دیابت چیست وچگونه به آن مبتلا نشویم

تخمین زده می‌شود که ۴۲۲ میلیون نفر فرد بزرگسال در سراسر دنیا از بیماری دیابت رنج می‌برند، عدد و رقمی که نسبت به ۱۹۸۰ چهار برابر شده استبه مناسبت روز جهانی دیابت نگاهی می‌کنیم به چیزهایی که باید درباره این بیماری بدانید، وراه‌های اجتناب از فراگیرترین نوع آن.

به مناسبت روزجهانی دیابت نگاهی می‌کنیم به چیزهایی که باید درباره این بیماری بدانید، و راه‌های اجتناب ازفراگیرترین نوع آن.

دیابت اختلالی جدی که با فرد می‌ماند وهرسال بیش از یک میلیون نفر را می‌کشد - وهمه هم می‌توانند به آن مبتلا شوند.

دلیل این اختلال ناتوانی بدن از سوخت ‌وساز تمامی قند موجود درخون است؛ پیچیدگی‌های ناشی ازآن می‌تواند به حمله قلبی، سکته، نابینایی، بیماری‌های کلیوی وقطع بخش‌های پایینی دست‌ها و پاها منجر شود.

وبه گفته سازمان بهداشت جهانی این اختلال رو به افزایش است- طبق تخمین‌ها، ۴۲۲ میلیون نفر درسراسر دنیا با دیابت زندگی می‌کنند - چهار برابر چهل سال پیش.

با وجود خطرات این بیماری، نیمی از مبتلایان نمی‌دانند که دیابت دارند. با وجود این، می‌توان با تغییر درسبک زندگی دربسیاری موارد از بروز بیماری جلوگیری کرد.

دلیل بروز دیابت چیست؟

وقتی غذا می‌خوریم، بدنمان کربوهیدرات‌ها را به قند (گلوکز) تبدیل می‌کند. سپس هورمونی به نام انسولین که درلوزالمعده ساخته می‌شود به سلول‌های بدنمان دستور می‌دهد که این قندها را برای تولید انرژی جذب کنند.

رژیم غذایی مملو از قند و نشاسته می‌تواند به دبایت منجر شود

دیابت هنگامی بروز می‌کند که انسولین تولید نمی‌شود یا درست کار نمی‌کند و به همین خاطر قند در خون جمع می‌شود.

دیابت چه نوع‌هایی دارد؟

چند نوع دیابت داریم.

در دیابت نوع ۱، توقف تولید انسولین در لوزالمعده به تجمع گلوکز درخون منجر می‌شود.

دانشمندان دقیقا نمی‌دانند که این اتفاق به چه دلیلی می‌افتد، اما فکر می‌کنند که ناشی از مسائل ژنتیکی یا عفونت‌های ویروسی است که به سلول‌های سازنده انسولین درلوزالمعده آسیب می‌زنند. حدود ۱۰ درصد بیماران دیابتی از نوع ۱ آن رنج می‌برند.

روز جهانی دیابت؛ قاتلی که سالانه درسکوت بیش از ۴ میلیون نفر را می‌کشد

در دیابت نوع ۲، یا میزان انسولین تولیدی درلوزالمعده کافی نیست یا هورمون به درستی کار نمی‌کند.

این اتفاق معمولا در افراد میان‌سال یا مسن می‌افتد، اما جوانانی که اضافه‌وزن دارند یا فعالیتشان کم است، و برخی اقوام، مخصوصا اقوام آسیای جنوبی، نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند.

برخی از زنان شاید دچار دیابت بارداری شوند، مشکلی که به خاطر ناتوانی بدن درتولید انسولین کافی برای مادر وجنین ایجاد می‌شود.

دیابت بیماری مزمنی است که دلیل آن ناتوانی لوزالمعده درتولید انسولین کافی ویا ناتوانی بدن درمصرف انسولین تولید شده است

پژوهش‌های مختلفی که با معیارهای مختلف انجام گرفته‌اند نشان می‌دهند که بین ۶ تا ۱۶ درصد زنان باردار دچار دیابت بارداری می‌شوند. آن‌ها باید با رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی، یا تزریق انسولین میزان قند بدنشان را کنترل کنند تا احیانا به دیابت نوع ۲ تبدیل نشود.

مردم می‌توانند به پیش‌دیابت نیز مبتلا شوند - افزایش میزان گلوکز در خون که می‌تواند به دیابت تبدیل شود.

علائم دیابت چیست؟

متداول‌ترین علائم شامل موارد زیر می‌شود:

• احساس تشنگی شدید

• ادرار بیش از حد، مخصوصا شب‌ها

• احساس خستگی شدید

• کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد

• برفک دهان که مرتب بازمی‌گردد

• تاری دید

• زخم‌ها وخراش‌هایی که خوب نمی‌شوند

به گفته نظام سلامت ملی بریتانیا، علائم ناشی دیابت نوع ۱معمولا درکودکی ونوجوانی بروزمی‌کنند وشدت بیشتری هم دارند.

