مصاحبه "TRT" با آقای دکتر مجید تکه، استاد موسیقی ترکمن و بنیانگذار گروه هنری "دؤولت مأمت آزادی"
دکتر مجید تکه : بارزترین ویژگی موسیقی ترکمن، الهام آن از طبیعت است
و طبیعت بن مایه ی موسیقی ترکمــن را تشکـــیل می دهد
(*- منبع : سایت www.trtpersian.com )
اکثر ما آنجا را با مردمی خونگرم، لباسهای سنتی زنان، فرهنگ دست نخورده و غنی واسبهای رهوارش می شناسیم. شاید هم طعم خاویار آنجا را چشیده باشیم. سرزمین ترکمنصحرا، سرزمینی که به دلیل دومحصول عمده اش پنبه وخاویار؛ به سرزمین طلای سفید و مروارید سیاه نیز معروف است.
درکنار مردم مهمان نواز و خونگرم، ترکمن صحرا یک ویژگی دیگر هم دارد و آن هم حضور بخشی ها این خنیاگران عرصه موسیقی، در متن جامعه است.
بخشی های ترکمن درکنار عاشیق های آذربایجان، اوزان های آسیای میانه و خوانندگان سنتی ترکیه میراث داران فرهنگ غنی هزاران ساله ترکان هستند.
ترکمن صحرا درشمال شرقی ایران کنونی واقع شده است. اکثر جمعیت این منطقه را ترکمنها تشکیل می دهند، مردمی که فرهنگ، هنر، زبان، عرف و عادات و آداب و رسوم کهن ترکی را به بهترین شکل ممکن حفظ کرده اند.
استانهای گلستان و خراسان شمالی محل اصلی زیست ترکمنهای ایران است. و شهرهای گنبدکاووس، بندر ترکمن، آق قلا، گؤموش تپه، کلاله، بجنورد، گرگان و تربت جام مهمترین شهرهای ترکمنهای ایران است. و در پهنه وسیع جغرافیایی ترکمن صحرا نزدیک به دو و نیم میلیون ترکمن زندگی می کنند.
بخشیها نقش مهمی درجامعه ترکمن دارند. آنها روایتگر دردها، رنج ها، آمال، آرزوها و خوشبختی های ملت ترکمن هستند. ملتی که به زبان وریشه واصالت خود میبالد ودرکنارسایرملل ترک زبان، جزئی ازغنای فرهنگی ترکهای جهان محسوب میشود.
دکتر مجید تکه از بخشی های معروف ترکمن صحرا درسطح جهان است. وی تا کنون درفستیوالهای مختلف شرکت کرده وبا هنرنمایی خود دیده ها را متحیر هنر مردمان هنرمند ترکمن کرده است.
دکتر تکه چند روزی را به دعوت سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه (TRT) مهمان ترکیه بود. حضور وی را در سازمان تلویزیون ترکیه مغتنم شمردیم و مصاحبه ای با ایشان ترتیب دادیم که از نظرتان می گذرد:
لطفا خودتان و گروهتان را معرفی کنید و بفرمایید گروهتان درچه سالی تأسیس شد و مختصری از تاریخچه گروهتان را بفرمایید.
با عرض سلام، بنده مجید تکه هستم، یکی از اعضای گروه.
نام گروه ما "دولت محمد آزادی" است. دولت محمد آزادی اسم پدر شاعر بزرگمان مختومقلی فراغی است. این گروه در سالهای قبل از انقلاب پایه ریزی شده بود ولی فعالیت رسمی خود را با برگزاری اولین جشنواره موسیقی دهه فجر درسال ۱۳۶۴ آغاز کرد و از سال ۶۴ تا 70 جوایز متعددی را کسب کرد. منجمله درسالهای ۶۴ و ۶۶ دربخش گروه نوازی، گروه دولت محمد آزادی مقام اول را به دست آورد. سال ۶۷ و ۶۸ دو سال پی در پی جایزه ویژه جشنواره را کسب کرد. این گروه، دوباره در سالهای ۶۹ و ۷۰ دربخش گروه نوازی توانست رتبه اول را کسب کند. دراین میان بعضی ازاعضای گروهمان جوایز انفرادی را نیز کسب کردند، از جمله اینها، جوایز متعددی هستند که درتک نوازی وخوانندگی به خود اختصاص داده اند. حتی جایزه بهترین رهبری ارکستر که درطول تاریخ ۲۴ ساله جشنواره موسیقی فجر یک بار اعطا شده، ازآن این گروه موسیقی ترکمن است.
