژه در حيات، فرهنگ و نگرش بشرى باشند كه از محدوده مرزهاى ملى در گذشته و جنبه جهانى و بين المللى يافته باشند.
دراين اطلاعيه تاكيد شده است علاوه بر اين هفت معيار اصلى، توجه به دو نكته جانبى نيز در بررسى آثار معرفى شده مورد توجه است اين دو نكته مربوط به برخى از آثار مستند و مكتوبى است كه اگرچه به تنهايى ارزش حهانى ويژه اى ندارند اما در صورت ثبت در مجموعه گنحينه خاطرات جهانى سبب غنا و يا تكميل اين مجموعه خواهند شد.
همچنين آثارى كه واجد درجه بالايى از جامعيت و تماميت بوده و درنوع خود اثرى يگانه و منحصر به فرد در جهان محسوب مى شوند، مى توانند از سوى كشورهاى مربوطه به اين دبيرخانه معرفى شوند.
ارزيابى و بررسى اسناد و آثار معرفى شده از سوى كشورهاى مختلف توسط كارشناسان هيات داورى انجام مى شود. نظر و توصيه اعضاى كميته ثبت نام آثار و كميته مشاوران بين المللى (IAC) براى تصميم گيرى نهايى به هيات رئيسه عمومى تسليم مى شود.
مطابق برنامه ريزىهاى صورت گرفته نه تنها دولت ها بلكه موسسات ملى- منطقه اى، NGها، كميسيونهاى تخصصى بين المللى ويا هياتهاى تخصصى درسطح ملى ومنطقه اى مى‌توانند نسبت به معرفى آثار مكتوب مورد نظر براى شركت دربرنامه بين المللى خاطرات جهانى اقدام كنند.
درعين حال امكان فعاليت وعمليات مشترك در سطح منطقه اى وبا شركت چند كشور نيز درمعرفى آثار و اسناد جهانى، وجود دارد. دراين زمينه نسبت به بازسازى حافظه جهانى درمواردى كه آثار يا گنجينه هاى موزد نظر جابجا ويا در كشورهاى مختلف پراكنده شده اند ، توجه وهمكارىهاى لازم از سوى يونسكو انجام خواهد شد.
دفتر حافظه جهانى يونسكو كه با هدف ثبت ونگهدارى آثار و اسناد مكتوب تشكيل شده است، ازسال ۱۹۹۲ تاكنون از ميان آثار واسناد و گنجينه هاى مكتوب در آرشيو و كتابخانه هاى جهان، آثارى را كه واجد ارزشهاى بين المللى هستند به عنوان گنجينه خاطرات جهانى به ثبت رسانده است. هدف از تشكيل اين دبيرخانه نه تنها نگهدارى دقيق از اين اسناد و يادگارهاى جهانى، بلكه توجه و احترام به تنوع جمعيتى، زبانها وفرهنگها است. همچنين نگهدارى از اين اسناد دربرابر خطر فرسودگى وفراموشى و اقدام در راستاى انتشار ومعرفى بيشتر اين قبيل آثار فرهنگى درسطح جهان از ديگر اهداف مورد نظر در اجراى اين برنامه بين المللى است.
ازسال ۱۹۹۱ تاكنون كشورهاى مختلفى دراين برنامه شركت كرده وبه معرفى آثار پرداخته‌اند كه ازجمله آنها نام چند كشور عربى نيز جلب نظر مى كند كشورهايى چون عربستان سعودى با معرفى قديمى ترين نسخه و دستنوشته قرآن به خط كوفى درسال ۲۰۰۳ ، كشور مصر با معرفى اسناد وخاطرا ت مربوط به كانال سوئز درسال ۱۹۹۳ وهمچنين اسناد و مدارك مربوط يه سلاطين و شاهزادگان اين كشور در سال ۲۰۰۵، ستون سنگى يادبود نحرالكلب نصب شده در لبنان براى سال ۲۰۰۵ و همچنين الفباى فنيقى از همين كشور كه در سال ۲۰۰۵ به اين دبيرخانه معرفى شده است. كشور هند نيز مجموعه اى از آثار و نسخ عربى وفارسى درهندوستان و آسياى مركزى در دوره معول ونقاشى، مينياتورها ومكاتب نقاشى ايرانى را براى سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ به دبيرخانه حافظه جهانى يونسكو معرفى كرده است. كشورآذربايجان نيز درسال ۲۰۰۵ميلاديبه معرفى مجلات و روزنامه هاى قديمى درتاريخ اين كشور اقدام كرده است.
ايران پس از ۱۴ سال تاخير در اين زمينه، در سال ۸۴ نخستين بار با انتخاب سازمان اسناد و كتابخانه ملى ايران به عنوان دبيرخانه كميته ملى ميراث مكتوب، رسما از ۲۵ بهمن ماه كار بررسى و انتخاب اثر برگزيده ايرانى براى ثبت در فهرست حافظه جهانى را آغاز كرد.
كميته حافظه جهانى ايران از زمان تشكيل تا سال ۸۷ توانست دو اثر را در اين كميته به ثبت برساند. اعضاى كميته يك بار در ماه تشكيل جلسه مى دهند و پس از بررسى كميته هاى تخصصى در خصوص انتخاب اثر تصميم مى گيرند.
اين كميته با مراكز و نهادهايى كه احتمالا اسناد با ارزشى را دراختيار دارند به شيوه هاى گوناگون تماس مى گيرد و پس از بررسى هاى اوليه تيم كارشناسى براى بررسى دقيق تر اثر به محل مربوطه فرستاده مى شوند. در نهايت اثر انتخاب شده در جلسه كارشناسان اين كميته به تاييد نهايى مى رسد.
"چون لى هان"، رييس دفتر منطقه اى يونسكو در تهران كه درسال ۸۷ به مناسبت برگزارى كارگاه آموزشى حافظه جهانى به ايران سفر كرده بود، با بيان اينكه ايران آگاهى ويژه اى نسبت به ثبت آثار ميراث معنوى و غيرملموس دارد، افزود:« من از شاهنامه بايسنقرى كه هم اكنون در حافظه جهانى به ثبت رسيده است، ديدن كردم. اين اثر ازنظر لطافت و زيبايى بى نظير است. ايران به عنوان يكى از منابع فرهنگى در سطح جهان مطرح است و از اين جهت وظيفه ماست كه براى حفظ اين آثار فرهنگى و اجتماعى تلاش كنيم.»
رييس دفتر منطقه اى يونسكو درتهران افزود:« ايران داراى شخصيتهاى برجسته اى مثل مولانا، ابن سينا و فردوسى است كه آثارى بزرگتر ازخودشان خلق كرده اند وحفظ از اين آثار نه فقط وظيفه كميته ملى، بلكه وظيفه تمامى ماست.»
"جويى اسپرينگر" كارشناس ارشد برنامه حافظه جهانى يونسكو نيز دراين نشست عنوان كرد:« كميته ملى حافظه جهانى درايران كمتر از ۳ سال است كه تشكيل شده، اما دراين مدت بسيار فعال عمل كرده است. كميته جهانى يونسكو نيز كه از سال ۱۹۹۲ تشكيل شده است، با وجود قدمت كوتاهى كه نسبت به كميته ميراث فرهنگى يونسكو دارد، تاكنون بيش از ۱۴۰ اثر را به ثبت رسانده است.»
وى ادامه داد:« اين آثار درزمينه هاى مختلفى هستند كه قديمى ترين آنها مربوط به هزاره سوم قبل از ميلاد است. علاوه بر تصوير، نقاشى و خطوط نوشتارى آثارى همچون سنگ نوشته درميان اين آثار به چشم مىخورد. البته براى ما رسانه حامل چندان مورد توجه نيست، بلكه مفاهيمى كه انتقال داده مىشود، متمركز هستيم.»
با توجه به تلاشهاى گسترده ايران در زمينه ثبت ونگاهدارى از آثار ومفاخر مرتبط با حافظه جهانى، دو نشان فرهنگى سازمان يونسكو نيز به دو اثر " شاهنامه بايسنقرى" و "وقف‌نامه ربع رشيدى" اهدا شده است.%

----------------------------------------------------------------------