نشانه‌های دیابت می‌تواند تشنگی شدید، خستگی ونیاز مکرر به دفع ادرار باشد

احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ دربین افراد بالای ۴۰ سال (۲۵ سال دربین اقوام جنوب آسیا)، کسانی که والد یا پدرمبتلا به دیابت دارند، واضافه‌وزن دارند یا چاق محسوب می‌شوند بیشتر است.

آیا می‌توان مانع از بروز دیابت شد؟

دیابت ناشی ازعوامل ژنتیکی ومحیطی است، اما می‌توان با رژیم غذایی سالم وسبک زندگی فعال میزان قند حاضر درخون خود را کنترل کرد.

اجتناب ازغذاها ونوشیدنی‌های فرآوری‌شده پرشکر، وجایگزین کردن نان وماکارونی سفید با نمونه‌های سبوس‌دار قدم اول خوبی است.

 ورزش و رژیم غذایی متعادل نقش مهمی در مقابله با دیابت دارد

قند وغلات تصفیه‌شده ارزش غذایی کمتری نیز دارند، چرا که قسمت‌های سرشار از ویتامین و فیبر آن‌ها زدوده شده است. برای مثال می‌توان به آرد، برنج و ماکارونی بی‌سبوس، شیرینی، نوشیدنی‌های گازدار/شیرین، آبنبات، و غلات صبحانه‌ حاوی شکر مصنوعی اشاره کرد. رژیم غذایی سالم شامل سبزیجات، میوه، حبوبات و غلات کامل می‌شود. در عین حال باید روغن‌های سالم، دانه‌ها، و ماهی‌های حاوی امگا-۳ را هم به آن افزود.

مهم است که در فاصله‌های مرتب غذا بخوریم و به محض سیر شدن دست از خوردن بکشیم.

فعالیت بدنی نیز می‌تواند به کاهش میزان قند خون کمک کند.

توصیه نظام سلامت ملی بریتانیا هفته‌ای ۲.۵ ساعت فعالیت هوازی است که می‌تواند شامل پیاده‌روی سریع یا پله‌نوردی باشد.

وزن مناسب می‌تواند به بدن در کاهش سطح قند خون کمک کند. درصورت نیاز به کاهش وزن، سعی کنید به آرامی وزن کم کنید - بین نیم تا یک کیلوگرم در هفته.

همچنین مهم است که سیگار نکشید وبرسطح کلسترول خود نیز نظارت کنید تا احتمال بیماری‌های قلبی را کاهش دهید. 

ورزش میزان قند خون را هم پایین می‌آورد وکمک می‌کند تا بدن ازانسولین بهتر استفاده کند

پیچیدگی‌های ناشی از دیابت چیست؟

سطح بالای قند درخون می‌تواند آسیبی جدی به رگ‌ها بزند.

اگر خون نتواند به راحتی دربدن جریان پیدا کند، به قسمت‌هایی از بدن که به آن نیاز دارند نمی‌رسد، واین مساله می‌تواند باعث آسیب عصبی، نابینایی، و بروز عفونت در پاها شود.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید دیابت یکی از دلایل اصلی نابینایی، مشکلات کلیوی، حمله قلبی، سکته و قطع قسمت‌های پایینی دست‌ها و پاها است.

درسال ۲۰۱۶، دلیل مستقیم مرگ ۱.۶ میلیون نفر دیابت عنوان شد.

چند نفر دیابت دارند؟

به گزارش سازمان بهداشت جهانی، تعداد افراد مبتلا به دیابت از ۱۰۸میلیون نفر درسال ۱۹۸۰ به ۴۲۲میلیون نفردرسال ۲۰۱۴ رسیده است.

دیابت می‌تواند به کوری، نارسایی کلیوی، سکته قلبی وسکته مغزی منجر شود

در۱۹۸۰، کمتر از ۵ درصد افراد بزرگسال دردنیا به دیابت مبتلا بودند- این نرخ درسال ۲۰۱۴ به ۸.۵ درصد افزایش پیدا کرد.

فدراسیون بین‌المللی دیابت تخمین می‌زند که ۸۰ درصد بزرگسالان مبتلا به دیابت درکشورهایی زندگی می‌کنند که درآمد کم یا متوسط دارند وعادت‌های غذایی به سرعت تغییر کرده‌اند.

این بیماری درکشورهای توسعه‌یافته با فقر ومصرف غذاهای ارزان وفرآوری‌شده ارتباط دارد.

منبع: bbc ، بخش:  گوناگون ، انتشار از:  اختر ، برگرفته از سایت ایرانگلوبال در14نوامبر 2021  

https://iranglobal.info/node/90823