تا کنون در کجاها کنسرت اجرا کرده اید و آیا کنسرت خارج از کشور هم داشته اید؟
درداخل کشور در اکثر مناسبتها و مراسم ها این گروه حضور فعال داشته، در خارج از کشور نیز درکشورهایی مثل آلمان، هلند، انگلستان، فرانسه، سوئد وترکمنستان برنامه های مختلفی را با موفقیت تا حالا اجرا کرده ایم.
آقای تکه موسیقی ترکمن چه ویژگیهایی دارد؟
بارزترین ویژگی موسیقی ترکمن این است که این موسیقی برگرفته از طبیعت است. نظر موسیقیدانان سراسر جهان این است که موسیقی ای قوی و غنی است که هرچه بیشتر، طبیعت را در خود جای داده باشد. اکنون (در موسیقی ترکمن) آهنگهایی داریم که نام آهنگسازان آن برای ما ناشناخته است و ما به صورت فولکلوریک آنرا اجرا می کنیم. این آهنگها، همه از صداهایی است که از دل طبیعت گرفته شده اند. بن مایه موسیقی ما به طور کامل از طبیعت است. به عنوان مثال می توان صدای تاخت اسب را در کلیه آهنگهای ترکمنی به وضوح مشاهده نمود و حتی به چشم تصور نمود.
موسیقی، به تصویر درآوردن طبیعت به وسیله صدا وآهنگ است واین مقوله درموسیقی ترکمن به خوبی به چشم میخورد.
آقای تکه، استقبال مردم ترکمن از موسیقی اصیل و سنتی ترکمن چگونه است؟
موسیقی برای مردم ترکمن جایگاه ویژه ای دارد. اینطور می توانم عرض کنم که در بین بعضی مناطق و اقوام، اجرای موسیقی اصیل سنتی در عروسی ها به عنوان یک موسیقی بزمی قلمداد می شود. این مورد در بین مردم ما کاملا برعکس است. یعنی عروسی ای نیست که بدون موسیقی شکل بگیرد. ترکمنها موسیقی اصیلشان را همیشه به عنوان بخشی از مراسم جشن و عروسی شان مدنظر قرار می دهند.
اکثر علاقمندان به موسیقی ترکمن با شور، علاقه و اشتیاق خاصی پای موسیقی ترکمن می نشینند و حتی تا صبح هم می نشینند و برنامه زنده موسیقی را گوش می کنند و ساعات زیادی پای برنامه هنرمندان موسیقی ترکمن می نشینند. به عنوان مثال خودم بارها شاهد بودم که مثلا با اجرای ۵ ساعت موسیقی، هنوز هم مردم سیر نمی شدند و باز هم درخواست موسیقی می کردند.
به عنوان سئوال آخر نظرتان در مورد ترکیه چیست؟
ترکیه یکی از کشورهای دوست و برادرما به شمار می رود. هم ازلحاظ دینی و هم از لحاظ فرهنگی مشترکات بسیار زیادی با ترکیه داریم و این ارتباطات و تبادلات فرهنگی دوستی و برادری را تعمیق می بخشد.
خوشحال هستم که بنا به دعوت سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه (TRT) به ترکیه آمدم و امیدوارم ارتباطات و تبادلات فرهنگی بیشتر و بیشتر شود.%
*- فایل مطلب:
